كارىم ءابدىراحان ۇلى. "جىلقىشى قىز" كۇيى

كارىم ءابدىراحان ۇلى توققۇلوۆ، 1944 جىلى 25 جەلتوقساندا التاي ايماعى بۋىرشىن اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1960 جىلى التاي ايماقتىق ويىن-ساۋىق ۇيىرمەسىنە قابىلدانىپ مۋزيكانت، سازگەر، ديريجەر، مۋزيكانتتار دۇيىنىڭ باستىعى مىندەتتەرىن وتەگەن. 1976 جىلى ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىستىق ويىن-ساۋىق ۇيىرمەسىنىڭ سازگەرى، باس دريجەرى، مۋزيكانتتار دۇيىنىڭ باستىعى مىندەتىن اتقارعان. 1982 جىلى ۇيىرمەنىڭ ورىنباسار باستىعى مىندەتىنە، 1986 جىلى وبلىستىق ءان-بي ۇيىرمەسىنىڭ باستىعى مىندەتىنە تاعايىندالعان. 2004-جىلى جەلتوقساننىڭ 30 جۇلدىزى زەينەتكە شىققان.

 

گانسۋ ولكەلىك ۇلتتار ءان-بي ۇيىرمەسىندە (1973)، ورتالىق راديو ستانساسىنىڭحور ۇيىرمەسىندە (1976)، مۋزيكا جاسامپازدىق بولىمىندە (1978) جانە شاڭحاي مۋزيكا ينيستوتىنىڭ كومپۋزيتورلىق، دريجەرلىك فاكۇلتەتىندە (1985)، كومپۋزيتورلىق، دريجەرلىك كاسىپتەرىنەن ءبىلىم العان. مەملەكەتتىك 1-دارەجەلى كومپوزيتور.

1985 جىلدان وبلىستىق ادەبيەت-كوركەمونەرشىلەر بىرلەستىگىنىڭ جوراسى، وبلىستىق مۋزيكانتتار قوعامىنىڭ 1، 2، 3 كەزەكتى قۇرىلتايلارىندا قوعامنىڭ ءتوراعالىعىنا سايلانىپ 4 قۇرىلتايىندا قوعامنىڭ قۇرمەتتى ءتوراعالىعىنا ۇسىنىس ەتىلگەن. 1979 جىلى شينجياڭ مۋزيكانتتار قوعامىنا مۇشە بولعان. شينجياڭ مۋزيكانتتار قوعامىنىڭ 2 كەزەكتى قۇرىلتايىندا تۇراقتى جورا، 3، 4، 5 قۇرىلتايلارىندا قوعامنىڭ ورىنباسار توراعالىعىنا سايلانىپ، 6 كەزەكتى قۇرىلتايدا قوعامنىڭ قۇرمەتتى ءتوراعالىعىنا ۇسىنىس ەتىلگەن. شيجياڭ ادەبيەت-كوركەمونەرشىلەر بىرلەستىگىنىڭ 6 كەزەكتى قۇرىلتايىندا جورا بولىپ سايلانعان. 1985 جىلى جۇڭگو مۋزيكانتتار قوعامىنا مۇشە بولىپ قابىلدانىپ جۇڭگو مۋزيكانتتار قوعامىنىڭ 4، 5 كەزەكتى مەملەكەتتىك قۇرىلتايلارىنا، جۇڭگو ادەبيەت-كوركەمونەرشىلەر بىرلەستىگىنىڭ 7 كەزەكتى قۇرىلتايىنا وكىل بولىپ قاتىناسقان.

مۋزيكالىق جاسامپازدىقپەن شۇعىلدانعان 50 جىلدا 300 دەن اسا ءتۇرلى فورماداعى مۋزيكالىق شىعارمالار جازعان. باستى شىعارمالارى: ۆوكالدىق شىعارمالار - «ۋا، سۇيىكتى وتان انا»، «قىزعالداق»، «سارقىلماس ماحابات»، «ماقتانىشىم دوستارىم» قاتارلى اندەر، «ايلى ءتۇن» (ەر-ايەل دۆەتى)، «اق ساۋلە»، «ناز»، «تولقىن» قاتارلى تريولار، «سايرا دومبىرا» (كۆارتەت)، «سۇلۋ ساز»، «ءۇري-اي» قاتارلى سۇيەمەلسىز حورلار. اسپاپتىق شىعارمالار - «جىلقىشى قىز»، «قۋانىش» جانە ءۇش ءبولىمدى «تۇلپار جىرى» (سيۋيتاسى). بي مۋزيكالارى «ايگولەك»، «كوكپار»، «قوڭىراۋلى قوزى»، «قىمىز جىرى» قاتارلىلار جانە كوپ پەردەلى پيەسا «ۇيسۇن رۋحى»، وپەرا «ساليقا-سامەن» (بىرلەسكەن)، ۇلتتىق مۋزيكا تىياترى «التاي اياسىنداعى ءبىر ءۇيلى جان»، ۇلاسپالى حۇجاتتى تەلە فيليم «قۇتتى مەكەن»، ۇلاسپالى اڭگىمە تەلە فيلىم «تاڭجارىق» تىڭ مۋزيكاسى قاتارلى كەسەك تۋىندىلار. شىعارمالارى ساحنادا ورىندالۋدان سىرت ورتالىق، اۆتونوميالى رايوندىق تەلە ستانسيا، راديو ستانسيالارى جاعىنان تاراتىلىپبىر ءبولىمى مەملەكەتتىك، رايوندىق سىيلىقتارعا يە بولعان.

