و، جارىق كۇن: مۇرات كالاپ ۇلى (1986-2022)

"ارقاۋ" سايتى وقىرماندارىنا جاسىنداي جارق ەتىپ عۇمىر كەشكەن، اقىن مۇرات كالاپ ۇلىنىڭ (1986-2022)ءبىر توپ ولەڭدەرىن ۇسىنادى. 

 

و، مەنىڭ اقبوز ءۇيىم اق شاعالام

 

وسىپ-ونگەن ۇل-قىزى، نەمەرەسى،

قارتتارى بار توم استان ونەگەسى.

اقبوز ءۇيدىڭ اڭسادىم بەرەكەسىن،

التى قانات جايىلعان كەرەگەسى.

 

سامىرسىننان يگەن ۋىقتارى،

قاراشا ءۇيدىڭ كەڭ ەدى تىنىستارى.

قارا پەشتەن جىلىنعان قايسار جانعا،

اسەر ەتپەس قاڭتاردىڭ سۋىقتارى.

 

كوك اسپانعا بوي سوزعان شاڭىراعى،

بالقىپ پىسكەن قازاندا باعىلانى.

مالشى اۋىلدىڭ تىرلىگىن كورىپ وسكەن،

بالالىعىم، قايداسىڭ ماعىنالى؟!

 

شيلەرى ورنەكتەلىپ كومكەرىلگەن،

بابامنىڭ ءسالت-داسۇرىن شەرتە بىلگەن.

انامىز اق ءسۇت بەرىپ اياالاعان،

ءسىڭىرىپ بەسىك جىردى ەرتەگىمەن.

 

جاۋقازىنداي قۋات اپ كۇن نۇرىمەن،

بالا شاقتا جارىسقان بىر-بىرىمەن.

كۇندەرىمىز ءتاتتى ەكەن شىنىمەنەن،

اي سىعالاپ جاتاتىن تۇڭلىگىنەن.

 

قورادا مال، باسىنان ب ا ق كەتپەگەن،

بەلدەۋىنەن بايلاۋلى ات كەتپەگەن.

جاتساداعى ەسىگى ايقارا اشىق،

ەشكىم ۇرلاپ بايلىعىن اپ كەتپەگەن.

 

ۇلتتىق رۋح ساقتالعان بار وسىندا،

داناسىن دا تۇلەتكەن، قاراسىن دا.

اقبوز ءۇيدىڭ ءقادىرى بولەك ەدى،

بوي كوتەرگەن قازاقتىڭ دالاسىندا.

 

و، مەنىڭ اقبوز ءۇيىم اق شاعالام،

مەن سەنى، سەن دە مەنى جات سانامان.

ولگەنشە ۇمىتپاسپىن قاسيەتىڭدى،

اتتاپ كەتىپ جاتسام دا باسقا عالام.

 

 

التىن كۇز

 

ساعاقتان ءۇزىلىپ جاپىراق،

سارى التىن تۇسكە ەندى اتىراپ.

ءموپ-مولدىر تامشىداي شىق پەنەن

قىراۋ شالىپ شوپتەردىڭ باسىن اق.

 

قوش ايتىپ جاز بەنەن كوكتەمىم،

وزگەرىپ، تاۋلى القاپ، بەتكەيىم.

ديقاندار جيناپ ءجۇر قاربالاس،

تەر توگىپ كوكتەمگى ەككەنىن.

 

جەلى ءوتىپ وڭمەننەن ءىڭىردىڭ،

ساياباق سىر شەرتىپ سىبىزعى ءۇن.

سۇرى بۇلت ايمالاپ اسپاندى،

كوبەيىپ جاۋىنى كۇزىڭنىڭ.

 

كوز سالىپ قاراساڭ تاڭ قالار،

تىنىمسىز تىرشىلىك جان باعار.  

قۇمىرسقا سەكىلدى ءدان تاسىپ،

استىققا تولىسقان قامبالار.

