موڭعول ەلىندە اۋە كەمەسىن تىزگىندەۋگە قۇشتار قازاق اۋلەتى بار. بۇل اۋلەتتىڭ اۋەلگى ۇشقىشى – شەتەل قازاقتارىنان شىققان العاشقى گەنەرال (1944 ج)، موڭعوليا اۋە كۇشتەرىنىڭ باس قولباسشىسى (1939-1950) جايسانىپ رايىسحان ۇلى ءمۇدارىس بولسا، ەكىنشىسى – ونىڭ ءىنىسى وتستاۆكاداعى پولكوۆنيك تاشتۋان توتەي ۇلى. تاكەڭ 1936 جىلى باي-ولكە ايماعىندا دۇنيەگە كەلگەن. رەسەي فەدەراسياسى ريازان وبلىسى ساسوۆو قالاسىنداعى اۆياسيا ۋچيليششەسىن جانە ماسكەۋ تۇبىندەگى گاگارين اكادەمياسىن بىتىرگەن. موڭعولياعا ەڭبەك سىڭىرگەن ۇشقىش (2000 ج).
سۋرەتتە: گەنەرال جايسانىپ پەن ءىنىسى تاشتۋان. 1962 ج. باي-ولكە.
ءۇشىنشىسى – تاشتۋان اعامىزدىڭ ۇلكەن ۇلى اۋەز. ول – 1963 جىلى باي-ولكە ايماعىندا تۋعان. ءقازىر MIAT Mongolian Airlines كومپانياسىنىڭ بەلدى ۇشقىشى، Boeing 767-300 ۇشاعىنىڭ ەكيپاج كومانديرى. ومبى ازاماتتىق اۆياسيالىق ۇشۋ-تەحنيكالىق كوللەدجىن، كەيىن كيروۆوگراد جوعارى ۇشۋ اكادەمياسىن ءتامامداعان. ءتورتىنشىسى – تاشتۋان قاريانىڭ ءىنىسى بولتايدىڭ بالاسى اسەت. بۇل ازامات ءقازىر «ەيرباس» ۇشاعىن تىزگىندەپ ءجۇر. بەسىنشىسى – تاكەڭنىڭ كەنجە ۇلى ەسبولات. بۇل بالا اكەسىنىڭ جولىن قۋىپ، ساسوۆو اۆياسيا ۋچيليششەسىن بىتىرگەن. ۇلىبريتانيا-جاپونيا بىرلەسكەن «يزنەسس» فيرماسىندا Boeing 737-800NG ۇشاعىنىڭ ەكيپاج كومانديرى. بۇل داڭعىل ءالى دە جالعاساتان ءتۇرى بار. تاكەڭنىڭ تۋعان ءىنىسى ءتابىلتاي قاريانىڭ ءبىر نەمەرەسى زامانبەك جۋىقتا ماجارستان ەلىندەگى ازاماتتىق اۆياسيا وقۋىنا اتتانىپتى. بۇيىرسا، ءبىر اۋلەتتەن التىنشى ۇشقىش شىعادى.
موڭعولياداعى قازاق ۇشقىشى اۋەز تاشتۋان ۇلى
وسى ورايدا، جاسى سەكسەننىڭ بەسىنە اياق باسىپ وتىرعان، ۇشقىشتار ديناستياسىنىڭ كوزى ءتىرى كوشباسشىسى تاشتۋان اعامىزعا حابارلاسىپ، ونلاين سۇحباتتاستىق.
– تاشتۋان اعا، ءسىزدىڭ ۇشقىش بولۋىڭىزعا جايسانىپ اعاڭىزدىڭ كومەگى تيگەن دەيدى جۇرت. راس پا؟
– راس. مەن ورتا مەكتەپتى ۇلان-باتىر قالاسىندا ءبىتىردىم. ۇزدىك وقىعان بىرنەشە وقۋشىنى كەڭەس ەلىنە وقۋعا جىبەرەتىن بولدى. ىشىندە مەن بارمىن. ماعان ءۇش جوعارى وقۋ ورنىن كولدەنەڭ تارتتى. ءبىرىنشىسى، لەنينگراد قالاسىنداعى سپورت ينستيتۋتى. ەكىنشىسى – حالىقارالىق شەت تىلدەر ينستيتۋتى. ءۇشىنشىسى – يركۋتسك قالاسىنداعى قۇرىلىس ينجەنەرى ينستيتۋتى.
