جۇڭگو قازاقتارى اراسىندا جالپى جۇرتقا كەڭ تارالماسا دا، ءان سۇيەر قاۋىمنىڭ اۋزىندا «ساكەننىڭ ءانى» دەپ ايتىلىپ جۇرگەن ءبىر ءان بار. «سارىارقا جەرىم، سارىارقا بەلىم» دەپ باستالاتىن بۇل ءاننىڭ سازى ارقا اۋەندەرىنە ۇقساماسا دا، قاناتىنان قايىرىلعان قايران ەردىڭ قالامىنا مۇڭ شاعىپ جازعان سارىارقاعا دەگەن ساعىنىشى، تۋعان جەرىنە جەتە الماي اھ ۇرعان ارماندى حالى ساي سۇيەگىڭدى سىرقىراتادى.
ءاندى ورىنداۋشىلاردىڭ ءبىرى مەيىربان ءجانابىلدىڭ ايتۋىنشا، بۇل ءاندى جۇڭگو قازاقتارىنا ءبىر ورىس ايەل جەتكىزگەن.
«ساكەن ۇستالعاننان كەيىن قاتتى قيناۋ كوردى. مەن سول اباقتىدا اسپاز ەدىم، قازاق ءتىلىن دە شالا بىلەتىنمىن، ازداپ ءان سالاتىنمىن. ءبىر كۇنى ساكەن جامان قاعازعا جازعان وسى ءاننىڭ ءسوزىن ۇستاتتى دا، اۋەنىن ىڭىلداپ ماعان ۇيرەتتى. بىردەن ۇيرەنىپ الدىم. «وسى ءان ساعان امانات، قازاق دەگەن حالقىما جەتكىز» دەپ تاپسىرىپ ەدى، كەيىن مەن دە ول جەردەن پانا تاپپاي، قاشىپ قىتايعا كەلدىم. ەسىل ەردىڭ اماناتى ەدى» دەپ قۇلجاداعى قازاقتارعا سول ورىس ايەل ايتىپ بەرىپتى. ول ايەل كىم، نەگە قىتايعا قاشىپ باردى؟ ساكەنمەن كەزدەستىم دەگەنى قانشالىق شىندىققا جاناسادى؟ مۇنىڭ ءبارى سىر. ءتىپتى كوپ تۇسى كۇماندى.
الايدا، ءاننىڭ ءسوزى مەن اۋەنىنە قاراعاندا، ارماندا كەتكەن ارىستاردىڭ ءبىرىنىڭ تۋىندىسى ەكەنى انىق. انگە ارقاۋ بولعان سارىارقا دا قازاقستاننىڭ جەرى. ءبىراق بۇل ءان قازاقستانعا تارالماي، جەتىسۋدىڭ ارعى جاعىنداعى قۇلجاعا، ونان ارى بوعدا بەتىنە دەيىن جەتكەنى قالاي؟!
قىتايدا بۇل ءاننىڭ ءماتىنى تۋرالى ىزدەنۋگە مۇمكىندىك از بولدى. سەبەبى ساكەن شىعارمالارى بىزگە تولىق جەتە قويعان جوق. مۇمكىن بۇل ساكەننىڭ اتىنا تەلىنىپ جۇرگەن باسقا اقىننىڭ ولەڭى دە شىعار.
سارىارقا جەرىم، سارىارقا بەلىم.
ساعىندىم سەنى، جايدارمان ەلىم.
ءوزىڭ دەپ ەدىم، ءۇزىلدى بەلىم.
ءوزىڭدى تاعى، ءبىر كورەر مە ەدىم.
اسپاندا اي بوپ، ءبىر قارار ما ەدىم.
جۇلدىز بوپ اعىپ، ءبىر بارار ما ەدىم.
سۋىڭنان سۋساپ، ءبىر قانار ما ەدىم.
باۋىرىڭدا تۇرىپ، ءان سالار ما ەدىم.
سارىارقا جەرىم، سارىارقا بەلىم.
ساعىندىم سەنى جايدارمان ەلىم.
كەڭ بايتاق دارقان-وتانىم ەدىڭ،
بۇيىرمادى عوي-توقىمداي جەرىڭ.
كەزىندە بۇل ءاننىڭ مەيىربان ءجانابىل ورىنداعان نۇسقاسىن قازاقتىڭ ونەرلى ازاماتتارىنىڭ ءبىرى بەكبولات تىلەۋحانعا (قىتايعا بارعان كەزىندە) تىڭداتىپ، «وسى ءاندى ساكەننىڭ ءانى دەپ ءجۇر، ءسىز كەلىسەسىز بە؟» دەپ سۇراعانىم بار. ءبىراق بەكبولات اعا «ارقانىڭ اۋەنىنە ۇقسامايدى، سازىندا قىرعىزدىڭ سارىنى بار ما قالاي؟» دەپ سەنبەيتىن سىڭاي تانىتىپ، قىسقا قايىردى.
ساكەن سەيفۋللين 1937 جىلى 24 قىركۇيەكتە ۇستالىپ، 1938 جىلى 25 اقپاندا اتىلعان. بىرەۋلەر ونى الماتىدا اتىلعان دەسە، ەندى بىرەۋلەر ساكەننىڭ سۇيەگى قيىر شىعىستاعى ماگادان وبلىسىندا جاتىر دەيدى. كينو رەجيسسەرى ەركىن راقىشيەۆتىڭ رەسەيدىڭ فەدەرالدىك قاۋىپسىزدىك كوميتەتى ورتالىق ارحيۆىنىڭ ەرەكشە بولىمىنەن تاپقان دەرەگىندە، ساكەننىڭ 1938 جىلى 25 اقپاندا اتىلعانى انىق كورسەتىلگەن. ەندەشە، ساكەن بۇل شىعارماسىن الماتىدا اتىلاردىڭ الدىندا جازسا، «كەڭ بايتاق دارقان وتانىم ەدىڭ، بۇيىرمادى عوي توقىمداي جەرىڭ» دەپ قالايشا جازدى؟! مۇمكىن بۇل ەكى تارماقتى باسقا بىرەۋلەر قوسقان شىعار، ءبىراق قالاي بولسادا، بۇل ءان تۋرالى ىزدەنىپ كورەتىن كەز كەلدى.
قالياكبار ۇسەمحان ۇلى
6alash ۇسىنادى
تومەندە بۇل ءاندى مەيىربان ءجانابىل ۇلىنىڭ ورىنداۋىندا تىڭداڭىزدار.