 

سۇرەڭسىز كۇي كەشىپ باعىمدا،

سارعايتقان ساعىنىش ساعىم با؟  

جىلى ۇيا ىزدەۋگە قامدانىپ،

قايتا ۇشتى تىرنا مەن قازىڭ دا.

 

سارىعا بوياپ ءبىر جەر ءوڭىن،

قايىڭ، تال، قارا اعاش، تەرەگىڭ.

جالاڭاش كۇي كەشىپ قالعانداي،

شەشكەسىن جاپ-جاسىل جەلەگىن.

 

بەتىڭدى شىمشىلاپ قارىعان،

ايازدا سۋرەتتەر سالىنعان.

كۇز ءوتىپ، قىس كەلەر قىتىمىر،

اق ۇلپا كورپەسىن جامىلعان.  

06 09 2020

 

قازاقتىڭ قارا بالاسى ەم

 

ارماندا ارمان، ارماندا،

وتكىنشى مىناۋ جالعاندا.

ارداقتى، اسىل انا مەن

اكەدەي اسقار تاۋ بار ما؟!

 

گۇلىندەي بۇرلەپ كوكتەمنىڭ،

توسىندە ويناپ كوك بەلدىڭ.

سايالار اكە قاناتىن،

ەسىمنەن كەتپەس وتكەن كۇن.

 

شەت قونىپ قيىر جايلاعان،

شاتتىق شومار اينالام.

قازاقتىڭ قارا بالاسى ەم،

ساقاسىن التىن ويناعان.  

 

 

ارمانىم ارۋ

 

جانىم دەپ ءسۇيىپ، جاپىراعىم دەپ،

ايمالاپ قۇشىپ وتىرامىن كوپ.

ارمان ارۋدى اي ءمۇسىن كەلگەن،

قىلىعىن ءتاتتى باقىلاعىم كەپ.

 

مولدىرەپ تۇرعان كوزدەرىڭمەنەن،

سىڭعىرلى سۇلۋ سوزدەرىڭمەنەن.

جۇلدىزدار ماعان جىمىڭداپ قاراپ،

ءتىل قاتقانداي سەزگەمىن ەرەن.

 

گۇل تەرە ءجۇرىپ قىراتتارىڭنان،

ءشولىمدى باسىپ بۇلاقتاردىڭنان.

ماڭدايدان سيپار انامداي اسىل،

قۋات اپ كۇن نۇرى، شۋاقتارىڭنان.

 

سۇيگەندەي قۇلاي ءبىر سۇلۋ قىزدى،

قان ءجۇرىپ بويعا نۇر سىمىرگىزدى.

ارمانىم، مۋزام «پوەزيا» دەگەن،

ۇيرەتكەن ماعان قۇلشىنۋدى ىزگى.

20 قىركۇيەك، 2019 جىل.

 

 

قورقامىن

 

بەلەس تە بەلەس، ەلەستەن قورقام،

ورىنسىز داۋلى ەگەستەن قورقام.

بايقاۋسىز تايىپ كەتەمىن بە دەپ،

ءومىردىڭ جولى دوڭەستەن قورقام.

 

جالعاندا، جالعان، جالعاننان قورقام،

اياقسىز قالار ارماننان قورقام.

ۇيقىدان امان ويانعان ساتتە،

تۇنجىراپ اتقان تاڭداردان قورقام.

 

كەۋدەسى جوعارى پاڭداردان قورقام،

قايىرىمسىز وسكەن جانداردان قورقام.

ادامدى ادام باۋىزدار مالشا،

اقشا بيلەگەن زاڭداردان قورقام.

 

تۇرلەنگەن قۇستاي زاماننان قورقام،

پيعىلى وزگەرگەن ادامنان قورقام.

ءومىردىڭ كورگەن قاتىگەز تۇسىن،

وركەندەپ وسكەن بالامنان قورقام.

 

جازىقسىز جابار جالادان قورقام،

جىن ويناق بولعان قالادان قورقام.

شاقالاقتارىن قوقىستا تاستار،

تاسباۋىر اكە، انادان قورقام.

