Shyńǵysty óziniń janymen, tánimen baýraǵan sáýleli mahabbaty Qyrǵyz eliniń ataqty bıshisi Búbúsara Beıshanalıeva ekenin jasyrmaǵan. Minezine kórki saı Búbúsara jazýshynyń shyǵarmashylyǵyna aıryqsha áser etken.
Bir-birine degen ystyq sezim oıanǵan sátten bastap, Búbúsara qaıtys bolǵanǵa deıin, ıaǵnı 14 jyl boıy qarym qatynastaryn úzbegen qos ǵashyq «Myń bir tún» hıkaıasyndaǵydaı nebir ǵajaıyp sátterdi bastan ótkergen. Alaıda, Búbúsara úılenýge kelisim bermegen. Súıgen adamy úshin jeke baqytynan da bas tartqan Búbúsara aqyry omyraý qaterli isigine shaldyǵady. Bir jarym jyl qatty qınalyp, qaıtys bolady.
Búbúsara Beıshenalıev
(Jazýshynyń áńgimesi)
Áli kúnge túsime enip, elesimen jebeıtin, kóńilimdi eliktirip, ótken kúnderge qıalmen bolsa da oraltatyn sol qymbat beınemen qalaı kezdeskenim qazirge deıin kóz aldymda. 50-jyldardyń sońy. Máskeýde oqý bitirip, shyǵarmalarym ortalyq baspasózde jarıalanyp, el aýzyna erkin ilingen shaǵym. Baltyq flotynda áskerı qyzmet etip júrgen qyrǵyz jigitterine sheftik kómek kórseteıik degen oımen delegasıa jasaqtaldy. Frýnze qalalyq partıa komıtetiniń sol kezdegi birinshi hatshysy Turdahýn Ýsýbalıev shaqyryp alyp, delegasıanyń quramymen birge Lenıngradqa júr, teńizshilerge syı-sıapatymyzdy kórsetip qaıtaıyq degen soń, qosa attanyp kettim.
Qyrǵyzdyń «Sholpon» degen klasıkalyq baleti bar edi. Bizdiń aldymyzda olardyń da Baltyq boıyna sapar shegip, Lenıngrad baletimen birge fılmge túsip jatqan tusy eken. Nebir ystyq júzdesýler ótkizdik. «Sholpon» baletinde basty róldi oryndap júrgen Búbúsara Beıshenalıevamen sol jerde alǵash ret kezdestim. Muny taǵdyrdyń jazýy ekenin keıin uǵyndym. Janymda eki-úsh matros bar, motorly qaıyqpen «Avrora» kreıserine jaqyndap kelgenimde, bizdiń delegasıa palýbada tur eken. Ortalarynda aqsha júzi qýanyshtan gúl-gúl jaınaǵan, suńǵaq ta symbatty Búbúsara. Shashyn teńizdiń maıda samaly erkelete tarap, bizge qol bulǵady. Buryn bir-birimizdi syrttaı bilgenmen, onsha tanys emes edik. Tez syrlasyp kettik. Tipti tilmen aıtyp jetkizý múmkin emes. Sezimimiz ot sekildi tutandy desem, senbessiń. Osy kezge deıin kezdespeı qalaı júrdik eken dep tańǵalystyq.
Aınalamdaǵy adamdar da, tipti saıraǵan qus ta, sybdyrlaǵan japyraq ta, teńizdiń shýlaǵan tolqyndary da kózime basqasha kórinedi. Dúnıe burynǵysynan shyraılanyp, qulpyryp sala berdi…
Lenıngradtyń aq túnderine shomylyp, Neva boılap qydyrǵan, armansyz syrlasqan sol sátter-aı! Elde qalǵan jeńgeń men eki bala da esten shyqqandaı, ǵajaıyp bir sal dáýrendi bastan ótkerdik.