ءۇش كۇن مۇرسات بەردى. وسى ۇشەۋىنىڭ ءبىرىن تاڭداۋىم كەرەك. «جارايدى» دەءدىم. سودان اياڭداپ جايسانىپ اعاما كەلدىم. ول كەزدە كوكەمنىڭ بەدەلى سۇمدىق. موڭعولدار ءتىرى ءتاڭىر تۇتادى. بارىپ ءجونىمدى ايتتىم. وسىلاي دا وسىلاي. جاكەڭ مەنى تىڭداپ از-ماز وتىردى. «بۇل بولمايدى»، دەدى: «مەن ساعان ءقازىر حات جازىپ بەرەم. وسى قاعازدى الىپ اۋە قاتىناستارى كوميتەتىنە بار. پولكوۆنيك سەرەندورجعا تىكە كىر!». كوكەمنىڭ بۇيرىعى قاتتى. بۇلتارۋ جوق بىزدە. سودان كوميتەتكە بارىپ، باستىعىنا كىرىپ، قولىمداعى حاتتى بەردىم.
– حاتتا نە جازىلىپتى؟
– ونى ءوزىم دە بىلمەيمىن. ءسويتىپ تۇرعاندا تاعى بىرەۋلەر كەلىپ، الگىلەر ءوزارا اڭگىمەلەسىپ كەتتى. پولكوۆنيك ايتىپ جاتىر: «مىنا بالا گەنەرال جايسانىپتىڭ باۋىرى ەكەن. اعاسىنىڭ جولىن قۋىپ، ۇشقىش بولعىسى كەلەدى». سوندا ءبىلدىم. جاكەڭ مەنى كەڭەس وداعىنا ۇشقىشتار دايارلايتىن وقۋعا جىبەرىڭدەر دەپ حات جازىپتى ەمەس پە.
قولما-قول كەڭەس ەلىنە ۇشقىشتىڭ وقۋىنا باراتىنداردىڭ تىزىمىنە قوستى دا جىبەردى. قولىما ەكى پاراق قاعاز ۇستاتتى دا: «دەرەۋ اۋەجايعا تارت. باي-ولكەگە اتتاناتىن ۇشاققا وتىر. مىنا ەكى بيلەت بارىپ-قايتاتىن جول شىعىنىڭ. جولىڭ بولسىن! ءۇش اپتادان كەيىن وقۋعا اتتاناسىڭ، كەشىگىپ قالما»، دەپ شىعارىپ سالدى.
بۇل قاراڭعىلىقتى قويساڭشى. جاتاقحاناعا كەلسەم، بىرگە وقيتىن باي-ولكەلىك التى بالا ماشيناعا وتىرىپ، جازعى دەمالىسقا ۇيلەرىنە جۇرگەلى جاتىر ەكەن. سودان قىزىعىپ كەتىپ، كۋزوۆتىڭ ءبىر شەتىنە قىستىرىلىپ مەن دە وتىرىپ الدىم. ۇشاقتىڭ ەكى بيلەتى قالتادا شاڭ-شاڭ بولىپ جۇك كولىگىنىڭ ۇستىندە كەتىپ بارام. كۇن ىستىق، ماشينانىڭ سۋى قايناپ جۇرمەيدى. قوڭىر شيشاننىڭ (ماشينانىڭ) ىعىندا كولەڭكەلەپ جاتىپ، اسپاندا ۇشىپ بارا جاتقان اپپاق شاعالاداي ۇشاقتارعا قارايمىن. بەس ساعات ۇشىپ ۇيگە جەتىپ باراتىن اداممىن عوي. ەندى كەلىپ قىزىل قۇمدا كەسىرتكەمەن بىرگە تىپىرلاپ جاتىسىم مىناۋ.
– سونىمەن ارىپ-ارشىپ باي-ولكەگە جەتتىڭىزدەر...
– زورعا دەگەندە جەتتىك. قايتاردا جولدىڭ ازابىنان اۋزىم ءقۇيىپ قالعان، ءارى قالتامدا بيلەتىم بار بولعاندىقتان ۇلانباتىرعا جۇرەتىن ۇشاققا كەلىپ شۇبار قاعازىمدى كورسەتتىم. ەكيپاج باستىعى كورىپ: «مىنانى قاراڭدار، باي-ولكەدەن تاعى ءبىر جايسانىپ شىعاتىن بولدى»، دەپ كۇلدى. كەشىكپەي رەسەيءدىڭ جاسىل ورمانىن بەتكە الىپ تارتىپ وتىردىم.
