قايىڭ تاعدىر

قايىڭ تاعدىر

جاۋىر، كارى اتانداي دالا جاتتى دەرەيىپ، 

اعاش ەكتىم سارىارقا، جەرگە دە ءبىز بەرەيىك!

بالام كوشەت ۇستاپ تۇر،    

                 – بۇل اعاشتىڭ اتى نە؟  

بالانىڭ دا ساۋالى كەتكەن شاق بۇل كەمەيىپ!  

 

 «قايىڭ» دەدىم، – جان بالام، 

                سەن دە وسىمەن ءبىر بۇرلە، 

تامىرىمەن تامىرلاس، قىزعالداقپەن ءبىر گۇلدە. 

قايىڭ ەدىم مەن-داعى، توپىراعىمنان اجىراپ، 

تامىرىمدى سۇيرەتىپ جەتتىم ەلگە ءبىر كۇندە. 

 

تامىرىمنان سۋ ەمەس، قان اعىپ تۇر اعايىن، 

قيا سالۋ وڭاي ما، تامىرى ءبىر توعايىن؟!  

قۇشاعىڭدى اش سارىارقا، قاي قىرقاڭا قونايىن، 

سەنەن سايا ىزدەگەم، ساعان سايا بولايىن!  

 

قايىڭ ساۋىپ جان قالعان «ەلىم-اي» - لاپ جورتقاندا، 

قايىڭ بولىپ شىداعام، ىرعاي جەبە جىرتقاندا. 

قايىڭ ەدى كەرەگەم، شاڭىراعىم، ۋىق تا، 

قايىڭ ىستىق سوندىقتان، ماعان قايىن جۇرتتان دا… 

 

قاسيەتتى سارى ۇكىم قايىڭعا كەپ قوناتىن، 

سول قايىڭدا بايلاۋلى قالدى مەنىڭ تورى اتىم. 

ءبىزدىڭ مەكەن اتتارى: قايىڭدى بەل، قايىڭ كول-

قايىڭدى ارال، قايىڭدى، قايىڭدى ساي بولاتىن!

 

قايىڭ ادالباقانىم، قايىڭقۇرىق ۇستاعام، 

قايىڭ ەردىڭ قاپتالىن قايىڭتوزبەن تىستاعام. 

اشامايىم قايىڭ ەد، سودان دا مەن اعايىن، 

قايىڭ بولىپ وسەم دە، قايىڭ بولىپ قىسقارام!  

 

استاۋىم قايىڭ، پىسپەگىم قايىڭ ۇيىلدەن، 

قايىڭ ءيىسى اڭقيدى قاراپايىم ۇيىمنەن. 

ۇل وسەدى قايىڭداي قايراتتى، ايباتتى، 

قىز وسەدى يبالى، اققايىڭداي يىلگەن!  

 

قايىڭتوزسىز وتىم دا ۇرلەگەنمەن جانبايتىن، 

سوناۋ جالعىز قايىڭدا بايعىز عانا زارلايتىن. 

اق پەيىلدى قازاقپىن، ءمارت پەيىلدى اقىنمىن، 

اققايىڭسىز ارۋدى ەلەستەتە المايتىن!  

 

يەندەگى قايىڭداي ساعىنىشپىن، زارلىمىن، 

سەزىنەدى قايىڭ دا دۇنيەنىڭ تارلىعىن. 

و، كيەلى سارىارقا ساعان تامىر تارتايىن، 

قايىڭ بولىپ ەگىلگەن مەنىڭ قيلى تاعدىرىم. 

 

ەندى مەنى بالالار، ات قىلساڭ دا بولادى، 

ەرتەڭ مىنەر ەرىڭە قاس قىلساڭ بولادى. 

وگىزىڭە ىڭىرشاق، شاڭىراقىپ نەمەسە، 

تالعاندا ەگەر وزەگىڭ اس قىلساڭ دا بولادى. 

جاۋىڭا اتار نايزاڭا ساپ قىلساڭ بولادى! 

 

جەر ەكەنسىڭ سارىارقا قايىڭ قاۋلاپ وسەتىن، 

قازاق بولىپ قالايىن قايىڭ عۇمىر كەشەتىن. 

شوقپار قىلما دوسىڭا، بالتاڭا دا ساپتاما، 

ورماندى دا ءوزىمدى قايىرىلىپ كەسەتىن!  

