Olga Tokarchýk Shved akademıasy «2018 jylǵy Nobel ádebıet syılyǵynyń ıegeri» dep jarıalaǵannan keıin 15 mınýt ótkende Nobel akademıasynyń medıa qyzmetkeri adam smıs telefon arqyly jedel suhbat ótkizdi. Ol osy suhbat barysynda atalǵan ádebı syılyqtyń óz ómiri úshin mańyzdy ekeni, bul jańalyqty estigende Germanıada kitap kórmesinde júrgenin, ortalyq Evropadaǵy «Demokratıalyq daǵdarys» týraly alańdaıtyndarǵa osy ádebı syılyqtyń úmit ushqyny ekenin aıtady.
"Olga Tokarchýk: Ortalyq Evropada demokratıanyń quny túsip ketti"
– Sálemetsiz be, esimim Adam Smıs, Nobel medıasynan qabarlasyp turmyn. Ádebıet salasyndaǵy eń úlken syılyqty enshileýińzben quttyqtaımyn!
– Rahmet! men qazir syrtta saparda júrmin.
– Bul jańalyqty qalaı estidińiz?
– Óte qyzyq jaǵdaı boldy, men dál qazir Germanıada júrmin. Nobel akademıasynyń qyzmetkerleri 15 mınýt buryn maǵan telefon shalyp, Nobel ádebıet syılyǵyn alǵanymdy aıtty. Sol sáttegi qýanyshymdy aıtyp sózben jetkize almaımyn. Shynymdy aıtsam, qatty tolqyp turmyn. Dál osy sáttegi tebirengen kóńil-kúıime qandaı teńeý tabarymdy da bile almaı otyrmyn. Bul men úshin tosyn ári úlken jańalyq boldy. Álemniń ár qıyrynan myńdaǵan telefondar men quttyqtaǵan hattar kelip jatyr. Sol úshin saparymdy doǵaryp, bir jerge ornyǵyp alaıyn dep oıladym. Múmkin qonaqúıge nemese basqa bir jaıly jerge.
– Árıne, mundaı jańalyqty, jan-jaqtan jetken quttyqtaýlardy jol jaǵasynda turyp qabyldaý da ońaı emes ekenin túsinemin.
– Iá, durys aıtasyz.
– Shved akademıasy «Ómir formasy retinde shekaralardy kesip ótý» týraly aıtyp edi, sizdiń dál qazirgi satyńyz osy sıpattamany eske túsiredi...
– Ádebı jaǵynan oılasaq, shynynda saı keletin sıaqty.
– Daýysyńyzdan qýanyshtyń lebi esip turǵandaı...
– Árıne, mundaıda qýanýdyń ózi baqyt emes pe! Onyń úsitine men Petr Handkemen birge álemdik alpaýyt syılyqtyń sahnasyna kóteriletin bolamyn. Ol ekeýmizde ortalyq Evropalyqpyz, buny tarıhı jaǵdaı deýge bolady. Nobel syılyǵy ortalyq Evropaǵa moınyn burdy. Bul jaǵdaıdy jaqsylyqqa balaý kerek.
– Ortalyq Evrópa ádebıeti batys Evropa ádebıetimen salystyrǵanda nesimen erekshelenedi?
– Bul týraly kóp aıtýǵa bolady. Biraq meniń oıymsha, qazir ortalyq eýrópádá demokratıanyń quny túsip ketti. Sol úshin biz óz jolymyzdy tabýǵa, bizdiń qoǵam dóp kelgen bul máselege sheshim izdeýge umtylys jasap kelemiz. Mundaı ádebı syılyq qandaı da bir jolmen álemge jarıa etýge bolatyn máselelerdi aıtýǵa múmkindik beredi dep oılaımyn. Biz ózimizdiń áli de belsendi ekendigimizdi, áli de óz shyndyqtarymyzdy jahanǵa jarıa etý qabyletimiz bar ekenin, álemge túsinikti bir nárse aıta alatynymyzdy sezemiz. Sondyqtan osy ádebı syılyq meniń ómirim úshin óte mańyzdy bolmaq. Bizdiń qoǵamdaǵy keleńsiz jaǵdaıdan keıin men Nobel syılyǵynyń jańa akademıasy taǵaıyndaǵan alǵashqy Nobel ádebıet syılyǵynyń ıegerimin.
– Taǵy da qutty bolsyn aıtamyn. Jeltoqsan aıynda Stokgolmda kezdeskenshe kún jaqsy bolǵaı!
Suhbattasqan: Adam Smıs
Aǵylshyn tilinen aýdarǵan: Dúısenáli Álimaqyn
6alash usyndy
