اسقات كاۋكەر ۇلى 1965 جىلى 17 قازاندا قحر-نىڭ سۋار-نىڭ قۇتىبي اۋدانىندا تۋعان، 1984 جىلى ەڭبەك جولىن تۋعان اۋىلىندا قىستاق اكىمشىلىك قىزىمەتىنەن باستاعان بولاتىن، نەگىزگى ساتىدا ەڭبەك ەتە ءجۇرىپ ءوزىنىڭ جەكە تالانتتىنىڭ ارقاسىندا سول كەزدەگى ادەبي، قوعامدىق باسىلىمداردا كوپتەگەن ماقالارىمەن ولەڭ، اڭگىمەلەرى جانە جەر-سۋ اتاۋلارىنا بايلانىستى زەرتتەۋ ماقالالارى جارىق كورەدى، اۋداندىق تاريحىي ماتەريالدار جىيناۋ جازىۋ ىستەرىندە بەلسەندى ەڭبەك ەتەدى، اسىرەسە اۋىل تىنىسى بەينەلەنگەن ادەبي قابارلارى وبلىستىق، اۆتونوميالىرايرندىق اقپارات قۇرالدارىندا ۇزبەي جاريالانىپ تۇرادى، 2003 جىلى اتا جۇرتقا ورالعان سوڭدا جەكە كاسىپكەرلىكپەن اينالىسا ءجۇرىپ، ءوزىنىڭ كوڭىل تولعانىسىنان تۋعان ولەڭ جىرلارىن وقىرمان قاۋىممەن ءبولىسىپ وتىرادى.
ءومىردىڭ ءتورت ماۋسىمى
كوكتەمدى كەشتىم كوكوراي،
ارمانعا جاقىن، كوپ وراي.
قالىڭسىز كەلگەن قىزداي بوپ،
قادىرسىز كەتتى، وبال-اي!
جازدىدا كوردىم ءجايقالعان،
تەڭىزدەي تاسىپ ورتايعان!
جارقىشاق تۇسكەن قايىقتاي
جاعادا قالدىق شايقالعان،
دەپ ءجۇرىپ ماڭگى كولدەمىن
كولدەدە ءجۇرىپ شولدەدىم
ءقادىرىن ءبىلدىم شىلدەدە،
مامىردىڭ گۇلىن تەرمەدىم.
شىلدەدە كەتىپ قىز دەمدى،
ەندى سارشا كۇز كەلدى.
قىر استىندا قىر كۇيەك،
شاقىرىپ جاتىر بىزدەردى!
قىركۇيەك كۇزدىڭ باسىما؟
قالىڭداپ قىلاۋ شاشىما.
مەزگىلسىز بەرسە قابارىن،
جاسىما كوڭىل،جاسىما!
ودان ارى قازان بار،
قايعىنىڭ جەلى وزاندار.
ءقادىرسىز كەتكەن كۇندەرگە،
قايىرىپ تارتار جازاڭ بار.
ارجاعىندا قاراشا،
كۇي كەتەر توڭعاق تاناشا.
كەمپىرىڭ ءجايلاپ ءشاي بەرسە،
سول بولار قىزىق تاماشا.
ەڭ قىيىنى جەلتوقسان،
اسىۋى بيىك بەل توقسان.
بەرەرىڭ جۇرتقا قالماسا،
جانتايا كەتەر جەر تاپساڭ....
ءومىردىڭ سيقى وسىلاي
اياعى جۇتاڭ، باسى باي.
ماڭگىلىك ءۇشىن قايعى ويلا
ماڭگىسىز ءۇشىن جاسىماي!
بۇل ءومىر بەينە ءتورت ماۋسىم،
كەلدىڭدە كەتتىڭ جوق، بارسىڭ.
الدىڭدا تاعى شىن ءومىر
جاراتقان بولسىن جوقتاۋشىڭ!
سارىارقا
ءجايلعان داستارقانداي دارقان ەلگە،
سارارقا، كىم تەڭەسسىن مارتەبەڭە!
ءبىر سىر بار ماعان ىستىق، ماعان قىمبات ،
بابامنىڭ باسى قالعان ءار توبەدە!