 

كوكبايراقتان ماۋە الىپ كوگەرەيىن، كوكتەيىن، 

تامىرىما سەنەمىن: «تاس بولسا دا تەس» دەيىن. 

تامىرىمدى سۇيرەتىپ، اساۋ تاعدىر ۇيرەتىپ، 

توپىراقسىز عۇمىردى ەندى ماڭگى كەشپەيىن!

 

كوك ولەڭ

 

كوكجايساڭ، قالعان دالا كوك تۇرىكتەن،

ءبىر تۋعام تابيعاتپەن، تەكتىلىكپەن.

قۇستاردىڭ ماحابباتىن جىر ەتپەيمىن،

جەردە تۋىپ، قورىقسا كوككە ۇرىككەن.

 

كوك ساۋىت، كوك نايزالى كوك تۇركپىن،

ۇلىسام، ايعا قاراپ كوكە ۇلىپپىن.

قورعاپ قالعان دالام بۇل باھادۇرلەر،

اۋىزدىعىن الماستان كوك كۇلىكتىڭ.

 

«كوكتى جۇلما» دەپ انام ىرىمداپ ەد،

سونان شىعار، نۋىم دا، تىم دا كوك.

كوز جاسىمىز كول بولىپ جوسىعاندا،

كوك ەدى قايران بابام جىلىنعان وت.

 

كوك ءبورىلى جانىبەك ءزاۋزاتىمىن،

كوك سىرىكپىن، توزبايتىن تاۋ باسىنىڭ.

كوك دونەنمەن شابايىن قولىما ۇستاپ،

كوك اسپانعا دۇرىلدەپ لاۋلا تۋىم!

 

اقجاڭبىر كوك اسپاننان سەبەلەمەي،

كوسەگەڭ كۇللى دۇنيە كوگەرەمەي؟!

كوگىمدە قالىقتاعان قىراننىڭ دا،

كوزى كوك، قوس قاناتى كەرەگەدەي!

 

بالايمىن بايتاق جەردى اسىلىما،

باقىتىم قايعىرى دا، جاسىدى دا.

ەگەمەن 28 جىلدى بەرە المايمىن،

وزگەنىڭ جيىرما سەگىز عاسىرىنا!

 

كوگەردى جەرىم، ەلىم،اسپانىم دا،

كوكتۇرىك تاريحى تۇر تاستارىم دا.

كوك پەنەن جەر اللانىڭ الاۋىنداي،

كوكبايراق جەلبىرەيدى اسپانىمدا!

 

كوك ءبارى، دوستارىم دا، قاستارىم دا،

كوكبورى اسقاق رۋحىم، داستانىم دا.

قازاعىم ايماعى كوك، بايراعى كوك،

كوك قالپى جاتارى حاق تاس قابىر دا!

 

 

سارى قۇم

 

ماڭگى ءجۇمباق انا ەرتىستىڭ سارىلىن،

تىڭداي – تىڭداي سارعايدىڭ با سارى قۇم؟!

باۋىڭا سەكسەۋىل بوپ كوكتەدىم،

باسسام با دەپ بوزىنگەننىڭ زارىعىن!

 

ۇنسىزدىككە ءۇنسىز عانا ءتىل قاتىپ،

ەگىلمەڭدى ەسسىز كەشتىم ءتۇن قاتىپ.

سىبىرىڭمەن سۇلۋ ءومىر سىيلاپسىڭ،

سابىرىڭمەن كىرپىگىمدى قۇرعاتىپ!

 

بوران سەنى جاتادى ىلعي وسەكتەپ،

قاعىرىڭدا قايسار ءوستىم شەشەكتەپ.

شولدەپ شوككەن نارى بولساڭ عاسىردىڭ؟

سۋارايىن تۇزگەنىڭنەن جەتەكتەپ!

 

و، سارى قۇم ەرتىستى ءىششى، دەرت ىشپە،

ساعىنام تەك، سەنىم ىشتە، سەرت ىشتە.

سارى بالاقتار نارباسىڭا كوكتەگەن،

مەن جوعالتقان كەكىل شىعار، ەرتىسكە؟!

 

دارىسا ەكەن كەڭدىگىڭ مەن سابىرىڭ،

تاندىرىڭدا تاريحم مەن تاعىلىم.

مەنىڭ بابام ۇستاپ جاتىر ولسە دە،

توراڭعىڭنىڭ تەرەڭ تارتقان تامىرىن!!!

 

                     قۋانىش ءىلياس ۇلى

6alash ۇسىنادى