 

سۋ بولىپ اعار سەنىمنەن قورقام،

ويىنشىققا اينالعان سەزىمنەن قورقام.

ۇلكەندى سىيلاپ باس يمەك تۇگىل،

قايقاڭداپ سويلەر كەلىننەن قورقام.

 

ەز بولىپ وسكەن ەرىمنەن قورقام،

بەرەكە قاشسا تورىمنەن قورقام.

تىرلىگىندە ەلىڭ باعالاي الماي،

تۇتقيىل كەلەر ولىمنەن قورقام.

 

قوقامىن، قورقام، بارىنەن قورقام،

ەم بولماس ىشكەن دارىدەن قورقام.

اۋزىندا باتا، دۇعاسى جوق-تى،

قىلمىڭدار قىزعا كارىدەن قورقام.

2020 جىلى 22 قاڭتار.

 

و، جارىق كۇن

 

و، جارىق كۇن ايمالاپ نۇرىڭمەنەن،

كوزدەرىندەي ارۋدىڭ كۇلىمدەگەن.

مەيىرىمىڭە بولەي كور مىنا مەنى،

اياز مۇڭعا ەرىكسىز دىرىلدەگەن.

 

و، جارىق كۇن جىلتسىن ساۋلەڭ مەنى،

كۇندەستىكتەن قاجىعان ال-دارمەنى.

قاتىپ قالعان جۇرەكتى جۇدىرىقتاي 

قارا تاس بولىپ مىناۋ كەۋدەمدەگى.

 

و، جارىق كۇن مۇڭايما بۇلت ورانىپ،

تۇمانمەنەن تۇنشىعىپ، تۇمشالانىپ.

سەن قامىقساڭ بەيمازا كۇي كەشەمىن،

كەتەتۇعىن ءان تاپپاي شىرقاپ الىپ.

 

و، جارىق كۇن جانىما شۋاق بەرگىن،

شۋاق بەرگىن، سارقىلماس قۋات بەرگىن.

باقىتتى كۇي كەشسىنشى ۇرپاقتارى،

جۇماق ءتوردىڭ ۇستىندە مۇراتتى ەلدىڭ!

 

 

پەندەمىن

 

كۇز كوڭىلىم قۇلازيدى كۇرسىنىپ،

جانىم جاۋراپ ىزعارىمەن تىم سۋىق.

كۇيبەڭدىكتىڭ كۇيزەلىسى جۇدەتىپ،

مۇڭ تۇماننان تىربىنامىن تۇنشىعىپ.

 

بىردە ءتاتتى، تاتىپ بىردە كەرمەگىن،

سىناعىنا جاراتقاننىڭ كونگەمىن.

ادام باسى دوبى دەۋشى ەد اللانىڭ،

مەن دە سول ءبىر جۇمىر باستى پەندەمىن.  

 

ءدامىن تاتتىم بۇرىش پەنەن شەكەردىڭ،

تەرى شىلقىپ تىرشىلىك دەپ شەكەمنىڭ،

ماڭدايعا اللا نە جازعانىن بىلمەيمىن،

ءبىر كۇندەرى مەن دە ومىردەن كەتەرمىن.

ساۋدىڭ ءىشىپ تاماقتارىن حارام عىپ،

ءسوزىن سويلەپ جۇرگەنىم جوق ەسەردىڭ.

 

بىرەۋ كۇندەپ، بىرەۋ تىلدەر كوپ مەنى،

جۇرەكتەگى كىمگە ايتامىن وكپەنى.

بۇل ومىردە جالعىز عانا سىرلاسىم،

وتتى ولەڭ مەن كوك ءتاڭىرىم كوكتەگى.

 

ءشيبورى بوپ القىمنان اپ توبەتىم،

مەيىرىم ازىپ قۇشىرلانا وبەتىن.  

قۋ ءناپسى ءۇشىن قۇلقىن جىرتار جان ارتتى،

ءقابىرىڭدى قازعىلارى كەلەتىن.

 

دايىنداعان: ادىلەت احمەت ۇلى