جاۋرىنى جەر يىسكەمەگەن اتاقتى بالۋان، باتىر، قىتايداعى قازاقتىڭ ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىسىنىڭ بەلسەندى قاتىسۋشىلارىنىڭ ءبىرى دالەلحان مۇقامەتحان ۇلى (1930-1998) تۋرالى ارعى بەتتەگى اعايىننىڭ اراسىندا اڭىزعا بەرگىسىز ءارتۇرلى اڭگىمەلەر ايتىلادى. مىسالى، دالەلحان بالۋان كوتەرگەن كوك تاستىڭ ءوزى نەگە تۇرادى. ەرتىستىڭ بويىنداعى «جۇرەك سۋى» دەپ اتالاتىن جەردە جاتقان بۇل تاستىڭ سالماعى 800 كەلى شاماسىنان ارتىق دەسەدى. ۇزەڭگىلەس دوسى ەلىسحان ماردان ۇلى دەگەن اتامىز تاس بەتىنە: «بالۋان دالەلحان. 1952 جىل. جازعان ەلىسحان ماردان ۇلى» دەپ ءوز قولىمەن ويىپ جازعان ەكەن.
بۇگىن «قاراقاس قاپتاعاي باتىر» دەگەن كىتاپتان دالا كوكجالى وسپان باتىردىڭ سۇيەگىن التايعا الىپ قايتۋعا بايلانىستى مىناداي دەرەكتى كوزىم شالىپ قالدى: شەرديمان - وسپان باتىردىڭ ۇلكەن ۇلى. 1951 جىلى اتىلعان وسپان باتىردىڭ سۇيەگىن قايتارىپ بەرگەننەن كەيىن ۇكىمەتپەن كەلىسىمگە كەلگەن. سۇيەكتى الۋعا ۇلكەن قارا اتاندى جەتەكتەپ، مىقتى اتتار ءمىنىپ، شەرديمان دالەلحاندى ەرتىپ، تاعى بىرنەشە جىگىت بار، كۇزدىڭ سوڭىندا ۇرىمجىگە بارادى. اتىلعان جەردەگى تەرەڭ شۇڭقىردان كيىمشەڭ جاتقان باتىردىڭ سۇيەگىن قازىپ السا، جارىقتىقتىڭ دەنەسى بۇزىلماعان ەكەن.
دالەلحان وشىڭنىڭ سۇيەگىن كوتەرىپ شىعارىپ، تۇيەنىڭ ۇستىندەگى ناۋاشا جاسالعان كەسەك كيىزگە جاتقىزىپ، جاقسىلاپ وراپ الادى. سوندا تۇيە ورنىنان ءۇش ۇمتىلىپ ارەڭ تۇرعان ەكەن. دالەلحان «مەن ومىرىمدە تالاي اۋىر دۇنيەلەردى - ايۋ، تۇيە، ءنان قاراعاي، جۇك تاستاردى دا كوتەرگەندە شىمىرىكپەگەن ەدىم. وشىڭنىڭ سۇيەگىندەي اۋىرلىقتى ومىرىمدە كورمەپپىن، الىپ شىققانشا قارا تەر باسىپ سەندەلىپ كەتتىم. اسىلدىڭ سۇيەگى سونشاما اۋىر بولادى ەكەن» دەپ تاڭداي قاعىپتى.
ەرلان مازان
6alash ۇسىنادى