دريجەرلىك مىندەت اتقارۋ بارىسىندا ۇيىرمەنىڭ ءتۇرلى فورماداعى ويىن قويۋ مىندەتتەرىن ءساتتى ورىنداۋىنا جەتەكشىلىك ەتۋمەن بىرگە وبلىستىق ءان-بي ۇيىرمەسىنىڭ قازاق ۇلت اسپاپتارى وركەستىرىنىڭ قۇرىلۋى مەن دامۋىنا بەلسەنە ات سالىسىپ، حالىق ءان كۇيلەرى مەن حالىق سازگەرلەرىنىڭ شىعارمالارىنىڭ ساحنادا، راديو-تەليەۆيزياداجاريالانۋى جولىندا ەلەۋلى ەڭبەك كورسەتكەن. «جۇڭگو ەنسكلوپەدياسى مۋزيكا-بي تومىنىڭ»، «جۇڭگو حالىقتىق كۇيلەر جيناعىنىڭ»، «باستاۋىش، ورتا مەكتەپ مۋزيكا وقۋلىعىنىڭ» قۇراستىرۋ قىزمەتتەرىنە قاتىناسقان. «قازاق مۋزيكاسى» (بىرلەسكەن)، «قازاق حالىق كۇيلەرى» (بىرلەسكەن، «ٴاشىم كۇيلەرىنىڭ قۇرىلىمى جونىندەگى العاشقى ويلار»، «ارداگەردىڭ اتى ولمەيدى»، «تالاپ جانە تالانت»، «قازاق كۇي ونەرىنىڭ ەلىمىزدەگى وڭىرلىك وركەنى جونىندە»، «بايىرعى ساز نە ايتادى؟ »، «بايىرعى ساز تىڭ بايان» قاتارلى ماقالالاردى جازىپ ءتۇرلى باسىلىمداردا، عىلىمىي تالقى جىيىندارىندا جاريالاعان.
1994-جىلى «وبلىستىق دارىندى» بولىپ باعالانعان. 2002-جىلى «ياسۋتاكا كوجيما» اتىنداعى «شينجياڭ مادەنيەت، مادەني مۇرالار قىزمەتىنىڭ ۇزدىگى سىيلىعىن» العان. 2003 – جىلى «شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق مادەنيەت مەڭگەرمەسى ماماندار كوميتەتىنىڭ» جورالىعىنا ۇسىنىس ەتىلگەن. 2007-جىلى وبىلىستىق حالىق وكىمەتى بەرگەن «قازاق ۇلتتىق مۋزىكاسىن قورعاۋ مەن مۇراگەرلىك ەتۋدە كورنەكتى ۇلەس قوسقان وزات جەكە» سىيلىعىن العان. وبىلىستىق ادەبىيەت – كوركەمونەرشىلەر بىرلەستىگىنىڭ 1-، 2-، 3-كەزەكتى قۇرىلتايلارىندا «وبىلىستىڭ مادەني وركەنيەت قۇرىلىسىنا كورنەكتى ۇلەس قوسقان ۇزدىك» سىيلىعىن العان. ءومىر بايانى «جۇڭگو وسىزامان كوركەمونەرىنىڭ ايگىلى ادامدارى»، «جۇڭگو مۋزيكانتتار سوزدىگى»، «جۇڭگو ماماندار سوزدىگى»، «عاسىرلىق جوڭگو مۋزىكانتتارى»، «جۇڭگو قازاق ماماندارى»، قاتارلى كىتاپتاردا، راديو – تەلەۉءيزيادا، گازەت جورنالداردا تانىستىرىلعان.

6alash ۇسىندى