جۇڭگو جازىقسىز تۇتقىنداعان قالامگەرلەر

شىعىستاعى ىرگەلى كورشىمىز وسىدان تورت-بەس جىل بۇرىن قازاق تۋرالى جاقسى ءسوز ايتقانداردى تولاسسىز تۇتقىنداپ، تۇرمەگە جاپقانى، لاگەرگە وتىرعىزعانى بەلگىلى. كەيىن بۇل قىسىم ءسال دە بولسا جەڭىلدەگەندەي بولعان ەدى.
دەگەنمەن، وتكەن جازدان بەرى زيالى، رۋحتى قازاق جاستارىن، قالامگەرلەرىن ءىز-تۇزسىز تۇتقىنداپ اكەتۋ كوبەيىپ بارادى. سولاردان ءوزىمىز تانيتىن ەسىل ازاماتتاردى اتاي كەتەيىك.
1. عاراپا ءناسيوللا ۇلى. بەيجىڭدەگى ۇلتتار ۋنيۆەرسيتەتى، قازاق فيلولوگياسىن ءتامامداعان. ءانشى، ادەبيەتتانۋشى، سازگەر ازامات. بار جازىعى "Suley" اتتى سايتىندا قازاقستاننىڭ قابدەش ءجۇمادىلوۆ، ب.سوقپاقبايەۆ، ت.نۇرماعامبەتوۆ، ف.وڭعارسىنوۆا، ت.ب. كلاسسيك قالامگەرلەرىنىڭ شىعارمالارىن ارعى بەتتەگى وقىرمان قاۋىمعا جاريالاپ جەتكىزگەنى ەكەن. عاراپانى ىز-دەرەكسىز اكەتكەلى ءتورت اي بولدى. نۇر-سۇلتان قالاسىندا اياۋلى اناسى، اعا-جەڭگەلەرى تۇرادى.
2. ناعىز مۇحاممەت ۇلى. جازۋشى، اقىن، وقىتۋشى. بار كىناسى وسپان باتىردىڭ تۋىسى بولعانى ءۇشىن مەرزىمسىز قاماق جازاسىنا كەسىلدى.
3. قابىكەن زەينۇراين. جەكە كاسىپكەر، اقىن، زيالى ازامات. شىنجاڭ حالىق باسپاسىنىڭ كىتاپتارىن ون بەس جىل بويى جوبالاعان ديزاينەر. بار كىناسى – "قازاق مۇڭى" اتتى تولعاۋ جازعان. ول ولەڭدە ۇلتشىلدىق مازمۇن بار دەپ ايىپ تاعىلعان. ەستۋگە قاراعاندا، ونشاقتى جىلعا ۇكىم كەسىلگەن. ءبىراق، بۇل حابار ناقتىلانبادى.
4. قالىسبەك بابان ۇلى. ءانشى، كومپوزيتور. بار كىناسى – ناماز وقىعانى. قالىسبەك ءبىر رەت تۇتقىندالىپ بوساتىلعان. كەيىن قايتا ۇستاپ اكەتكەن. ودان بەرى ناقتى حابار جوق.
5. ادەنبەك قاماش ۇلى. جاس اقىن، كوكتوعاي اۋدانىندا وقىتۋشى. جەكە كۋالىكتەگى اتى: اتاحيات (阿塔黑亚提). وسىدان ءۇش جىل بۇرىن سەبەپسىز ۇستالىپ كەتتى. "تۇلەك"، "قاراجورعا" اتتى سايت اشىپ، قازاق ەلىنىڭ رۋحاني مۇرالارىن قانداستارعا جەتكىزىپ تۇردى. قىلمىس دالەلى تولىق، ەشكىم ارالاسپاسىن دەگەن ەسكەرتۋ بەرىلگەن. اقپاراتقا سۇيەنسەك، 5 جىلعا جۋىق مەرزىمگە سوتتالدى. ارتىندا كىشكەنە بالاسى، قاتەرلى ىسىكپەن اۋىرعان جۇبايى قالدى. بۇل ازامات تۋرالى ءبىز ءۇش جىل بۇرىن ق ر ءسىم-نىڭ قاتىستى ورىندارىنا ارىز بەرگەن ەدىك. ەشقانداي رەسمي جاۋاپ الا المادىق.
6. سارقىتجان سالىق ۇلى. ارعى بەتتەگى اقپاراتتىق، تانىمدىق، ادەبي سايت – Kulteginء-نىڭ تۇراقتى جازۋشىسى، وقىرمانى، قولداۋشىسى بولدى. "قايىڭ35" دەگەن قالاماتپەن بەلگىل. بىلىكتى، ءبىلىمدى ازامات. موري اۋدانى ورتا مەكتەبىندە قىزمەتتە بولعان. وسىدان ءۇش جىل بۇرىن ون جىلعا سوتتالدى. بار كىناسى – تۇركياعا بارعان، كەزدەسپەۋگە ءتيىستى ادامدارعا كەزدەسكەن. ايتا كەتەرلىگى، قىتايدا 2016 جىلدان بەرى قازاق ءتىلدى ەركىن سايتتار تۇبەگەيلى توقتاتىلدى.
