الەمدەگى ەڭ سۇلۋ – قازاق ايەلى: مەنىڭ جارىم، مەنىڭ انام، مەنىڭ قىزىم. قازاقتى قازاق قىلعان وسى ايەل بولاتىن، سۇلۋ عانا ەمەس، سىمباتتى، مىنەزدى، اقىلدى، ادال جار، ابزال انا، اعايىنعا قامقور، اۋىل-ايماققا قۇت، ەردىڭ ماقتانى، ەلدىڭ كوركى.
ەجەلگى ەپوستاعى گۇلبارشىن مەن قۇرتقا، ءاقجۇنىس پەن نازىم. شەجىرەلى تاريحتاعى دومالاق-ەنە مەن قىز-ەنە، ءايشا-بيبى مەن اباق-انا. تاڭبالى تاريحتاعى قاسىم حاننىڭ انالارى جاقسى-بيكە، ابايدىڭ اناسى ۇلجان، ارىداعى، الاشتىڭ تۇلعاسى بولعان تاعى قانشاما الىپتى تۋعىزعان، ەسىمدەرى ساقتالماعان اۋليە انالار، بەرىدەگى ەل بيلەگەن ايعانىم مەن قول باستاعان بوپاي – قازاق ايەلىنىڭ اسقاق ءارى ناقتى كورىنىسى. سونداي بولدىق. كۇنى كەشەگە دەيىن. ءوزىم كوزبەن كورگەن قازاق ايەلىنىڭ ەڭ ۇزدىك ۇلگىسى، ەڭ جارقىن بەينەسى –ۇلكەن اجەم ەدى (مەندە ەكى اجە بولدى). بەسىكتەن الىپ قاز تۇرعىزدى، الپەشتەپ ءوسىردى، مەيىر-شاپاعاتىن ايامادى، ءبىر ماعان دەگەن ىقىلاسى جارىم دۇنيەنى جىلىتۋعا جەتەر ەدى. شىنىندا دا، ماعان عانا انا ەمەس، قانشاما جەتىمگە پانا بولىپتى، ىزگىلىگى الىس-جاقىنعا بىردەي اڭىز ەكەن. مەنىڭ اجەم، سول كەزدەگى باسقا اجەلەر، باسقا انالار… اركىم ەسىنە ءتۇسىرسىن. ءبارى دە عاجايىپ ەدى عوي. ءوز اجەم، ءوز انام بولعاندىقتان دەپ ويلاماڭىز، اقيقات شىنى سولاي. ءسىزدىڭ اجەڭىز، ءسىزدىڭ اناڭىز ەڭ الدىمەن قازاق ەدى. قازاق ايەلى. بار جاقسىلىق وسى جالعىز ءسوزدىڭ اياسىنا سيادى.
بۇگىنگە كەلسەك… بۇگىنگى قازاق ايەلىنىڭ بويىنان وتكەندەگى اجەلەرىمىزگە ءتان اسىل قاسيەتتەردىڭ ءبارى بىردەي تابىلا قويمايدى. ءبىراق، تاقي-تازا ماقرۇم ەمەس. بۇگىنگى قازاق ايەلى – جالپى جۇرت، ەر-ازاماتتارىمىز سياقتى، ەڭ الدىمەن وتارلىق زامان پەرزەنتى. وتارلىق سانا، جات، ۇستەم جۇرتتىڭ جاعمسىز مىنەزدەرى، بوتەن عۇرىپ، تەرىس ۇعىم، جاڭساق كوزقاراس ولاردىڭ دا بويىن شىرماعان. بۇكىل قاۋىمعا ورتاق كىنارات. ايەل – ۇلتتىڭ ايناسى، سوندىقتان، ايقىنىراق كورىنەدى. سونىمەن قاتار، قازاق ايەلىنىڭ ۇلتىمىزعا ءتان قايرات پەن ەڭبەك، قايسارلىق پەن شىدام، ىزگىلىك پەن جاناشىرلىق سياقتى ابزال