Mońǵolıa memleketi týrızm salasyn Shyńǵys han arqyly damytyp otyr, al, Qazaqstanda Joshy handy dáripteýimiz kerek, - deıtinder kóp. Bul óte jansaq pikir dep oılaımyn! Sebebi Mońǵolıa týrızminiń damýyna Shyńǵysqannan kóri qazaq mádenıetiniń qosqan úlesi óte kóp. Qazir qazaq mádenıeti arqyly Mońǵolıa týrızmi birshama damyp keledi...
Mońǵolıa brendine aınalǵan qazaq búrkitshisi
QAZAQSTAN óziniń ulttyq qundylyǵyn jańǵyrtyp, salt-dástúrin dáripteı almaı turyp, ózine jasandy brendpen týrıser shaqyra almaıdy! Qazaqstanda týrızm, onyń ishinde etnotýrızmdi damytý úshin qazaqtyń dástúri men ulttyq bolmysyn, tabıǵatyn qaıta jańǵyrtsa bul sala jaqsy damyr edi. Qazaq Eliniń óz ulttyq qundylyǵyn dáripteı almaýy Mońǵolıa qazaqtary arqyly, Mońǵol Úkimentiniń týrızim salasyna úlken olja engizip otyr.
Qyran qustyń ańshylyq saıatshylyǵy
Mońǵolıaǵa sheteldikter tek Shyńǵys han úshin keledi deý qate uǵym. Shyntýaıtynda onda kóretin Shyńǵys han da joq! Bir ǵımarattan basqa... Shyńǵysqannyń alyp ǵımaraty Mońǵolıaǵa týrıserdi shaqyryp tur deý sál shıki pikir, der edim...
Kerisinshe Mońǵol memleketi búginde qazaqtyń ulttyq qundylyqtary men salt-dástúri arqyly shetelden ózderine týrıserdi kóptep tartyp otyr.
Shyńǵys han kóshesi, Ulanbatyr.
Sheteldikter Mońǵolıaǵa áýeli Kúltegin, Tonykók, Bilge qaǵandardyń jazba eskertkishin kórýge, sosyn Baıan-Ólgeıdegi qazaq mádenıetiniń salt-dástúrin kórýge keledi.
Mysaly; IýNESKO kelesi 2020 jyl túgel túrkiniń abyzy bolǵan Tonykók babamyzdyń jazba eskertkishiniń 1300 jyldyǵyna arnalady, -dep habarlaǵan bolatyndy. Mine, bul degeniń kelesi 2020 jyly Tonykók jazba eskertikishiń 1300 jyldyǵyna oraı Mońǵolıaǵa shetelden keletin týrısilerdiń sany taǵy da artady.
1300 jyldyq tarıhy bar Tonykók jazba eskertkishi
Qazir sheteldikterdi erekshe qyzyqtyratyn Mońǵolıadaǵy birden bir brend ol qazaqtardyń – «Búrkitshiler toıy». Mońǵolıa týrızmin damytyp kele jatqan da sol «Búrkitshiler toıy».
Álemge tanylǵan Aısholpan
Aısholpan arqyly Mońǵolıa qazaqtarynyń «Búrkitshiler toıy» álemge tanyldy! Jylda «Búrkitshiler toıyn» kórýge Baıan-Ólgeıge qanshama týrıser aǵylyp kelip jatyr.
1999 jyldan beri aımaq kóleminde toılanyp kele jatqan «Búrkitshiler toıy» búginde sheteldik týrıserdiń suraýy boıynsha jylyna eki-úsh retten toılanatyn deńgeıge jetken.
«Búrkitshiler toı» álemge tanylyp, sharasy keńeıgeni sonshalyq búkil álemnen «Búrkitshiler toıyn» kórýge qonaqtar bir jyl buryn tirkelip, arnaıy kelip tamashalaıtyn, úlken merekege aınalǵan.
