اقش-تىڭ «دەنساۋلىق» سايتى امەريكانىڭ بۇيرەك اۋرۋلارى عىلىمي قوعامى ءبىر جىل بويعى زەرتتەۋىنىڭ ناتيجەسىندە قانتتى سۋسىنداردى ۇناتىپ ىشەتىن ادامداردىڭ بۇيرەك اۋرۋىنا شالدىعۋ ءقاۋپىنىڭ جوعارى بولاتىنى دالەلدەنگەنىن جاريالادى.
عالىمدار جاپونيانىڭ جوعارى وقۋ ورنىنداعى قىزمەتكەرلەرگە جۇرگىزگەن تەكسەرۋى ارقىلى مىنالاردى بايقالعان: ءار كۇنى 2 ستاقان قانتتى سۋسىنداردى تۇتىناتىن ادامداردى قانتتى سۋسىنداردى از ىشەتىن نەمەسە مۇلدە ىشپەيتىن ادامدارمەن سالىستىرعاندا، ولاردىڭ نەسەبىندەگى اقۋىز (بەلوك) وتە جوعارى بولعان. ال نەسەپتە اقۋىزدىڭ جوعارى بولۋى بۇيرەك زاقىمدالۋىنىڭ العاشقى بەلگىسى بولىپ سانالادى.
زەرتتەۋشىلەر 21 مىڭنان استام جوو قىزمەتكەرلەرىنىڭ نەسەبىندە اقۋىزدىڭ بۇرىننان بار-جوقتىعىنا تەكسەرۋ جۇرگىزگەن. ۇزبەي 3 جىل تەكسەرۋ ارقىلى ءار كۇنى قانتتى سۋسىنداردى ىشەتىن قىزمەتكەرلەردىڭ 11 پايىزىنىڭ نەسەبىندە اقۋىز انىقتالعان. ال قانتسىز سۋسىنداردى عانا تۇتىناتىن نەمەسە قانتى بار سۋسىندى كۇنىنە ءبىر ستاقان عانا ىشەتىن ادامداردىڭ نەسەبىندەگى اقۋىزدىڭ سالىستىرماسى 8.4 – 9 پايىز بولعان.
مۇنداي تاجىريبە تىشقاندارعا دا جاسالعان. ناتيجەسىندە جەمىس شىرىنىن تۇتىنعاندا، بۇيرەكتەگى تۇزدىڭ تەپە-تەڭدىگىن رەتتەيتىن اقۋىزدىڭ سەزىمتالدىعىن جوعارىلاتىپ، بۇيرەك جاسۋشاسىنىڭ تۇز ءبولىپ شىعارۋىن تەزدەتكەن. مىنە بۇدان قارتتار قانتتى سۋسىنداردى تۇتىنعاندا، قانت ديابەتى، سەمىزدىك، بۇيرەكتىڭ السىرەۋى، داۆلەنيە سياقتى سىرقاتتارعا شالدىعۋ ءقاۋپى ارتاتىنىن كورۋگە بولادى.
زەرتتەۋگە قاتىناسقان ماماندار: «قانتتى سۋسىندار بۇيرەك اۋرۋىنا شالدىعۋ ءقاۋپىن ارتتىرعانىمەن، بۇيرەك اۋرۋىنا شالدىعۋدىڭ باستى سەبەپتەرى ەمەس» دەگەن قورىتىندىعا كەلگەن.
6alash ۇسىنادى