قاسيەتتەردى كوبىرەك ساقتاعانىنا كوز جەتكىزىپ وتىرمىز. بۇعان جالعىز-اق مىسال، جابايى نارىق قىسىپ، جاپپاي جۇمىسسىزدىق جايلاعان، ەر-ازاماتتار سەندەلىپ بوس قالعان، ەسەڭگىرەگەنى – بالالارىنىڭ ناندىق اقشاسىن اراققا سالىپ، «ەتى تىرىلەرى» جاپپاي ۇرلىققا بەت قويعان زاماندا ايەلدەرىمىزدىڭ تۇرمىستىڭ بارلىق تاۋقىمەتىن كوتەرىپ، وتباسىن جالعىز ءوزى اسىراۋعا اينالعانى. جاۋگەرشىلىك، شاپقىن كۇندەرىندە دە قازاق ايەلىنە مۇنشاما اۋىر سالماق تۇسپەگەن ەدى. ال، ءبىزدىڭ ەرلەرىمىز، بالپىلداپ بوس ءجۇرىپ، سول ايەلگە كىنا قويعىسى كەلەدى. قازاق وسى جولعى جۇتتان امان شىقسا، بۇل – ەلدىڭ، الدىمەن قازاق ايەلىنىڭ ارقاسى بولماق.
شاڭىراقتان تىس تىلەگى جوق، بالا-شاعادان باسقا مۇراتى جوق قازاق ايەلى بەينەتتەن قۇتىلار، بەت-الپەتىن ايقىندار كۇن دە كوپ كۇتكىزبەس، سونىڭ جاقسى جورالعىسى – بۇگىنگى جاس قىزدارىمىز.
قازىرگى قازاق قىزى وسى زامانعى قىم-قيعاش ءومىردىڭ بارلىق سالاسىنا ەركىن ارالاسىپ، تۇرمىستا عانا ەمەس، الەۋمەتتىك ورتا، قوعامدىق قۇرىلىم ورىسىندە دە ەلەۋلى ورىن الماق ىڭعايىن تانىتىپ وتىر. سوۆەت زامانىنداعى «ءۇشىنشى حاتشى – ايەل بولسىن»، «ايەل زاتىنان بىر-ەكى دەپۋتات» ءداستۇرى ارقىلى ەمەس، ەركەكتەرمەن تەپە-تەڭ تارتىس، بالامالى بايگە ناتيجەسىندە. جاڭا تۇرپاتتى، ءارقيلى تۇرپاتتاعى ۇلكەندى-كىشىلى كەز كەلگەن مەكەمەگە بارىڭىز – كومپيۋتەردە وتىرعان قازاق قىزىن كورەسىز. ءبىر كەزدەگى ورىس ءتىلى سياقتى، تۇرمىس-تىرشىلىك ءۇشىن اسا قاجەتتى قۇرالعا اينالعان شەت تىلدەرىن دە قىزدارىمىز الدىمەن يگەردى. قولعانات، قىزمەتكەر عانا ەمەس، وزدەرى باستاپ كىرىسكەن ىسكەر قىزدارىمىز بار. جۋرناليستيكادا، عىلىم مەن ونەر سالاسىندا، مەملەكەتتىك ءارتۇرلى مەكەمەلەردە بوي كورسەتىپ جۇرگەن قىزدارىمىزدىڭ وي-ساناسى، قابىلەت-دارەجەسى بۇرىنعىدان باسقاشا. ەڭ اياعى، وقۋ ەمەس شوقۋ مۇرات بولعان زاماندا ءبىلىم جولىنان اينىماعان قاۋىم – تاعى دا وسى نازىك جىنىس. ءوزىمىز ۇكىلەپ وسىرگەن قىز بالالار ازىرشە ۇلكەن مارتەبەگە ىلىنگەن جوق، جاستارى جەتپەي، ۇلگەرمەي جاتىر؛ بۇلاردىڭ ۇلەسى – الداعى ءححى عاسىردا.