– ءسويتىپ، رەسەيگە ۇشقىشتىڭ وقۋىنا كەلدىڭىز؟
– ريازان وبلىسىنا قاراستى ساسوۆو دەگەن شاعىن قالا بار. وسىنداعى ازاماتتىق اۆياسيا ۋچيليششەسىنە 10 بالا وقۋعا كەلدىك. مەن عانا قازاق، قالعاندارى موڭعول. جەرگىلىكتى حالىق موڭعول دەيتىن ەلدىڭ بارىن دا بىلمەيدى ەكەن. ءبىزدى «قىتايلىقتار» دەپ قابىلادى. ءۇش جىل وقىدىق.
جازدا تەوريا، قىستا ۇشىپ-قونۋ ءتاجىريبەسىن جاسايمىز. قاراشا ايىندا 10 كۇنگە دەمالىس بەرەدى. ونىڭ 3-4 كۇنى پويىزدا كەتەدى. باي-ولكەدەگى ءۇيىمە كەلىپ، ەكى-اق كۇن قونىپ قايتا جولعا شىعامىن. شەشەم جارىقتىق جايسانىپتى جازعىرادى: «ءوزى قاڭعىرعانىمەن قويماي، بالامدى دا قاڭعىرتىپ ورىستىڭ ۇشقىش وقۋىنا جىبەردى، بۇل دا ورىستان قاتىن اكەلە مە كىم ءبىلسىن...»، دەپ ەڭىرەيدى.
– رەسەيدەن ازاماتتىق اۆياسيانىڭ وقۋىن ءبىتىرىپ كەلگەن سوڭ العاش ۇشاققا وتىرىپ، اسپانعا كوتەرىلگەنىڭىز ەسىڭىزدە مە؟
– وقۋدى 1960 جىلى ءبىتىرىپ ۇلانباتىرعا كەلدىك. بىزگە دەرەۋ اسكەري شەن بەردى. ءدال وسى جىلى باي-ولكە ايماعىنىڭ ورناعانىنا 20 جىل تولىپ، ۇلكەن توي بولعالى جاتىر ەكەن. تويعا ورتالىق پارتيا كوميتەتىنەن ادامدار بارىپ سىي-سىياپات جاسايدى دەپ «يل-14» ماركالى ليۋكس ۇشاعىن دايىنداپ قويىپتى. باستىقتار الگى ۇشاقتىڭ تىزگىنىنە مەنى وتىرعىزىپ، باي-ولكەگە قاراي سامعاتىپ قويا بەردى. وسىلاي ۇشقىش بولىپ شىعا كەلدىم.
– ال ەندى ۇشقىش بولعاننان كەيىنگى حيكايالارىڭىزدى ايتا وتىرىڭىز؟
– ول زاماندا باتىس ءۇش ايماق – قوبدا، ۋبسى، باي-ولكەنىڭ ورتاسىنا ارنايى ءبىر ۇلكەن ۇشاق قاتىنايدى. ول قوبداعا تۇسەدى. ۇلانباتىردان قوبداعا كەلگەن جولاۋشىلاردى باي-ولكەگە تاسيتىن شاعىن، 14 كىسىلىك «ان-2» ۇشاعىم بار. كۇندە تاڭەرتەڭ تەپەڭدەپ قوبداعا بارامىن. جولاۋشىلاردىڭ قورجىن-قوسپاعى مەن پوشتامدى سالىپ الىپ، تىرىلداتىپ جان-جاققا شابامىن. وسىلاي 9 جىل جۇمىس ىستەدىم. باي-ولكەنىڭ جىقپىل-جىقپىل شىڭ-قۇزدارىن جاتقا بىلەءمىن. ساي-سايدى قۋالاپ تارتىپ وتىرام. ءبىزءدىڭ ەلدىڭ تاۋلارىنان بۇلتتىڭ ءوزى اسا المايدى. شۋدا سياقتى باسىنا بايلانىپ تۇرادى. مەن بولسام، قاق جارىپ تارتا بەرەم. باسقا باسقا، جايلاۋدا وتىرعان ءوز اۋىلىم ۇستىنە كەلىپ، كيىز ءۇيدىڭ مۇرجالارىن جاناي ۇشام. جەلىدەگى قۇلىندار ۇركىپ، جەلى-باۋ ءۇزىلىپ قىرعىن بولىپ قالادى.