Sapar merzimi bitken soń, delegasıa músheleri elge júrip ketti. Ózimniń ketkim joq, bógele berdim. Júregimniń jartysyn Neva jaǵalaýyna qaldyryp bara jatqan tárizdimin. Aqyry Máskeýde jumysym bar, poıyzben qaıtamyn dep syltaýratyp, Lenıngradta qalyp, Máskeýge eki-úsh kúnnen soń attandym. İle-shala alyp-ushyp Búbúsara da jetti. «Moskva» qonaq úıinde bir kún, bir tún, ekeýden ekeý ońasha qalyp, nebir rýhanı túısik tabý, ystyq syrlasý sátterin bastan keshtik. Qaıta-qaıta qoshtasyp, bir-birimizdi qıa almaı, aqyry jup jazbaǵan qalpymyzda Búbúsarany elektrıchkamen Lenıngradqa aparyp saldym. Orys ormanynyń kók shalǵyndy dalasyn kókteı ótip zýlaǵan «Strelanyń» ústinde terbelip ketip bara jatqan sol bir qaıta aınalyp kelmes shaqtar esimnen áli kúnge deıin bir sát kómeskilengen emes… Lenıngradqa kelgen soń, Búbúsara meni keri – Máskeýge deıin shyǵaryp salamyn dep edi, ózim ótinish jasap, áreń toqtattym.
Osydan bastap, Búbúsara qaıtys bolǵanǵa deıin on tórt jyl boıy alaýlaǵan júrek jalyny bir sátke de báseńdegen joq. Ósek-aıańnyń órti de osy jyldary bizdi aıamaı sharpydy…
Búbúsara Lenıngradta oqyp, bilim alǵan, teatr, kıno men ádebıetke kelgende erekshe zerek, parasat ıesi edi. Minezi men kórkine óneri jarasqan birtýma tulǵanyń meniń ómirim men shyǵarmashylyǵyma tıgizgen áserin aıtyp jetkizý qıyn.
«Myń bir túnniń» hıkaıasyndaı ekeýiniń ǵashyqtyǵyn estimeı qalǵan eshkim joq, endeshe ne sebepti qosylmady degen saýal týar. Men emeýrin tanytsam, Búbúsara ylǵı da áńgime betin aýlaqqa buryp, kesheýildete beretin. Kezdeısoqtyq degendi qoısańyzshy, ekeýmizdiń de jańadan alǵan páterimiz bir úıdiń kórshi podezi bolyp shyqty. Ońasha bir otyryp syrlasqanymyzda, Búbúsara:
— Achınov (famılıam men atymnyń alǵashqy áripterinen qurap alǵan esimi), oıyńdy oqyp otyrmyn, — dep nazdana kúlimsiregenimen, júzinde kireýke muń turdy. — Shyn ǵashyqtar qosylmaıdy degen bar ǵoı. Bálkim, sol durys ta shyǵar, – dedi endi ol oıly keıipke túsip. – Óıtkeni úılengennen keıingi tirliktiń kúıbeńi uly sezimderdi jep qoıady. Mahabbatymyzdy nekege baılap qaıtemiz.
Jubaılyq ómirdi qaı áıel ańsamaıdy deısiń. Keıin ańǵarsam, bul Búbúsaranyń meniń shyǵarmashylyǵyma kesirim tımesin degen tilekpen istegen áreketi eken.
"Juldyzdar Otbasy - Ańyz adam"
6alash usynady
"Ózderiniń asqaq armandaryn bir shańyraqtyń astynda biriktiremiz dep múlde óshirip alǵandar az ba? Shyńǵys ekeýmiz nekege turyp, úılengende ne bolar edi? Qaptap júrgen erli-zaıyptylardyń biri bolar edik. Keıde, bas qosyp bir shańyraqtyń astynda birge turý uly sezimderdi jutyp jiberedi. Men sodan qoryqtym. Shyńǵysqa saǵynysh bop kezdesip, saǵynysh bop qoshtasqandy durys kórdim…
Úılengennen keıingi tirliktiń kúıbeńi uly sezimderdi jep qoıady. Mahabbatymyzdy nekege baılap qaıtemiz..."
Búbúsara Beıshenalıeva
