Aýrýdan asqan jan bar ma,
Jylqydan asqan mal bar ma?!
Bıeniń súti sary bal,
Qymyzdan asqan dám bar ma?!
Aqtamberdi jyraý
Qymyzda kezdesetin zattardyń bári adam densaýlyǵyna paıdaly. Kez-kelgen súttegi eń baǵaly zat – aqýyz bolsa, bıe sútinde ol 1,8-2 % bolady. Qymyzda shamamen 1,3-2,0% maı bar, bul sıyr sútindegiden 2 ese kem. Qan quraýda mańyzdy rol atqaratyn kobált pen mys sıaqty elementter sıyr sútinen góri bıe sútinde edáýir kóp: kobált onda 1,5 ese, al mys 3,2 ese artyq. Bir lıtr qymyzda 1,60 mg mys bolady eken. Sondyqtan da búgingi kúni qymyzdy emdik ádiste, profılaktorıada jıi paıdalanady. Sonymen qymyz qandaı dertke daýa, emge shıpa?
Turaqty túrde qymyz ishken adamnyń ımýnıteti artady. Bul ónimde V, A, E dárýmenderi, ásirese S dárýmeni óte kóp. Olar adamnyń ımýndyq júıesi men densaýlyǵyn nyǵaıtyp, kúsheıtedi.
– Býyn aýrýlary men súıektiń qaqsaýyn, júıkeniń juqarýyn, bas aınalýyn, sozylmaly sary aýrý (gepatıt), uıqysyzdyq, ishektegi jara (gastrıt) sıaqty aýrýlardyń aldyn alady nemese jeńildetedi.
– Dárigerler qymyzdy bezgek aýrýyna jáne jótelge qarsy ishýge usynys jasaıdy. Qymyzben emdelgende qan quramyndaǵy gemoglobın erıtrosıt kóbeıedi. Tamyrdyń soǵýy jıilep, qan aınalymy jyldamdaıdy. Qan tamyry jumysy men júrek soǵysy jaqsarady.
– Qymyz araq pen syranyń zardaptarynan tazartady.
– Jańa bosanǵan kelinshektiń sútin molaıtyp, nárli etedi. Demek, emizýli balaǵa da paıdasy zor.
– Qymyzdyń quramynda jynys gormondaryna jaqsy áser etetin fermentter bar. Bul áıelderdi bedeýlikten, erlerdi belsizdikten qorǵaıdy.
– Qymyzdyń maıy ateroksleroz aýrýyna shıpaly.
– Qymyzdyń quramyndaǵy maı qyshqyldary adam denesindegi jasýshalardy jaqsartady.
– Qymyzdaǵy kishi molekýlaly peptıdter jasýshalardaǵy nárýyz (belok) sıntezin kúsheıtedi, aǵzadan ýly zattardy syrtqa aıdap shyǵarady, uryq bezi gormondarynyń túzilýin damytady.
– Tamaqtyń aldynda nemese tamaqpen birge az mólsherde (50–100 ml) ishilgen qymyz as qorytý sólderiniń bólinýin aıtarlyqtaı kúsheıtedi.
– Aǵzadaǵy zat almasýyn rettep otyratyn asqazannyń, ishektiń, baýyrdaǵy ót bóletin fermentterdiń jumysyn jaqsartady.
– Qymyz quramynda aǵzaǵa jeńil sińetin aqýyzdar, peptıdter, amınqyshqyldar bolǵandyqtan, sýsynnyń bul túri syrqat adamnyń kúsh-qýatyn tez qalpyna keltiredi.
– Qymyz ashyǵanda paıda bolatyn sút qyshqyly, spırt asqazan-ishek sólin qozdyryp, astyń jaqsy qorytylýyna, ydyraý ónimderiniń sińýine járdemdesedi.
– Bıe sútinde S dárýmeniniń mol bolýynan, qymyz týberkýlez aýrýyn emdeýde óte shıpaly. Qymyz týberkýlezben aýyratyndardyń aǵzasyndaǵy dárýmender almasýynyń buzylýyn toqtatady.
– Qymyz quramynda V, V2, V12 dárýmenderi bar bolǵandyqtan, ol júıke aýrýlaryna da óte shıpaly.
– Qymyz ishkende adam tábeti ashylady. Oǵan qymyz quramyndaǵy sút qyshqyly áser etedi.
massaget.kz saıtynan alyndy
6alash usynady