– ءسىز سياقتى تاجىريبەلى ۇشقىشتى ورتالىققا شاقىرعان جوق پا؟
– ورتالىق مەنى ارقامنان قاعىپ جاتىپ كەپ ماقتايدى. سەبەبى تاۋلى ولكەدە ۇشاتىن تاجىريبەلى ۇشقىش از. ولار: «تاكە، ءسىز بولماساڭىز قىرىلىپ قالامىز»، دەيدى. «ءتۇبى قايىرلى بولسىن» دەپ جۇرە بەردىم.
– ءبىز بالا كەزىمىزدە: «تاشتۋان سامولەتىن موڭكۋ-قايىرحان شىڭىنىڭ ۇشار باسىنا قوندىرىپتى» دەگەن اڭىز ەستۋشى ەدىك، شىندىعىندا سونداي ءبىردەڭە بولىپ پا ەدى؟
– ە..ە، بۇل 1967 جىلدىڭ ەڭ سوڭعى كۇنى بولعان وقيعا. ەل جاڭا جىلعا دايىندالىپ جاتقان. ايماق ورتالىعىنان الىس، بۇلعىن سۇمىنىنا تاڭەرتەڭ ءبىر بارىپ كەلدىم. تۇستەن كەيىن قايتا ۇشتىم. قايتاردا كۇن كەشكىرىپ، مەن جەتكەنشە قاراڭعى تۇسەتىن ءتۇرى بار. جارىقتا اۋەجايعا جەتە الاتىن ەمەسپىن. ۇكىمەت بەكىتىپ بەرگەن ارنايى جولمەن عانا ۇشۋعا ءتيىسپىز. قىسقاسى، بەكىتكەن جولدى تاستادىم دا توتەلەپ تارتتىم. تەڭىز دەڭگەيىنەن 4300 مەتر بيىك ءموڭكۋ-قايىرحان دەيتىن شىڭ بار ەدى، الگىنى بوكتەرلەپ تارتىپ كەلەم. سالوندا جالعىز جولاۋشىم بار. ۇيدە وتىن جوق. بۇلعىننان ءتورت قاپ سەكسەۋىل تيەپ العام. ءبىر زاماندا بىقسىعان ءتۇتىن ءيىسى شىقتى. كابينانى ىستىق جالىن كەۋلەپ كەتتى. الدىڭعى تەرەزەدەن تۇك كورىنبەيدى. ەندى نە ىستەۋ كەرەك؟
بۇرىن ارى-بەرى وتكەندە بايقاپ ءجۇرەءمىن، ىلديلاپ تۇسەتىن شاعىن جازىق تەپسەڭ بار ەدى، سونى مولشەرلەپ ۇشاقتى تومەن قاراي سىرعىتتىم. ءبىر زاماندا ءدوڭگەلەگى جەرگە ءتيدى-اۋ، توقتاي الماي زىرلاپ كەلەم... تۇياعى ۇلكەن تاسقا تىرەءلىپ، ۇشاعىم توقتاپ قالدى. ءتۇسىپ قاراسام، ۇشاقتىڭ سىرتى ماي شاشىراپ ساتپاقتانىپ قالعان. سالونعا كىرسەم، الگى جالعىز جولاۋشىم ەستەن تانىپ، قۇلاپ قالىپتى. «ءاي، ولگەن جوقسىڭ، ءتىرىسىڭ!»، دەپ ونى تۇرعىزىپ الدىم. يەن دالا، قۇز تاۋدىڭ بوكتەرىندە ەكى قازاق پەن ءبىر ۇشاق قار جاستانىپ، مۇز توسەنىپ تۇردىق تا قالدىق.
– سودان...
– سودان ارەكەتكە كوشتىك. مەن كابيناعا وتىرىپ الىپ، ۇشاقتى تومەن سىرعىتتىم. قاسىمداعى جولاۋشى ۇشاقتىڭ الدىنا ءتۇسىپ الىپ جاياۋ جۇگىرىپ وتىردى. ورما قۇز، تەرەڭ جىرا كەزىكسە ەسكەرتەدى. ءسويتىپ، جورعالاپ وتىرىپ ءولدىم-تالدىم دەگەندە ەتەككە تۇستىك.