7. نۇرباق بيعازين. جەمەنەي اۋدانىندا مادەنيەت سالاسىنىڭ قىزمەتكەرى. اقىن، قالامگەر. بىرنەشە كىتاپتىڭ اۆتورى. 2017 جىلى الماتىدا كىتابى شىققان. جاقىندا ستالىپ كەتتى دەپ ەستىدىك. ناقتى، سەنىمدى اقپارات الا الماي وتىرمىز.
بۇدان باسقا دا جازۋشى، اقىن قىز-جىگىتتەردىڭ تۇتقىندالعانى تۋرالى تولىق ەمەس اقپاراتتار جەتەرلىك. ولارعا تولىق كوز جەتپەگەن سوڭ مۇندا  جازبادىق.
قۇرمەتتى وقىرمان، ءبىزدىڭ كورسەتىپ وتىرعانىمىز – قىتايدا جازىقسىز ۇستالعان، تەك ادەبيەت سالاسىنداعى بىرنەشە ازاماتتار. جالپى قانشا ادام تۇرمەنىڭ تۇبىندە جالعان جالانىڭ جازىقسىز جازاسىن وتەپ جاتقانىن ناقتى بىلمەيمىز. قازاقستانداعى جانە شەتەلدەگى تۋىستارى، جاقىندارى وسى ازاماتتارعا ىزدەۋ سالسا، ازاماتتاردىڭ وزدەرىنە ونان بەتەر قىسىم كورسەتەدى، ءتىپتى، سول ەلدەگى تۋىستارىن دا اكەتەدى دەگەن سوڭ، بۇعان دەيىن  قۋزاپ، بىلۋگە، سۇراۋ سالۋعا تانىس-بىلىستەرى باتا الماي كەلدى. ءبىز دە ءالىپتىڭ ارتىن باقتىق.
وتكەن اپتاداعى كەزەكتى جينالىستا قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ باسشىلارى، مۇشەلەرى، ارعى بەتتەگى جازىقسىز قىسىم كورگەن قالامگەرلەردى ەلىمىزدىڭ جانە قىتايدىڭ قاتىستى ورىندارىنا مالىمدەۋ ارقىلى، اراشا سۇرايمىز دەگەنىن ەستىپ، بۇل باستاماعا ۇلكەن ءۇمىت ارتىپ وتىرمىز. سوندىقتان، كوزىمىز جەتكەن اقپاراتتاردى بولىسسەك، قازاق ەلىن ءوزىنىڭ رۋحاني سۇيەنىشى دەپ ءبىلىپ، قازاقستاننان ءۇمىت كۇتىپ جاتقان ەسىل ازاماتتارعا ءسال دە بولسا پايداسى تيەر دەگەن ويمەن، قىسقاشا مالىمەت جازدىق.
تىنىش، بەيبىت ەلدە "دارىن"، "الاش" سىيلىعىن يەلەنىپ، مەرەيى ءوسىپ، مەيماناسى تاسىعان قالامگەرلەرىمىز ارعى بەتتە قاناتى قايىرىلىپ جاتقان قانداس قالامداستارىنا قيىن كەزەڭدە ىزدەۋ سالادى، جوقتاۋشىسى بولادى دەپ ۇمىتتەنەمىز جانە سولاي ىستەۋگە ۇندەيمىز. ەل بولىپ اتتانىپ، جۇرت بولىپ جۇمىلىپ، جات ەلدە جاۋتاڭ قاعىپ، اتاجۇرتىنان جاقسى حابار كۇتىپ، قيناۋ مەن ۇيرەنۋدەن كوز اشپاي جاتقان ايبوز ازاماتتاردى قۇتقارۋ – تاۋەلسىز ەلدىڭ اۋاسىن جۇتىپ، توپىراعىن باسىپ جۇرگەن ءاربىر كىسىنىڭ موينىنداعى پارىزى، بۇلتارتپاس بورىشى.

كىناسىز، ۇلتسۇيگىش ازاماتتار اعات تاعىلعان ايىپتان ارىلىپ، امان-ەسەن ەگەمەن ەلىنە كەلىپ، ارقا-جارقا سىر شەرتەتىن كۇن تۋسىن!

ادىلەت احمەت ۇلى