وتپەيمىن، دۇعا قىلماي، ءار بەلەسكە،
تۇرعانداي كىرپىك ىلمەي ءار بەلەستە!
قورعاعان جاۋدان ەلىن قايران ەرلەر،
تاريقىم قانعا تولى زارلى ەمەسپە.
ۇستىندە ءبىز زۋلاعان قارا جولدىڭ،
ەتەگى جاسقا تولىپ انالاردىڭ،
كىم ءبىلسىن قانشا قىرشىن اشتان ءولدى؟
ءبىر ءتۇير زارى وتكەندە قارا ناننىڭ.
استىندا بىزدەر جۇرگەن نۇر قالانىڭ،
قانشا بوزداق جەر قۇشقان، بۇلدا ءمالىم!
سولاردىڭ رۋقىنا باس يمەگەن،
ۇل-قىزدىڭ كەشىرە كور كۇنالارىن....
سارارقا، ءدان تولقىعان داستارقانىم،
اي سۇيگەن بولماسادا اسقار تاۋىڭ.
كوكشەتاۋ، بايااناۋىل، قارقالالى،
جاۋىمنان قورعاناتىن باس قالقانىم.
ءتابيعات مۇنشا نەتكەن شەبەرمە ەدىڭ،
جانناتپەن،ءتوزاقتىدا سەنەن كوردىم،
كەنجەسى ءتورت بيكتىڭ ەرەيمەنتاۋ،
كوشىڭدى ورتا جولدا شوگەرگەنىڭ...
قوس بۇرىم- ەسىل،نۇرا تارقاتىلعان،
جاتاتىن التى الاشقا تارقاتىپ ءان.
ەرلىكپەن، سەرىلىكتىڭ ءتۇپ مەكەنى،
ءان-جىردىڭ قازىناسى ارقا تۇنعان.
نان بەرگەن، اندە بەرگەن ءدۇيىم ەلگە،
ماي بىتكەن مالعا شۇلەن تۇگىڭەدە.
سارارقا، ۇلىلىقتىڭ توپىراعى،
تۋدىرعانان سان الىپتى دۇنيەگە.
اقاننىڭ ەرتتەپ ءمىنىپ- ماڭماڭكەرىن،
سارارقا كەڭدىگىڭدى شارلارما ەدىم...
جەلپىنتىپ، جەتىسۋدى سەرگىتەدى،
ورالمەن، ورىمبوردان العان دەمىڭ.
شاپاننىڭ شالعايىنداي ءجايعاسىپ كەڭ،
سەرتىڭدى ماڭعىستاۋمەن بايلاسىپپەڭ.
پىرلەرىم ساعان قاراپ بەت سيپايدى،
تۇركىستان،اۋليەاتا، اقمەشىتتەن.
بىلسە ەكەن ءقادىرىڭدى ءبىزدىڭ ۇرپاق،
ساتپاسىن سۇيەم جەرىن قۋلىعىن ساپ.
كيەلى قازاعىمنىڭ قاق ءتورىسىڭ،
التاي مەن اتىراۋدىق بىرلىگىن تاپ!!!
ايتار كوپ ارقا ءجايلى اسقاق ءاڭىز...
ەنشىگە بەرىپ كەتكەن ساق بابامىز.
باس ءيىپ سان بابانىڭ رۋقىنا،
ورداسىن تىكتى تورگە استانامىز!!!
جاراتقان ءبىزدى ەندى الالاما!
حانعادا بىردەي بولعان، قاراعادا.
بىزدەرگە سارارقاسىن سىيعا تارتقان،
راقىمەت! باتىر تۋعان بابالارعا!
مەن....
بابامنىڭ ەسكى جۇرتىنا،
ىرگەمدى تاستاي بەكىتكەم.
مۇڭىمدى ءشاشپاي سىرتىما،
سۋ كەشتىم تالاي ەتىكپەن.
ساعىنىش تولى جۇرەكتى،
كەۋدەگە بايلاپ تورسىقتاي.
تۋعان جەر تاعى جۇدەتتى،
بارىۋعا سوقپاق جول شىقپاي.
