Qazir jurttyń bári qonaǵasyǵa kóp baratyndyqtan jáne jumysy qarbalas bolǵandyqtan ýaqytynda tamaqtana almaıdy. Aalaıda munyń asqazan-ishek joly aýrýlaryna shaldyqtyratynyn kóp adam bile bermeıdi. Asqazan-ishek joly aýrýlarynyń alǵashqy belgileri qandaı? Qandaı ádetter asqazanǵa zıan keltiredi? Kúndelikti turmysta nelerge kóńil bólý kerek?
Asqazan-ishek joly aýrýlaryna shaldyqqan adamdarda únemi zapyran qusý, júrek soǵý, kekirý, entigý, ishi kebý, qusý, ishi ótý, asqazan qyshqy artý, asqazany aýyrý, sondaı-aq as qorytýy nasharlaý sıaqty belgiler baıqalady. Bastapqy kezde anda-sanda jaısyzdaný bolsa, aýrý asqyna kele kún saıyn mazalaıtyn hálge jetedi. Sondyqtan mundaı jaǵdaıda durys tamaqtanbaý ádetinen arylyp, dárigerdiń keńesine júgingen abzal. Tıisti tekserýlerden ótip, ýaqytyly emdelý kerek.
Endeshe qandaı ádetter men turmys salty asqazanǵa zıanyn tıgizedi?
- Qobaljý. Qatty qobaljý, mazasyzdaný, ashýlaný nerv júıesine áser etip qana qalmaı, asqazan men ishek qyzmetiniń buzylýyna ákeledi.
- Durys tamaqtanbaý. Kóptegen adamdar tamaqtaný tártibine mán bermeı, birde toq, birde ash júre beredi. Qaryny ashqan kezde asqazanda qyshqyly artady da, asqazannyń kilegeı qabatyn búldiredi. Al toıa tamaqtanǵan kezde asqazannyń ózin qorǵaý qabileti ońaı búlinip, asqazan zaqymdalady. Keı kisiler ashshy jáne sýyq taǵamdardy unatady. Mundaı titirkendirgish azyqtyqtar da asqazan kilegeı qabyǵyn tez zaqymdaıdy.
Tamaqtanýdyń durys ádetin qalyptastyrý úshin:
- Ýaqytyly tamaqtanýǵa jáne astyń qalypty mólsherine mán berińiz. Qandaı qarbalas bolsańyz da tamaqtanýǵa ýaqyt bólińiz. Tamaqty asyǵyp jáne toıa jeý de asqazanǵa qysym túsiretinin umytpańyz.
- Qaýipsiz taǵamdardy tutyný. Tapsyrys arqyly syrttyń tamaǵyn jıi jeý asqazan-ishek joly aýrýlaryna ońaı shaldyqtyrady. Ońaı qorytylatyn, dárýmenderge baı kókónister men jemis-jıdekter – asqazanyńyzdyń daýasy. Tamaqtyń túrin kóbeıtip, suıyq asty jıi ishýge kóńil bólińiz.
- Tazalyqqa mán berý. «Aýrý astan» degen sóz jaıdan-jaı aıtylmasa kerek. Tamaqtanýdyń aldynda qoldy sabyndap jýý, syrttan tamaqtanǵanda da asqananyń tazalyǵyna qaraý kerek.
- Kóterińki kóńil-kúıdi saqtaý. Kóńil-kúıdiń turaqty bolýy as qorytý joldarynyń zaqymdalýynyń aldyn alady. Erte uıyqtaý, salaýatty ómir saltyn ustanyp sportpen aınalysý, demalysqa kóńil bólý de óte mańyzdy.
6alash usynady
