ازامات ەردىڭ ءومىرى
جاراتۋشى جازالامايتىن،
ساقشىلار مازالامايتىن،
اكەم ماقتاناتىنداي،
بالام شاتتاناتىنداي،
جارىم جىلامايتىنداي،
جاتىم سىنامايتىنداي،
تۋعان جەرىم كۇيىنەردەي،
تۋعان ەلىم سۇيىنەردەي،
ولگەندەر رازى بولاتىن،
تىرىلەر قازى بولاتىن،
ءىسىمدى القاپ ايباتتى الاش،
كەلەر ۇرپاق عايباتتاماس،
مەرەيى ءوسىپ ۇستازىمنىڭ،
دەسى قايتىپ دۇشپانىمنىڭ،
تۋىستارىم تۋ ۇستايتىن،
ۇلىس، قاۋىم ۇمىتپايتىن،
حان كەنە، وسپان، ماحامبەتتىڭ،
ءاليحان، اباي، اقىمەتتىڭ،
شاكارىمنىڭ رۋحى شات بولارداي،
جۇرەجاتتارىما دەيىنگى ۇل-قىزىما ب ا ق قونارداي…
ءومىر سۇرسەم دەيمىن مەن،
دەي سالعانىم ەمەس بۇل، باعدارىما سونداي ماقسات قويدىم مەن!
جەتكىزە كور، قۇداي، وسى ماقساتقا،
الاماندا اقساتپا،
جات الدىندا قاقساتپا!
جۇرەگىمنىڭ تاپ-تاپ- تازا قۋاتىن،
قاينار كوزىن تاۋدان العان، سۋاتىن،
بۇگىنگى مەن ەرتەڭگىگە دالەلدەۋگە وراي بەر،
و ي- ساناما شاڭ باسپايتىن ساراي بەر!
ەڭ اۋەلى، جارىلقاي گور جاقىندى،
جاقىن جاقىن بولسا جەڭەم جاتىمدى.
دوس قىلا كور كىسىمەن، تۇسىنەتىن اقىندى،
دوس قىلا كور كىسىمەن، وقي الار حاتىمدى،
ەڭ اۋەلى ولار ءبىلسىن ساعىنىشتى مەندەگى،
ماحابباتتى سەزىنسىن، اشىپ وقىپ كەۋدەنى.
دوسىم – قۇداي، ساعان دەگەن ىڭكارلىعىم ءۇشىن ءبىر،
جانىمداعى عالاماتتى جىرلارىمنان ءتۇسىندىر!
سولاي بولسا تۇرار ەدىم تاۋ مەن شىڭداي تىم اسقاق،
ادىلەتتىڭ الاسارماس اقيقاتىن راستاپ…
ءيا، ءتاڭىر، جۇرەگىمە ساعىنىشتى ەسەلە،
ساعىنىشپەن جىر جازايىن ەرتەەەەەە كەتكەن شەشەمە.
ۇرپاعىما جەتەتىندەي داۋلەت بەرسەڭ قۋانام،
ءيا، ول دا تىم ماڭىزدى ماسەلە.
ورمانىما ءان سىيلا،
ادامزاتقا ار سىيلا،
ار جولىندا مىنە باس،
شىندىق ءۇشىن جان پيدا!
وسىلاردى بەر اللا، سوندا بولام مۇراتتى ەر،
بارىنەن دە بۇلاردى كوتەرەتىن قۋات بەر …
اكەم ماقتاناتىنداي،
بالام شاتتاناتىنداي،
ءولى رازى بولارداي،
ءتىرى قازى بولارداي،
…… … …
ءومىر سۇرسەم دەيمىن مەن!
عۇمىر – كىتاپ
مەن بىلسەم، ادام–كىتاپ، كىتاپ – ادام.
ءبارىنىڭ دە داريدى قۇتى انادان.
ءبىزدىڭ قازاق – جىراۋلار جىرى سىندى
ءور رۋحى ەشقاشان جۇتاماعان.
كىتاپتىڭ ەڭ اسىلى – "كالام ءشارىپ"،
حاقتىڭ نۇرىن وقيدى عالام تانىپ.
ادامزاتتىڭ كوڭىلى – اپپاق قاعاز،
ال تاعدىرى – شيمايشىل قالام-ساۋىت.
التى الاشتىڭ سيقىرلى كىتابى – اباي،
"ابايدان" جالپاق الەم جۇتادى اراي.
ابايدىڭ اقيقاتىن بىلگەن بالا،
باقىتتىڭ بال ديدارىن قۇشادى وڭاي.
دوستارىم، ءسىز دە كىتاپ، ءبىز دە كىتاپ.
اق ماحاببات كەڭ اشسىن سىزگە قۇشاق.
شىرشاداي شىرايىڭىز تىم ادەمى،
قۋرايداي قۇلازىماس كۇزدە جۇتاپ.
مىڭ جىلدىق عۇمىر كەشەر ناعىز ارشا،
كىتاپسىز بۇل عۇمىردىڭ ءمانى قانشا؟!
