Laıka
Laıkadan buryn tiri jan ıesi ǵaryshqa ushpaǵan bolatyn. Ǵalymdar ǵaryshta adam qandaı kúıde bolmaq, qan qysymy shydaı ma, joq pa, eshnárse bilmeıtin, tek boljamdar men esepteýler ǵana. Sonymen 1957 jyldyń 3 qarashasynda Laıka ǵaryshqa attanady. Onyń qorabynda azyǵy bar, jetkilikti aýasy bar, ǵaryshta Laıka 1 aptadaı bolyp qaıtyp kelmekshi bolatyn. Biraq ǵalymdar temperatýranyń kóterilýin eskermeı qalǵan, kishkentaı ǵana súıkimdi ıt Jerdi 4 ret aınalǵan soń ystyqtan ólip qalady.
Laıka
Laıkanyń qurbandyǵy beker bolǵan joq, adamnyń ǵaryshqa ushýǵa bolatyndyǵy anyqtaldy, qatelikter joıyldy. Sóıtip, It adamzattyń ǵaryshqa saparyna jol ashqan bolatyn.
Belka men Strelka
Laıkanyń óliminen keıin batys elderi KSRO-ny janýarlardy qınap, óltirýde dep aıyptaýmen boldy. Sol sebepti KSRO kosmonavt ıtterdi qupıa túrde daıyndaı bastady. Batys sovetterdi beker aıyptaǵan joq. Uzyn-sany 50 shaqty ıt kókke ushyrylǵan, onyń basym kópshiligi sapar kezinde raketa jarylyp, qaza boldy, ne bolmasa jaýdyń aýmaǵyna qoný qaýpi týyndaǵanda jaryp jiberilgen. Al qaıtyp oralǵany zerthanada pyshaqqa iligip, aǵzasyna ǵaryshtyń qalaı áser etkeni zerttelgen. Joly bolyp, tiri qalǵandardyń qatarynda Belka men Strelka boldy.
Belka men Strelka
1960 jyly Belka men Strelka synaqtan jaqsylap ótedi, olardy kıimmen, elektrodpen uıada uzaq ýaqyt tynysh otyrýǵa úıretedi, sapar barysynda ıtter tynysh bolady, tek orbıtaǵa shyqqanda ekeýi qatty úredi, dál osy ýaqytta amerıkalyqtardyń kemesi de kókke ushqan bolatyn, olar orbıtada sony kórip úrgen bolý kerek-mys. Jerge oralǵan soń eki ıt te adamdardyń qamqorlyǵynda uzaq ómir súredi, Strelka kúshiktep, onyń Pýshok degen kúshigin Jaklın Kennedı asyrap alady. Qazirgi ýaqytta Belka men Strelkanyń tulyptary Máskeýdegi kosmonavtıka murajaıynda tur.
Felısıtta
Amerıkalyqtar ǵaryshqa maımyl, sovetter ıt ushyryp básekelesip jatqanda, fransýzdar da ǵarysh ıgerýde baq synap kórmek bolady. Tek olar mysyqty tańdaıdy. Sóıtip, kóshede qoqys aınalasynda nápaqasyn aıyryp júrgen birneshe mysyq ǵaryshqa úmitkerler bop shyǵa keledi, arasynan iriktelip bir mysyq tańdalyp, oǵan Felıks dep at qoıylady.
Felısıtta (Felicette)
Felıks – erkek mysyq áp-sátte álemge tanymal bop shyǵa keledi, sýretke kóp túsedi, poshta markalaryna shyǵarylady, ol barlyq daıyndyqtan ótedi, biraq ushýǵa bir-eki saǵat qalǵanda tabanyn jaltyratady. Felıks joǵalyp, fransýzdar sasqalaqtap qalady. Kókke sapardy toqtatýǵa bolmaıtyn, janushyra ǵarysh aılaǵyndaǵy qoqys mańyna júgirip, bir qańǵybas aq-qara urǵashy mysyqty ustap alady da, atyn Felısıtta qoıyp, qorapqa salyp, ǵaryshqa attandyryp jiberedi. Aıaqastynan ǵaryshker bop shyǵa kelgen kir-qojalaq mysyq aman-esen Jerge oralady, ókinishtisi, Felısıtta ǵylym jolynda zerthanada máńgi uıqyǵa jiberiledi. Esesine, osy aq-qara qańǵybas mysyq tarıhta qaldy, onyń sýretterin mysyqtarǵa arnalǵan Felıks tamaǵynan kórýge bolady.
Jalpy, ǵaryshta ıt pen mysyqtan basqa, maımyldar, tyshqandar, egeýquıryqtar, tasbaqalar, qurbaqalar, balyqqa deıin bolǵan, tipti Nadejda degen tarakan da bolyp, ol ǵarysh saparynda uryqtanyp, oralǵan soń balalaǵan.
