Qabyl Ybyraıuly 1942 jyly qyrkúıekte Jemeneı aýdanynyń Erkinbulaq degen jerinde dúnıege kelgen. 1960 jyly İle pedagogıka mektebin bitirgennen keıin «Altaı gazetynde» tilshi jáne redaktor bolyp istegen. 1966-1979 jyldary Altaı aımaqtyq saýda mekemesinde kásip bóliminiń bólim bastyǵy bolyp qyzmet atqarǵan. 1979 jyldan 1984 jylǵa deıin Altaı aımaqtyq oıyn-saýyq úıirmesiniń úıirme bastyǵy bolyp qyzmet istegen. 1984 jyldan 1999 jyly zeınetke shyqqanǵa deıin «Altaı aıasy» jýrnaly redaksıa bólimynyń bas redaktory bolyp jumys júrgizdi.
1960 jyldardyń alǵashqy mezgilinen bastap kórkem ádebıet tabaldyryǵyn attaǵan aqyn, poezıa syndy kıeli ónerge yqylas, peıilin arnap, tynbaı qulshynyp, Tol ádebıetimizdegi alymdy orta býyndardyń birine aınaldy. Neshe júz óleńi, jırma neshe dastany, onshaqty ballada tolǵaýy jaryq kórdi. Aqynyń «Bal dáýren», «Astana aıasynda», «Aq bókender», «Týǵan jer», «Aqqaıyńdy aralda», «Altyn» óleńderi, «Jaıatas balladasy» Qatarly dastandary jurt júregindegi týyndylar. Qalamgerdiń «Aǵajaı», «Bal dáýren», «Dalalyqtyń daýysy», «Armany alys adamdar», «Eldegi erlik endigi jyr» qatarly óleń – dastan jınaqtary art artynan baspadan shyqty.
Aqyn esimi men eńbekteri «Jýńgo mamandary», «Jýńgo jazýshylary», «Dúnıe mádenıetindegi áıgili adamdar» qatarly sózdikterden oryn alǵan. Ol Jýńgo jazýshylar qoǵamynyń múshesi, Shınjıań jazýshylar qoǵamynyń alqasy, İle obylystyq jazýshylar qoǵamynyń orynbasar tóraǵasy, Altaı aımaqtyq ádebıet kórkemónershiler birlestiginiń orynbasar tóraǵasy, Altaı aımaqtyq jazýshylar qoǵamynyń tóraǵasy qatarly mindetterdi ótegen. Aqyn aǵamyz 2007 jyly 27 aqpanda ýaqyttan ozǵan.
Bult
Daýyldyń tilegendeı arashasyn,
Doly bult kókke jaıyp qara shashyn.
Naızaǵaı burymynan júrse ýystap,
Jer jasyl jaıady kók alashasyn.
Jatqandaı myń shańtaspen qyrman aıdap,
Kók saban bult Oshárip turǵan aımaq.
Dán seýip jatyr ol da jer betine,
Dıhandaı jomart kózin turǵan oılap.
Qanas
Bar ma ózińsiz tirshilik,
Baıypty ana shirkin jer.
Alys joldan kúnshilik,
Ańsap kelem jurtyńdy el.
Aq qalpaqty Qyzaıdyń,
Aqsaqaly sıaqty,
Basynda qar quzardyń,
Kúnnen kúreń sıaqty.
Mańǵaz dara tóbemde,
Qaptaly kýrýrt qalyń ný,
Tentek shatań tómende,
Qulaıdy ózen saryn sý.
Júz búktelip ıirlep,
Órleıdi jol asýǵa,
Matoryńnyń kúıin tek,
Syna, shóper osynda.
Óne boıyn órt býǵan.
Tústi shýaq taýǵa ker,
Tolqyndary kók shýlan,
Móldireıdi alda kól.
Tolǵan toıat zerdege,
Jannátpenen janas jer.
Kileń Jibek perdege,
Kirgen arý Qanas kól.
Aqyn dostar atyń bar,
Artyq aıtsam talasqa.
Sýret qana jaqyndar,
Sulýlyqta Qanasqa.
Sýat
Jatsa da ústin seńgir muz ben qar alyp,
Qaraıdy eken sýat kózi qadalyp.
Jaıdaǵynan at sýaryp tur edim,
Qashty alyp oıymdy ótken balalyq.
Ar kúreńin jaıdaq minip ákemniń,
Kún talasa sýatqa san ákeldim.
Sonda maǵan muz shekerdeı muzdaqtan,
Sýat-sýat, ýys-ýys áperdiń.
Uıyqtasa da darıaly keń dala,
Jem sharbaqty bý kótergen kóń qora.
Jyly júzben syldyr qaǵyp syr aıtqan,
Qara kózdi oıaý sýat sen ǵana.
Tentek pe edim, erke me edim bilmegem,
Sýǵa kelgen qyzdardy da kúndep em.
Shirkin meniń bala kúnim qystaýdy –
Kórgen saıyn syǵalaısyń irgeden.
6alash usyndy