ەڭ سۇيىكتى كىتاپقا اينالاسىز،
كوپ ادام ىزدەپ سىزدەن ءتالىم السا.
كىتاپ دەگەن – كاۋسار عوي بەيىشتەگى،
حاتقا تۇسكەن اق ءمارمار وي ىشتەگى.
قانشاما اققۋ تەكتى ارۋلار بار،
سان اقىننىڭ مۋزاسى، كەيىپكەرى.
توم-توم جيناق، سىرتى تاۋ، ءىشى گۇلدەي،
شار عالامنىڭ شاقتالعان پىشىنىندەي.
بەۋ، كىتاپتار، سىزدەرگە ب ا ق تىلەيمىن،
كۇلتەگىن مەن بىلگىنىڭ بىتىگىندەي ... !
مەملەكەتكە سەرت
تامىرىمنىڭ سوڭعى تامشى قانىنداي،
جانارىمداي، جالعىزىمداي، جانىمداي،
رۋحىمداي، ۇياتىمىداي، ارىمداي،
جۇرەگىمدەي، ۇمىتىمدەي... بارىمداي!
مەنىڭ ۇلى قازاقستانىم،
سەن كوركەيشى مەنىڭ ءمولدىر راحمەتىممەن،
سۇيەم سەنى وتىزداعى جاسىن وتىممەن،
سۇيەم سەنى عاسىر بويى قانعا بوككەن،
الاش بابام ارمان ەتكەن،
قاتپار-قاتپار قاسىرەتىڭمەن. ...
سۇيەم سەنى!
مەن سەنى سۇيەمىن،
ەڭكەيمەس، بۇگىلمەس، الاش اتىممەن،
تاڭىرگە ۇقساعان ولشەۋسىز پاراساتىممەن...
سەن مەنى تەڭدەسسىز ۇشپاققا شىعاردىڭ،
"قازاقستان ازاماتى" دەگەن ۇلى ماراپاتىڭمەن.
مەن سەنەن سۇيىكتى قازاقستانىم،
وسىدان ارتىق سىي كۇتپەن،
قىرانمىن كوك اسپان استىندا، عالامعا شۇيلىككەن.
مەن قازاق بوپ ءتىل قاتام،
الەمگە،
تەك قازاقشا عالامات بيلىكپەن.
مەنىڭ بايتاق قازاقستانىم،
سەن مەنىڭ ارىما سەنگەيسىڭ!
مەن سەنىڭ ەرىڭمىن،
قۇدايدان باسقاعا قۇل بولىپ كونبەيتىن.
مەن كەسىپ ايتامىن:
ءار قازاق ەرتوستىك مىڭ شاپسا ولمەيتىن،
عالامنىڭ جارىعى – التىن كۇن سونبەيدى،
قازاقستان، سەنداعى سونبەيسىڭ!
جاڭا تۇرىك قاعاناتى
مەن جاقىندا،
ەركەكتەرى رۋحتان جارالعان،
ارۋلارى ار نۇرىنان ءنار العان،
سابيلەرى قۇلاق تۇرگەن عالامعا،
اعالارى ارمان بولعان ادامعا،
اجەلەرى كۇن جۇزىندەي مەيىرلى،
اتالارى سارىارقاداي پەيىلدى،
عالامدا جوق ەلدى قۇرۋ حاقىندا،
ساۋىن ايتىپ شاقىرامىن ءۇش جۇزگە،
كەلەدى ولار، كوكتەم، جازدا، قىس، كۇزدە...
التى الاش بۇل حاباردى ەستىپ ەلەڭدەپ،
انت ىشەدى ەلدەن بۇرىن كەلەم دەپ.
تاتار، نوعاي، قۇمىق ەستىپ بۇل ءىستى،
تۇلپارىنا مىنەدى ولار ءجۇرىستى.
قۋانعاننان قاراقالپاق، قىرعىزىم،
الاتاۋدان اسىرادى ۇل-قىزىن.
بۇل دۇبىردەن وعىز، قىپشاق ويانىپ،
تۇركىمەن، وزبەك، التىن نۇرعا بويالىپ،
ساق-ساق كۇلىپ سالەم ايتىپ ساحالار،
بالقار قىزى ۇلى توي دەپ جاسانار.
قۋانادى ماجار، بۇلعار عۇنتەكتى،
ستامبۋلدان سارباز جەتەر ءبىر تەكتى...
تىڭدا الەم،
جازدىم بۇگىن عالام شوشىر سىرلى ولەڭ!
كەشىكپەيمىن، كەشىكپەيمىن جاقىندا،
قاعاناتتى قايتا قۇرۋ حاقىندا.
تىڭدا عالام، مەن ساقاداي دايىنمىن،
مەنى ۇلى تۇرىكتىكتەن ايىردىڭ،
قازاعىمنىڭ قارشىعاداي تۇمسىعىن،
الاشىمنىڭ الداسپانداي رۋحىن،
قاساقانا قايىردىڭ!