بوشالاپ كەتكەن ىڭگەننىڭ،
بوتاسى قىزىل نار بولدى.
قارىمى كۇشتى ىرگەنىڭ،
قامالى بيىك جار بولدى.
زامانا قىڭىر، قاس قىلسا،
قىجىرتا ءجۇرىپ كونگەمىز.
جارالى شولاق قاسقىرشا،
تىلمەنەن جالاپ ەمدەرمىز.
"سابىردىڭ ءتۇبى سارى التىن،"
ساندىقتاپ جىيدىق، سابىردى،
قاعىنا قارا قازاقتىڭ،
قارعامەن قۇزعىن جابىلدى.
كەۋدەنى باسقان قارا تاس،
كەتسەدە باتپان تابى بار.
"قاتىن اۋىرىۋ"، "بالا جاس"،
"قىرسىعىم كەدەي"،تاعى بار.
عاسىرلاپ جاققان كۇستانا،
ماڭدايدا قۇلدىق سورىم بار.
ۇستىمە كيگەن تەك قانا،
قازاقى ويىۋ تونىم بار.
كىنالىمىز ...
باياعىداي، بىزگە كوكتەم گۇل جارماس،
بىزدەر ءۇشىن ايدا كۇلىپ نۇرلانباس.
الاي دۇلەي داۋىلىمەن جاۋىنى،
اياق استى اشۋلانىپ بۇلدانباس.
توبەمىزدەن توكپەس گۇلىن اق قاردا،
بىزدەر ءۇشىن جازباس ىستىق حاتتاردا،
اتىمىزدى ويىپ جازعان جارالى،
قارتايىپ جەر قۇشقان شىعار جاس تالدا.
ايسىز اسپان قۇس جولىمەن سامساماس،
جاپىراقتا ءدىر ەتپەيدى تامسا جاس.
ۇيتكەنى ءبىز تۋعان جەرگە بوتەنبىز،
بوتەن جاندى جەلدە ىزدەپ ءشارشاماس.
اق باس تاۋلار، مويىن ءسوزباس بىزدەرگە،
قىيماي-قىيماي قاراپ تۇرماس كۇن بەلدە،
ۇيتكەنى ءبىز، بىلە المادىق ءقادرىن،
كىنالىمىز، كىنالىمىز ءبۇل جەرگە.
ءبىزدى كۇتىپ مولدىرەمەس بۇلاقتار،
اي استىندا ماۋجىراماس قىرىتتىر!
ۇيتكەنى ءبىز تۋعان جەرگە بارمادىق،
تۋعان جەردە بىزدەن ەندى جىراقتار.
سەن ەكەۋىمىز
سەندە مەنى ، مەندە سەنى ءسۇيپپىن ،
سەن جانعاندا مەن ورتەنىپ كۇيپپىن .
ساعان بەرگەن ءبىر سەرتىمنىڭ كۇشىمەن،
بيىگىنە شىعىپ كەلەم، بيىكتىڭ .
مەندە سەنى ، سەندە مەنى تاڭدادىڭ،
ارمانىڭدى ارمانىما جالعادىڭ!
ەكى ارماندى ەسكەك قىلىپ قايىققا
اعىسىنا قارسى جۇزەم ارنانىڭ .
مەندە سەنى، سەندە مەنى ۇناتتىڭ،
جيناعىمىز ەكى سەزىم بۇلاقتىڭ
سول بۇلاقتىڭ جاعاسىندا ءجايقالعان،
سۋسىنىمىز بالا دەيتىن قۇراقتىڭ.
مەندە سەنى، سەندە مەنى قالادىڭ،
بىرگە اتتادىق قاتال ءومىر قادامىن.
مەن قۇلاسام سۇيەۋ بولدىڭ قايىسپاي،
سەن قيسايساڭ تىرەۋ بولىپ جارادىم.
مەندە سەنى، سەندە مەنى قورعادىڭ،
قيىن ماعان سەنسىز جەردە بولماعىم،
قيىن ساعان مەنسىز جەردە بولماعىڭ،
مەندە امان، سەندە امان بول جانىم !
اسقات كاۋكەر ۇلى
6alash ۇسىندى