جاڭا عاسىر، جاڭا زاماندا قازاق ۇلىسىنىڭ قۇت-بەرەكەسى، وشاق-ۇيتقىسى، ابزال اناسى بولۋعا ءتيىس قىزدارىمىزدىڭ بابا قانىمەن دارىعان اقىل-پاراساتى، قاجىر-قايراتى، ادەپ-مىنەزى تۋرالى تاڭ تاماشا اڭگىمە – بولاشاق جازارماندار ۇلەسىندە. ورايى كەلگەن سوڭ ۇشىعىن شىعاردىق، ايتپەسە ءبىزدىڭ ءسوز – اقىل مەن مىنەز تۋراسىندا ەمەس، سۇلۋلىق تۋراسىندا ەدى. الدىڭعى كەزەكتە ايتپاسقا بولمايدى. ويتكەنى – الەمدەگى ايەل زاتىنىڭ ارۋى – قازاق قىزى.
الەمدەگى ەڭ سۇلۋ – قازاق ايەلى. ءبىراق، وسىنى قازاقتىڭ ءوزى بىلەمە ەكەن؟ بىلگەن. اباي زامانىندا، ماعجان زامانىندا. ءتىپتى ءبىزدىڭ اكە، اعالارىمىزدىڭ تۇسىندا. «ايتتىم سالەم قالام قاس» كىمگە ارنالدى، «جەلسىز تۇندە جارىق اي» كىممەن تابىستىرىلىپ ەدى، «شولپىسىنىڭ سىلدىرى» جۇرەكتى جاندىرعان كىم، «قارا شاشى مويىنعا ورالىپ»، جان-دۇنيەنى ەرىتكەن كىم – «جۇزىنەن كۇن شۇعىلاسى كورىنگەن» قازاق ارۋى بولاتىن.
ال، ءقازىر… جاڭا زامان، جاڭا سالت، ءداستۇر، جاڭاشا بوي تۇزەۋ، جاڭاشا كيىم ۇلگىلەرى… قازاق قىزى بۇرىنعىدان دا سۇلۋ كورىنەدى ماعان. بۇل وزگەشە جاعدايعا العاش رەت ءبىزدىڭ ايەل – التى بالانىڭ اناسى، قانشاما نەمەرەنىڭ اجەسى بولىپ وتىرعان ءبىزدىڭ بايبىشە نازار اۋدارعان ەدى، تەلەديدار قاراپ وتىرىپ: «قازىرگى قىزدار قانداي ادەمى! – دەدى. – ءبارى دە سۇلۋ». وزىنەن وتكەن، ۇرپاعىنا جەتكەن. قىزعانىش ەمەس، ءسۇيىنىش. مەن دە تاڭىرقاي قاراپ قالىپپىن. كەيىنگى بالالارعا كوز توقتاتپاعان ەكەم.
سونىمەن كوپ ۇزاماي، باياناۋىلعا جول ءتۇستى – جاڭا عانا جۇرتىمەن قايتا تابىسقان جۇسىپبەك ايماۋىتوۆتىڭ ءجۇز جىلدىق تويى – تامىز، 1989. تابانىمىز جەرگە تيگەن ساتتە بىزگە – سىيلى قوناقتارعا گۇل تاپسىرىلدى – بەسەتەك تورعىن كويلەك، وقالى قىزىل كامزول، ۇكىلى بورىك كيگەن جاس قىزدار. ەرىندەرى الاۋلاعان، كوزدەرى بوتالاعان، جۇزدەرىنەن نۇر توگىلگەن، ۇلبىرەگەن وڭشەڭ سۇلۋ. بىزگە گۇل تاپسىرعان سوڭ قىمسىنا تولقىپ، توپتانىپ تۇرعاندا سۇيسىنە، تاماشالاي كوز سالدىم، ون بەس پەن ون جەتى ارالىعىنداعى ۋىلجىعان جاس بالالار، ءبارى دە پاك پەرىشتە، ءمىنسىز سۇلۋ. مەن ەشقاشان دا ءبىر جەرگە وسىنشاما ارۋدىڭ جينالعانىن كورگەن جوق ەدىم. زامانىندا ءوزى دە ءبىزدى ەستەن تاندىرعان، ەندى انالىق بايسال كورىكتەگى بايبىشەمە ايتىپ كەلدىم: سەن دۇرىس بايقاپسىڭ، قازىرگى قازاق قىزدارى سۇلۋ، ءبىراق، باياناۋىل قىزى بارىنەن دە سۇلۋ ەكەن دەپ. سودان، ۋاقىت وزا كەلە، بايقاپ قاراسام، بار قازاقتىڭ قىزى سۇلۋ ەكەن. كوشەدە اڭدايسىڭ، ءار قيلى كەزدەسۋلەرگە باراسىڭ، ەل ارالايسىڭ، تەلەديداردان كورەسىڭ – قازاق قىزىنىڭ كوركىنە ءتىل جەتپەيدى.