– ۇشاققا نە بولىپتى؟
– موتورعا ماي ايدايتىن شلانگى جارىلىپ كەتىپتى. ەتەككە تۇسكەن سوڭ راسيا ارقىلى ورتالىققا حابار بەردىم. تاڭ اتقانشا اينالانىڭ تاسىن تەرىپ «اەرودروم» جاساپ شىقتىق. ەرتەڭىندە، قاجەتتى بولشەك-سايماندى الىپ ەكىنشى ۇشاق كەلدى. ۇشقىش قونا الماي، ابدەن يت اۋرەسى شىقتى. راسيا ارقىلى ءايت-بۇيت دەپ ءجۇرىپ زورعا قوندىردىق.
– قايتا ۇشقاندا قيىندىق بولمادى ما؟
– اكەلگەن سايماندى سالدىم دا، ۇشاقتى گۇر ەتكىزىپ وت الدىرىپ، سايدى قۋالاي جۇگىرىپ كوتەرىلىپ كەتتىم. ەكىنشى ۇشاقتىڭ ۇشقىشى ۇشا الماي تۇرىپ قالدى. راسيامەن بايلانىسقا شىعىپ، جول كورسەتىپ تە قايران بولمادى. سودان ءوز ۇشاعىمدى جازىققا قوندىرىپ، قوي قايىرىپ جۇرگەن شوپان بالانىڭ اتىن سۇراپ الىپ، شاۋىپ وتىرىپ كەلىپ، ەكىنءشى ۇشاقتى الىپ شىقتىم.
وسى وقيعادان كەيىن مەنى ورتالىقققا شاقىردى. ۇلانباتىرعا بارعان سوڭ «ان-24» ۇشاعىنا وتىرعىزدى. بۇل – 1968 جىل. ءبىر جىلدان كەيىن ورتالىق پارتيا كوميتەتى گاگارين اتىنداعى اسكەري ۇشقىشتار اكادەمياسىنا جىبەردى. وقۋعا 3 ادام باردىق. ءبىزدى يسترەبيتەل ۇشقىشى ەتىپ دايارلاپ شىعاردى.
– ءبىراق ءسىز وقۋ بىتىرگەن سوڭ اسكەري ۇتقىر ۇشاقتىڭ تىزگىنىن ۇستاعان جوقسىز. وعان نە سەبەپ؟
– وقۋ ءبىتىرىپ كەلگەن سوڭ، دەنساۋلىعىما بايلانىستى ۇتقىر ۇشاققا وتىرۋدان باس تارتۋىما تۋرا كەلدى. سول سەبەپتى، ازاماتتىق اۆياسياداعى قىزمەتىمدى جالعاستىردىم.
– 80-جىلداردىڭ باسىندا ارنايى تاپسىرمامەن اۋعانستانعا ءجيى ۇشىپ بارىپ تۇردىڭىز...
– اۋعانستانعا جۇك تاسىدىق. كوبى – ازىق-تۇلىك، كيىم-كەشەك. ۇلانباتىردان ۇشىپ يركۋتسك، ءنوۆوسىبىردى باسىپ ءوتىپ، الماتىعا تۇسەمىز. ودان تاشكەنتكە بارامىز. وندا ماسكەۋدە ارنايى دايارلىقتان وتكەن ادامدار كۇتىپ وتىرادى. سولاردى كابيناعا سالىپ الامىز. ولار جول-جونەكەي اۋعان جانە اعىلشىن ءتىلىندە سويلەپ، ءبىزدى كابۋلمەن بايلانىستىرادى.
كابۋلعا ءتۇسۋ قيىن. قالانىڭ قاق ءتوبەسىنە دەيىن 3،6 مىڭ مەتر بيىكتىكتى ۇستاپ ۇشامىز. ودان تومەندەسەڭ، تاۋعا بەكىنگەن جاۋ راكەتاسى قاعىپ تۇسىرەدى. سول سەبەپتى، تۋرا قالانىڭ توبەسىنە كەلىپ الىپ، 3،6 مىڭ مەتر بيىكتەن شىر اينالىپ، شەڭبەر جاساپ قۇلديلاپ تۇسەمىز. قايتا ۇشقاندا دا سولاي، كابۋلدى ءۇش اينالىپ ۇشاقتى ىشقىندىرىپ تارتىپ وتىرام...
– ايتپاقشى، سوناۋ ءبىر جىلدارى مۇساحان قاماتجان ۇلى دەيتىن قايراتكەر قازاقتى قاتتى ناۋقاس ۇستىندە ۇلانباتىردان الىپ ۇشىپ، ەلگە امان جەتكىزگەنىڭىز جايلى اعا بۋىن اقساقالدار اڭىز قىلىپ ايتىپ وتىرۋشى ەدى...
