مۇرات شايماران ولەڭدەرى

مۇرات شايماران 1969 جىلى قحر ءۇرىمجى قالاسىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1988 جىلدان 1993 جىلعا دەيىن قحر، شۋار ىلە پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىنىڭ قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى فاكۋلتەتىندە وقىعان. 1993 جىلى قحر، شۋار «كۇيتىن گازەتىندە» باس رەداكتور بولىپ قىزمەت اتقارعان. 1996 جىلدان 1998ء-شى جىلعا دەيىن قحر، ءنانجين قالاسىندا جۇڭگو حالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جۋرناليستيكا ينستيتۋتىندا (سىرتتاي) ماگيسترانت بولىمىندە وقىعان. 2000 جىلى قحر، شۋار جۋرناليستەر وداعى تاراپىنان «ۇزدىك ادەبي رەداكتور» مارتەبەسىنە يە بولعان. 2004 جىلى اتامەكەنى - قازاقستانعا ءبىر جولا قونىس اۋدارعان. شايماران مۇرات 2006 جىلدان ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە جۋرناليستيكا فاكۋلتەتى حالىقارالىق جۋرناليستيكا كافدراسىندا وقىتۋشى، 2008 جىلدان 2010 جىلعا دەيىن فاكۋلتەت دەكانىنىڭ تاربيە جۇمىسى جونىندەگى ورىنباسارى بولىپ قىزمەت اتقاردى. 2010 جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىك مەرەكەسىنە وراي قاز ۇۋ رەكتورى ع.م. مۇتانوۆتىڭ قولىنان ماقتاۋ قاعازىن الدى. شايماران مۇرات رەسپۋبليكاعا تانىمال اقىن. «تۇنگى سارىن»، «ەركىن اسپان ولەڭى» اتتى جىر كىتاپتارىنىڭ اۆتورى. ونىڭ جۋرناليستيكا سالاسىنداعى تاجىريبەسى مول. ستۋدەنتتەرمەن تەز ءتىل تابىسىپ، ولارعا ماماندىعى بويىنشا دۇرىس باعىت-باعدار بەرە الادى. ۋنيۆەرسيتەت جانە فاكۋلتەتتە وتەتىن بارلىق ءىس-شارالارعا بەلسەنە قاتىسادى.

كىم ەدى مەنى وياتقان... 


اقىن بولماسقا شارام نە 

كىم ەدى مەنى وياتقان،

سەنبىسىڭ، جىردىڭ بۇلب ۇلى؟!

جاسىنى ويناپ، جاي اتقان

قۇرىسىن اقىن تىرلىگى.  

 

اداسىپ باقىت قۇسىنان،

الاڭ دا، الاڭ جول قاراپ.

قالامسابىمنىڭ ۇشىنان

جۇرەكتىڭ قانى سورعالاپ...

 

جارالى بولعان ءبىر جانمىن،

جاداۋلى جەردىڭ بەتىندە.

قاسقايا قاراپ تۇرعانمىن،

قايعىنىڭ قارا وتىندە.  

 

اقجەلەڭ–كۇنگە بولىسىپ،

انت ەتكەم اردىڭ اتىنا.

الەمنىڭ ۋىن مەن ءىشىپ،

الدىمەن كۇيەم وتىنا.

 

ايتۋعا ءداتىن ولەڭگە،

امال نە، ءتاڭىر جاراتسا.

اقىن بولماسقا شارام نە،

اقيقات ءولىپ باراتسا...

 

ەي، قۇس جولى 

جاسادى ەكەن عالامنىڭ قايسى زەرگەرى؟!

ەلىتىپ ءبىتتىڭ سەن مەنى!

سوزسام ءبىر قولىم جەتەر مە ەي،

قۇس جولى – اسپاننىڭ كۇمىس بەلبەۋى.

 

  اقىلعا ەمەس

القىنعان جىرعا باعىنار،

اقىن ەدىم عوي ساعىنار ھام شاعىنار.

ەي، قۇس جولى – اسپاننىڭ كۇمىس بەلبەۋى،

حور قىزى عانا تاعىنار.  

 

سامالعا ساۋمال سۇيگىزگەن اقىق ماڭدايىن،

ساندۋعاش كەلىپ مەكەندەپ جاتقان تاڭدايىن،

مەن سۇيگەن قىزدار بۇلقىنعان بۇلاق بويىندا

سولقىلداپ وسكەن تالدايىن...  

 

كوگىلدىر كوكتەن تۇرعاندا جاۋىپ مىڭ جاقۇت،

جارىما قالعام ءتىل قاتىپ:

«مەن سونى ساعان جۇلىپ-اق الىپ بەرەم،- دەپ

- اي مەنەن كۇندى شۋلاتىپ...»

 

ارمان دەگەنىڭ اساۋ قۇلىنداي قاشاعان،

ۇناماي قالدى نەسى وعان –

جۇلىعى شىققان باتىنكەمە قاراپ تۇردى دا:

«ەسالاڭ، - دەدى – ەسالاڭ!»

ەي، قۇس جولى – اسپاننىڭ كۇمىس بەلبەۋى.

 

ءتۇن 

كۇندى ءسۇيدىم،

ءسۇيدىم مەن تاڭ الاۋىن،

جايدىم سوعان جانىمنىڭ بار الابىن.

...كۇن باتادى-اۋ كوزۇشى كوكجيەكتە

بۇلعاپ،بۇلعاپ قان قىزىل ورامالىن. 

 

سىڭسىتا ءبىر باسادى انىنە كەش،

تەرەزەمدى قاعادى تاعى دا ەلەس.

ءتۇپسىز كوكتەن مىڭ جۇلدىز ويانادى،

ويانادى...

دەرتىمە ءدارۋ ەمەس.

 

  قايعى قولى قايناتقان ۋدى ءىشۋدى،

كىم بۇيىردى، كەسەسىن كىمگە ۇسىندى؟!

قوڭىر ۇزىك ءىڭىردىڭ ىرگەسىنەن

كەلە جاتىر اقىق كوز ءتۇن مىسىعى.  

 

تىنىشتىعىن العانداي ءتۇن ۇرلاتىپ،

تۇرەگەلدى كوپ كۇدىك قىرىن جاتىپ.

ءتۇن مىسىعى جارامدى تىرنايدى ەندى،

بالاپانىن جانىمنىڭ شىرىلداتىپ.

 

  نەگە بۇلاي؟ نە ءۇشىن؟ (سۇراق بۇلار}

ءاي، شاماسى، ءولتىرىپ ءبىراق تىنار...

قارا جاۋلىق جامىلعان جالعىزدىعىم،

بوساعاما سۇيەنىپ جىلاپ تۇرار.

 

قاناتىم - ءتۇن.

مەن قايدا بارام ۇشىپ؟!

ويسىز توبىر ءجۇر تويلاپ شاراپ ءىشىپ.

جالعىزدىعىم موينىندا - عالام مۇڭى،

ال عالامنىڭ قوينىندا - قارا مىسىق... 

6alash ۇسىدى