مەن تىم كوپ بولماسا دا، ءبىراز جەر اقتاپ، ءبىراز جۇرتتى تانىدىم. ايەل سۇلۋلىعى – سيرەك قۇبىلىس، اسىرەسە، ەۋروپادا. ونىڭ ىشىندە ايرىقشا ماقتالعان فرانسيادا. ارۋلىق قايدا، كوپشىلىگى اجارسىز. ءتىپتى، تۇگەل سۇلۋ ەكەن دەيىكشى. ءبىراق بۇل – بوتەن سۇلۋلىق. قازاققا جات. سول جات ۇلگى، جالعان ۇلگىنىڭ ناسيحاتى ءبىزدىڭ ءوز سۇلۋلىعىمىزدى مانسۇق ەتۋگە الىپ كەلدى. سۇلۋلىق تۋرالى عاسىرلار بويى قالىپتاسقان شىنايى، ۇلتتىق تانىم-تۇسىنىك تارىك ەتىلدى. قولىمىزداعى قازىنانىڭ باعاسىن تانىمادىق، ءقادىرىن كەتىرىپ، قاسيەتىنەن ايىرىلۋعا تاقادىق. «يتكە تەمىر نە كەرەك» دەگەندەي، ءبىزدىڭ سۇلۋلىق تۋرالى ۇعىمىمىز عانا ەمەس، ۇلتتىق قازىنا توڭىرەگىندەگى بارلىق بايىبىمىز تەرىسكە اينالدى، قازاققا قاتىستىنىڭ ءبارى جامان، جاسىق، ورىس-ورمانعا قاتىستىنىڭ ءبارى اسىل، ارتىق بولىپ شىقتى. ناتيجەسىندە ۇلتتىڭ ۇيتقىسىنا ىرىتكى ءتۇستى. ەر ازامات جان سەرىگىن جات جۇرتتان ىزدەي باستادى. سايتاننىڭ سارى ساپالاعى سۇلۋلىقتىڭ عانا ەمەس، كىسىلىكتىڭ دە ۇلگىسى بولىپ كورىنۋگە اينالدى.
اراب، پارسى ايەلدەرىنىڭ وزگەشە كوركى ارعى زامانداردىڭ وزىندە اڭىز بولعان. سۇلۋلىق جىرشىسى، سىرلى سەزىم كۇيشىسى حوجا حافيز سونداي، ەرتەگىلىك ارۋلاردى بىلە تۇرا: «مەن تۇرىكتىڭ پاك سۇلۋىن تاڭىرىمە تەڭەر ەم، – بەتىندەگى ءبىر مەڭىنە سامارحان مەن بۇحارانى بەرەر ەم!» – داپ ەلبىرەي شالقىعان عوي. سول ەجەلگى تۇرىكتىڭ قارا شاڭىراعى، تىكەلەي ۇرپاعى – ءبىز بولامىز، سول سۇلۋدىڭ بۇگىنگى جالعاسى – قازاق قىزى بولادى.