الاش! الاش!
جەر مەن كوكتىڭ اراسى
ادامزاتتىڭ اعى مەنەن قاراسى!
«تانيسىڭ عوي سەن مەنى،
مەن قازاقتىڭ بالاسى»!
بەۋ، تۇرىكتەر اتوي سالام جۋىردا،
التى قارىس ازۋلى كوك ءبورىلى تۋىڭدى ال!
ەل ىشىنەن تۇرىكتىكتەن جەرىگەندى قۋىڭدار،
بۇل دالادان ءوزىن جاتقا تەلىگەندى قۋىڭدار.
ءبىز قايتامىز ەدىل شىققان جولمەنەن،
قيراتامىز كىم جولىقسا كولدەنەڭ.
تاۋاپ جاساپ كۇلتەگىننىڭ باسىنا،
قاسام ءىشىپ، ماڭداي سۇيەپ ەر بىلگىنىڭ تاسىنا.
ورحون مەنەن ەنىسەيدە قالعان رۋح ءتىرىلىپ،
قاسىم حاننىڭ اق تۋىنىڭ ساياسىندا بىرىگىپ.
اش حالىقتى توق قىلىپ،
ارسىزداردى جوق قىلىپ،
قىران بولىپ كوك ءتىلىپ،
تىزەلىنى شوكتىرىپ،
باسى باردى ءيدىرىپ،
ىرگەمىزدەن ىبىلىستەي ەنگەن جاۋىز دۇشپاننىڭ،
قابىرعاسىن قارس ايىرىپ سوكتىرىپ.
ابىلاي مەن حان كەنەنى ءتىرىلتىپ،
بۇل دالادا بۇركىت سالىپ، قۇماي تازى جۇگىرتىپ.
بار نارەستە اق ۋىزعا جاريتىن،
اقيقاتتىڭ الماس ءجۇزى سارى ايازداي قاريتىن،
ەركەك كىندىك ەر بالانىڭ نامىس وتىن جانيتىن،
تەكتىلىگىن، تۇرانىن، تۇعىرى مەن تۇلپارىن،
تۇتاس اششى تاريحىن
ىشتە ءجۇرىپ تانيتىن.
تار قالاعا تامبايتىن قىزدارىنىڭ كوز جاسى،
سارى دالانى شارلايتىن ساردارلاردىڭ قولباسى.
ۇل مەنەن قىز قاعاناتىن ەمىرەنە سۇيەتىن،
ەل پاتشاسى تۋعان جۇرتتىڭ سۋىعىنا توڭاتىن،
ىستىعىنا كۇيەتىن،
مولدالارى اق سالدەلى باستارىن،
ادامعا ەمەس، جاراتقانعا يەتىن. ...
اق بۇلاقتىڭ سىڭعىرىنداي كۇلكىسىنەن قىزداردىڭ،
جالعان دۇنيەدەگى بەتى قايتار ىزعاردىڭ.
سونداي عاجاپ ەل قۇرامىز،
اسپانى دا وزىندە،
اسقارى دا وزىندە.
اتا زاڭى، كىتابى، ەركىن ويى، كورگەن ءتۇسى،
داستانى دا وزىندە.
قاتپار-قاتپار قويناۋدا قالعان عاجاپ باي ءتىلىن،
قاپتاپ ءجۇرىپ ءتىرىلتىپ، ءسوزدىڭ سويلەپ ايشىعىن.
ۇمىت بولار سول كۇنى قۇلدىق سانا دەيتۇعىن،
سۇمدىق سۇركەي ايتىلىم!
كۇللى تۇرىك بالاسى تۇركىستانعا تۋ تىگىپ،
اعىلشىندار يمەنىپ، ورىس، جۇڭگو قىمسىنىپ،
ادىلدىگىن ايتادى جەر شارىعا ءبىزدىڭ ەل،
جاسقاپ جونگە سالادى كەتسە ءبىر ءىس ۋشىعىپ.
التاي سوندا الاشتىڭ اسقاق شىڭى بولادى،
ەرتىس، ىلە مولىعىپ، ارال قايتا تولادى.
سوندا مەنىڭ قازاعىم كۇللى الەمگە جىميىپ،
جاتقا كەتكەن ەسەسىن جالعىز كۇندە الادى.
مەن جاقىندا،
ەركەكتەرى رۋحتان جارالعان،
ارۋلارى ار نۇرىنان ءنار العان،
سابيلەرى قۇلاق تۇرگەن عالامعا،
اعالارى ارمان بولعان ادامعا،
اجەلەرى كۇن جۇزىندەي مەيىرلى،
اتالارى سارىارقاداي پەيىلدى،
عالامدا جوق ەلدى قۇرۋ حاقىندا،
عالامداعى كۇللى جۇرتقا حات جازام،
ءور قازاق پەن ەر تۇرىكتىڭ اتىندا!
ادىلەت احمەت ۇلى
