Qurmanbek ZEITİNǴAZYULYNYŃ ómir baııaany

 

Áıgili aıtys aqyny, óleń órisinde darynymen tanylyp, dara stıl qalyptastyrǵan Qurmanbek Zeıtinǵazy uly 1941-jyly 10-qańtarda Altaı aımaǵynyń Shińgil aýdanindadúnıege kelgen. 30 neshe jyldan beri san retki aqyndar aıtysynyń sóz dodasynatusyp, talaı ret aǵa júldegerlikti álýmen birge raıon, obylys, aımaq jaǵynan "erekshe Eńbek sińirgen halyq aqyny " "ónerge ómir boıy úlesqosqan ardager "degen qurmetti ataq berilip, altyn medalmen marapattalǵan.
Qurekeń qazaq aıtys óneriniń qudyretin tórtkil dúnıege tanytyp, Qazaqstan, Túrkıa, mońǵulá, germanıa, fyransıa, Golandıa elderine óner saparymen baryp, sol elderdiń barlyǵynda alqaýǵa bólenip, abyroıly oralǵan.
Qurekeń qazaq aýyz ádebıetiniń tórt tomdyǵyn jınaý, zertteý, baspadanshyǵarý jumystaryna at salysyp memelekettik ozat qyzymetker bolyp baǵalanǵan.
Qurmanbek Zeıtinǵazy uly shınjáń qazaq aıtys óneriniń bir belesi. Ásirese, azattyqtan keıingi sahara tórinde Sahanalastyrǵan aıtys-sóz saıysyn Qurmanbeksiz sóz etýge kelmeıdi. Tap bermede Sóz tapqyshtyq, maǵanamen uıqas sheberligi, keń kósilip, joıqyn darıadaı josylta aıtý qurekeńniń aıtys mádenıetimizdegi shoqtyǵy bıik dara shyńy.
Qurmanbek tek aıtys aqyny ǵana emes, jyrdodasyna túsip júrgen jazba aqyn. Ol jazǵan «Áýedegi áńgime» Dastany, basqada kóptegen tolǵaýlary men termeleri, án tekisteri óz oqyrmanyn tapqan órelishyǵarma esepteledi. «Aqyn Arǵynbek jóninde» «Qara teńizdegi qaıyrly sapar» qatarly bir qydyrý zertteý maqalalary men esseleri elimizdegi basylymdardajaryq kórip, radıo, Televızor nómirlerinde taratylyp, qalyń qaýymnyń ıgi baǵasyn aldy.
Qurmanbek Zeıtinǵazy ulynyń 1981-jylǵy meırámqanmen aıtysy, 1985-jylǵy jamalqanmen aıtysy ortalaý mekteptiń 3-jyldyǵynyń, orta mekteptiń 1-jyldyǵynyń ádebıet oqýlyǵyna engizildi. Bul elimiz qazaǵynda tuńǵysh ret oqýlyqqa engizilgen aıtys óleńder bolyp sanalady. 1985-jylǵy jamalqanmen aıtysy memeleket tiline aýdaryldy. Súıtip, qurekeńniń aqyndyq órisi bul Kúndequlashyn keńge jaıyp, urpaq tárbıesine, qoǵamnyń asyl Qazynasyna aınalyp otyr.
Aqyn Qurmanbek Altaı aımaqtyq ádebıet-kórkemónershiler qoǵamynyń, ile qazaq avtomıaly obylystyq aýyz ádebıet qoǵamynyń qurymetti tóraǵasy, memelekettik aýyz ádebıet qoǵamynyń, memelekettik az ulyt jazýshylar ǵylymı qoǵamynyń shıyjáń uıǵuravtonomıaly raıondyq aýyz ádebıet qoǵamynyń múshesi, Shińgil aýdandyq saıası másilıqat keńesiniń burynǵy orynbasar tóraǵasy, ile qazaq avtonomıaly obylystyq saıası másilıqat keńesiniń jorasy qatarly mindetter ótegen qoǵam Qaıratkeri.  

Núrshat QURMANBEKQYZY

6alash usyndy