البەتتە سۇلۋلىق تۋرالى ۇعىمنىڭ زامانىنا، ورتاسىنا قاراي، وزگەرمەلى سىپاتى بار. ءبىراق، تۇبەگەيلى ەمەس، سىرتقى، قوسالقى كورىنىسى، قوسىمشا، ۇستەمە رەڭى عانا. ماسەلەن، ءبىر كەزدەگى قوس ءورىم ۇزىن شاش ءارتۇرلى كەسىمدەگى قىسقا شاشپەن الماستى، قوس ەتەك، بەس ەتەك كويلەكتەر كۇندەلىكتى تۇرمىستا ۇزىندى-قىسقالى باسقا ءبىر ۇلگىلەرگە اۋىستى. كوسمەتيكا جايى دا سول سياقتى. عاشىق حافيز تۇركتىڭ سۇلۋىنا: «وپا، دالاپ، بوياۋسىز-اق ارۋسىڭ…» دەگەنمەن، ايەلدىڭ كوركىن ايقىنداي تۇسەتىن ءار قيلى امالدار بارلىق زاماندا دا بولعان. شىعىستا اتاۋلى وسىمدىك نارىمەن، كەيبىر جانۋارلار تانىنەن الىنىپ، وزگەشە تاسىلمەن بابىنا كەلتىرىلگەن حوش ءيىستى جۇپار، ءيىسمايلار، ءار قيلى ءشوپ-بۇتالاردىڭ ساباق، تامىرىنان تۇندىرىلىپ الىنعان اق وپا، قىزىل دالاپ – كۇندەلىكتى تۇرمىستا كەڭىنەن قولدانىلسا، مۇنىڭ ءبارى بازارلى قاتىناس زامانىندا ءبىزدى ارعى اجەلەرىمىزدىڭ دە كوڭىل-حوشىنا جات بولماعان، سونىمەن قاتار، كۇنى كەشەگە دەيىن بوي جەتەر مەزگىلگە تاقاعان قازاق قىزى دەنەسىن اق بيەنىڭ سۇتىمەن سىلاعان، بەتىن، ومىراۋىن وسى، جاڭا الىنعان جىلى ساۋمالمەن جۋاتىن بولعان، اق جۇزىنە شىراي قوسۋ ءۇشىن ەڭلىكگۇلدىڭ تامىرىنان تارتىلعان قىزىل ءناردى پايدالانعان؛ ياعني، بۇگىنگى جەتىلگەن كوسمەتيكا – وتكەننىڭ جالعاسى. ارينە، مۇنىڭ ءبارى ۇستەمە سىپاتتار عانا. تابيعي ءتۇر-تۇلعا وزگەرمەيدى، ماسەلە سونى قالاي قابىلداپ، قالاي باعالاۋعا بايلانىستى.
ءدال وسى جاعى – سۇلۋلىقتى باعالاۋ، ءتۇيسىنۋ – ۇلتتىق تانىم، ۇلتتىق ۇعىم، تۇسىنىككە تىكەلەي قاتىستى. البەتتە، ادام بالاسىنا ءتان سۇلۋلىقتىڭ ورتاق ۇلگىسى جوق ەمەس. ايەل سۇلۋلىعىنىڭ ولشەمى – نازىك ۇيلەسىم، تابيعي جاراسىم، كەلىستى اسەمدىك. كوك كوز، سارى شاش سۇلۋلاردا، بۇيرا باس، قاپ-قارا سۇلۋلاردا بولۋى مۇمكىن، مۇمكىن ەمەس، بار، كوزبەن كورگەندە ەرىكسىز مويىندايسىز، مويىنداپ قانا قويمايسىز، سۇقتانۋىڭىز حاق. ءبىراق، بۇل قازاقي سۇلۋلىق ەمەس، ەگەر ءسىز شىن قازاق بولساڭىز، ەڭ الدىمەن قازاقي سۇلۋلىققا تابىنۋعا ءتيىسسىز. كورىكتى بولماسا دا، كەلىستى جار تاڭداساڭىز، ەڭ الدىمەن ۇلتىمىزدىڭ ۇلگىسىن تانۋىمىز كەرەك. اۋىتقۋلار، ارالاس نەكە بارلىق ۋاقىتتا دا بولعان، ءبىراق، حالىق قاسيەتىن، ۇلت ۇلاعاتىن ساقتاۋى ءۇشىن مۇنداي اينۋلار بولشەك، نەمەسە بىرنەشە پايىزدان اسپاۋعا ءتيىس. ۇلتتىڭ بولاشاعىن تازا قازاقى وتباسى شەشەدى. ەندەشە ەڭ الدىمەن قازاق ايەلىن ءپىر تۇتايىق، ەڭ الدىمەن قازاق ايەلىنىڭ سۇلۋلىعىن تانىپ، باعالاي بىلەيىك.