Qazaq mádenıeti arqyly Mońǵolıa týrızmin damytqan «Búrkitshiler toıy»
Kóshpeli elderdiń ishinde tek qazaqtan basqa eshbir ult qolyna búrkit ustap, qyran qustarmen ańshylyq saıatshylyq jasamasa kerek-ti. Qazaq halqynyń osy bir qasıetti dástúrin, Mońǵolıa Úkimeti qoldap, 2010 jyly IýNESKO-nyń jahandyq materıaldyq emes mádenı mura retinde tirketken eken. Mine, osyndaı qyran qustarmen ańshylyq saıatshylyq dástúrin Qazaq Eli ózi qolyna alyp, tereń jańǵyrtsa búginde «Búrkitshiler toıyn» kórýge sheteldikter Mońǵolıaǵa emes, Qazaqstanǵa aǵylar edi...
Ákeden balaǵa mıras bolǵan saıatshylyq
Mońǵolıa memelketinde 2016 jyly tabıǵı orta, saıahat, týrızm mnıstrligi «Búrkitshiler toıyn» jyldyń eń tańdaýly saıahat jáne týrızm sharasy dep tanyǵan. Osylaısha atalmysh toı Baıan-Ólgeı aımaǵynyń ǵana emes, Mońǵolıa Úkimetiniń týrısik salasynyń damýyna zor úles qosyp keledi.
Árıne, bul sondaǵy jergilikti qarakóz qazaqtarymyz úshin de úlken olja! Mońǵolıaǵa kelgen týrıslerdiń kóbi Baıan-Ólgeı aımaǵyna aǵylatyn bolǵandyqtan bunyń paıdasy sondaǵy ózimizdiń qazaqtarymyzǵa ájeptáýir nápaqa tabýǵa múmkindik jaratyp jatyr. Túrli tústi órnektermen áshekeılengen qol óner, káde-syı, qazaqı sývenır, tigin sekildi shaǵyn jáne orta bıznespen shuǵyldanýshy kásipkerlerdiń saýda sattyq kirisi artyp keledi.
Mońǵolıaǵa kelgen sheteldikter qazaqtyń «Búrkitshiler toıyn» ǵana kórip bilmeı, sondaı-aq qazaqtyń oıý-órnekterimen áshekeılengen kóne tuskıiz, sýmka, pushpaq tymaq sıaqty kóne buıymdaryn da erekshe baǵalap, satyp alyp jatady.
Qazaqtyń «KIİZ» úıine túnegen Donald Trampnyń uly men 12 jasar nemeresi. (Mońǵolıa. Baıan-Ólgeı).
Tipti qazaqtyń kıiz úıin de sheteldikter sol Mońǵolıadaǵy qazaqtar arqyly tanyp bilip jatyr. Mysaly: Ótkende Mońǵolıaǵa kelgen Donald Trampnyń uly men nemeresi de Mońǵolıadaǵy qazaqtardyń kıiz úıinde túnep, kıiz úıge erekshe tańdany qaıtty. Qazaqtyń kıiz úıi jaıly óziniń ınsta paraqshasynda da jaqsy pikirlerin jazdy...
Mine, osylaısha sheteldikterge Qazaqstan brend etip kórsetýi tıis bolǵan kıiz úı, tuskıiz, oıý-órnek, «Búrkitshiler toıy» sıaqty kóptegen qazaq mádenıetin Mońǵolıa qazaqtary arqyly Mońǵol memleketiniń óz brendne aınaldyryp barady!
P.S: Qytaıdyń İle qazaq avtonomıaly oblysynda da qazaqtardyń dástúri men bolmysyn tamashalaý úshin jylynda 100 mıllıondaı týrıster Qytaıǵa keledi eken... Mońǵolıa men Qytaıdaǵy qazaqtardyń shetel týrıseriniń nazaryn aýdartqan qazaqı ULTTYQ QUNDYLYǴY men SALT-DÁSTÚRİN, jalpy mádenıetin Qazaqstanda nege jańǵyrtyp, etnotýrızmin damytpasqa degen oı keledi...
Jubatgúl SAMBÝÝQYZY
6alash usynady