– مۇساحان مارقۇم – كوپ جىل باي-ولكە ايماعىن باسقارعان ادام. وسى كىسى قاتتى سىرقاتتانىپ، ۇلانباتىرعا ەمدەلۋگە كەپتى. سودان دەنساۋلىعى ناشارلاپ، انە-مىنە ءجۇرىپ كەتۋگە شاق تۇرادى. ەل باسقارعان سالاماتتى تۇلعا قالىڭ موڭعولدىڭ ىشىندە جان تاپسىرسا، سۇيەككە تاڭبا. قالاداعى وقىعان قازاقتار وسىلاي دەگەن سوڭ، اناۋ-مىناۋ جوق، حال ۇستىندە جاتقان مۇساحان اعانى سالىپ الىپ باي-ولكەگە تارتىپ وتىردىم. ۇشاعىم جاقسى، جاڭا ەدى. 50 كىسىلىك «ان-26» بولاتىن. جولاي باي-ولكەدەگى اۋەجاي كەزەكشىسىنە حابارلاسسام ايتادى: «ەشقانداي ۇشاقتى قابىلداۋعا مۇمكىندىك جوق، اۋا رايى جامان. جاڭا عانا ءبىر ءۇيىر سيىرعا جاي ءتۇسىپ قىرىلىپ قالدى. كەلۋشى بولما!».
ونى ەلەپ جاتقان مەن جوق، باي-ولكەنى بەتكە الىپ، تارتىپ كەلەم. تاياپ كەلىپ تاعى حابارلاسسام، كەزەكشى بەت قاراتپايدى. سودان قازاقشالاپ: «ءاي، امانباي، سالوندا مۇساحان اعا كەلە جاتىر. اۋىر ناۋقاس ءولىپ كەتۋى دە مۇمكىن، ءتۇسۋىم كەرەك»، دەدىم. امانباي جاۋاپ بەرۋگە ءداتى جەتپەي، بايلانىستى ءۇزىپ ءجىبەردى. ماعان تۇسۋگە رۇقسات بەرسە، باسى كەتەدى.
ولگەي قالاسىنىڭ ۇستىنە تاياپ كەلسەم، شىنىندا قونۋعا مۇمكىندىك جوق ەكەن. «شىڭدى بەل» دەيتىن بيىك اسۋعا كەلىپ، ۇشاعىمدى ەڭكەيتىپ قاراسام، اۋدەم جەردە ولگەيىم جىمىڭداپ تۇر. اۋەجايدىڭ باتىس جاعىنان كەلدىم دە، توپ ەتىپ قونا قالدىم. ۇشاق جەرگە قونعان سوڭ، كىرپىگى قىبىرلاپ جاتقان مۇسەكەڭ كوزىن اشتى. سىرتقا شىعىپ، قارا توپىراعىن جاتا قالىپ يىسكەدى. كوپ كەشىكپەي دۇعاسىن ايتىپ باقيلىق الەمگە اتتانىپ كەتە بەردى.
– سوناۋ ءبىر جىلدارى باي-ولكەگە قوناققا كەلگەن جازۋشى ءسابيت مۇقانوۆتى ۇشاققا وتىرعىزىپ الىپ، نوعونۇر دەگەن اۋىلعا تويعا بارعان ەكەنءسىز...
– ءيا، بۇل سول «ان-2» ۇشاعىن باسقارىپ جۇرگەن كەزىم عوي. 1967 جىلى اتاقتى جازۋشى ءسابيت مۇقانوۆ بايان-ولكەگە كەلدى. ايماق باسشىلارى تاراپىنان: «سابەڭدى نوعونۇر اۋىلىنا ۇشاقپەن جەتكىزەسىڭ!» دەگەن تاپسىرما ءتۇستى. «تاۋەكەل!» دەپ، سابەڭدى سالىپ الىپ تارتىپ كەتتىم. اۋىلدىڭ باس جاعىن الا، كەڭ جازىقتى قولايلاپ الدىم دا، ۇشاقتى جايلاپ قوندىردىم. شاپقىلاپ جەتىپ، قاۋمالاپ العان ەلدىڭ تاڭدانىسىندا شەك جوق. بۇل – نوعونۇرعا تۇسكەن العاشقى ۇشاق ەدى. قازاقتىڭ ۇلى جازۋشىسى سابەڭە قىزمەت كورسەتكەن تاريحىم وسى.
اڭگىمەلەسكەن:
بەكەن قايرات ۇلى،
«Egemen Qazaqstan»