قازاق قىزى – بيداي ءوڭدى، دوڭگەلەك ءجۇزدى. قارا كوز. قارا شاش. قىر مۇرىن. قالام قاس. ويماق اۋىز…
البەتتە بۇل ورتاق ءبىر ءپىشىن. باجايلاساق، رەڭدىك وزگەشەلىكتەر ءبىر شاما. اققۇبا بولادى، قاراتورى بولادى، اقسارى بولادى، ءبىراق، شيكىل سارى ەمەس، شابدار ەمەس. پىستە مۇرىن بولادى، ءتامپىش مۇرىن بولادى، قۇسمۇرىن دا، كەزدەسەدى، ءبىراق قوڭقاق ەمەس، ىستىك مۇرىن ەمەس. قارا كوزدىڭ ءوزى سان قيلى، كوكشىلى، ءتىپتى، جاسىلى بولادى، ءبىراق، شۇڭىرەك ەمەس، تومپاق ەمەس، تىم قيىق تا ەمەس. قيعاش قاستار دا، جيرەن شاشتار دا تابيعي كورىنەدى. وسىنىڭ ءبارى ادەمى، ءبارى جاراسىمدى. ويتكەنى، قازاق دەگەن ۇلكەن ەلگە حاس، جيناقتاپ كەلگەندە، ۇلتتىق رەڭ، ورتاق سىپات اياسىنان تابىلاتىن بەلگىلەر. ءبىر تۇقىمعا ءتان، تۇراقتى، قالىپتى بەينە؛ ءىشىنارا وزگەشەلىكتەر ناسىلدىك ەمەس، جەكەلىك سىپاتتا. قايتكەندە دە قازاق ەكەنى جازباي تانىلادى.
ارىداعى قازاقتىڭ ءتۇر-تۇلعاسى قازىرگىدەن مۇلدە باسقاشا بولعان دەگەن تەرىس تۇسىنىك بار. التايداعى ەجەلگى عۇن-تۇرىك زامانىنىڭ قانشاما قازىناسى ساقتالعان پازىرىق، كۇدىرگى، بەسشاتىر قورىمدارىنان تابىلعان، توبىلعى تۇتىنىنە ىستاپ قاتىرعان مۋميالاردىڭ بۇگىنگى قازاقتان ايىرىم بەلگىسى بايقالمايدى. ارينە، ۇزاق تاريح كەشۋى – جيىرما، جيىرما بەس عاسىر ورايىندا حالىقتىڭ ءتۇر-تۇلعاسى قاز-قالپىندا قالمايدى، ايتكەنمەن، وسىنشاما زامان، داۋىرلەر بويى ىرگەلى ەلدىگىنەن ايىرىلماعان، سانى مول بولىپ، باسقا ءبىر ناسىلمەن جاپپاي قان ارالاس قويىرتپاققا تۇسپەگەن ءبىزدىڭ جۇرت ءوزىنىڭ ۇلتتىق ءتۇر-تۇلعاسىن ايقىن ساقتادى. ارينە، اق ارتىق ەمەس، قارا كەم ەمەس دەگەن سياقتى، بىزگە ءتان قۇباقان ءتۇستىڭ دە ارتىق ءيا كەم سىپاتى جوق، بارىمىزدە ادام ۇلىمىز؛ دەسە دە ءتاڭىرى ەنشىلەگەن ءتۇر، سىپاتىمىز ساقتالعانى ءلازىم، ويتكەنى، ءتۇرى بولەك ۇرپاقتىڭ مۇراتى دا باسقا بولادى، ءبىر حالىق جەر بەتىنەن ءوشىپ، ونىڭ ورنىن بوتەن ءبىر حالىق باستى دەپ ءبىلىڭىز.
سوۆەتتەر بيلىگى زامانىندا ارالاس نەكەنىڭ ايرىقشا ناسيحاتتالۋى – ورىستاندىرۋ ساياساتىنىڭ كورنەكتى ۇلگىسى بولاتىن. ارالاس نەكە ادامزات تاريحىندا ەجەلدەن كەلە جاتقان قۇبىلىس، الداعى ۋاقىتتا دا ۇشىراسا بەرمەك، كەيدە مۇنىڭ قان جاڭارتۋعا دا پايداسى بار، XVIII عاسىرداعى بۇحار جىراۋدىڭ: «قاتىنىڭ بولسىن قالماقتان!» دەپ ناسيحات ايتۋى تەگىن ەمەس، ءبىراق، ول كەزدە قالماق قىزى – اسسا ەكى ايەلدىڭ ءبىرى عانا، شابىندىدان كەلەدى، جاپپاي، قاۋرىت ءوسىم ءۇشىن قاجەت بولدى، سونىڭ وزىندە وسى كومەكەي-اۋليەنىڭ «قونىسىڭ بولسىن قازاقتان!» دەپ ەسكەرتكەنى بار، ۇلتتىق ۇيىعىڭدى، ءداستۇر، تەگىڭدى ساقتا دەگەن ءسوز، ال، ءبىز قونىستان تىقسىرىلدىق، تىلدە جارتىكەش جاعدايعا كوشتىك، بايىرعى سالت-داستۇرلەر كومەسكىلەندى، قازاق شاڭىراعى ۇلتتىق كەيپىنەن ايىرىلا باستادى. سوندىقتان، حالقىمىزدىڭ دامۋىنىڭ جاڭا ءبىر تاريحي بەينەسى، ۇلتتىق مەملەكەتتىڭ جاڭعىرىپ، قايتا قالىپتاسۋى كەزەڭىندە: «قاتىنىڭ بولسىن قازاقتان!» دەپ ۇرانداۋعا ءتيىسپىز.
قازاق حالقىنىڭ بولاشاعى بۇگىنگى قازاق ايەلىنىڭ قۇرساعىندا شەشىلەدى، باعزىدان كەلە جاتقان اينىماس شىندىق.
قازاق ايەلى – بار مۇراتىن وتباسىنىڭ يگىلىگىنە بايلاعان، الەمدەگى ەڭ ىزگى ايەل.
قازاق ايەلى – بار تىلەگىن پەرزەنتىنىڭ جولىنا ارناعان، الەمدەگى ەڭ مەيىربان ايەل.
قازاق ايەلى – بار باقىتىن نەكەلى ەرىنىڭ تالايىنان كۇتكەن، الەمدەگى ەڭ ادال ايەل.
ۇلتتىڭ ۇيتقىسى.
ۇرپاقتىڭ اناسى.
سولاي بولعان، سولاي بولا بەرۋگە ءتيىس. بولماس قيسىنى جوق، نەگە دەسەڭىز، بۇل ايەلدىڭ بويىندا سيقىرلى، قۇتتى، وزگەشە قاسيەت بار، ونىڭ اتى – سۇلۋلىق: جان سۇلۋلىعى، ءتان سۇلۋلىعى…
ول راس، الەمدەگى ەڭ سۇلۋ – قازاق ايەلى!
13.VIII.1999
6alash ۇسىنادى
