Almatyda «Qazaqtyń qazynaly Ǵazızi edi» atty kitap baspadan shyqty. «Bilge» baspasy arqyly oqyrmanǵa jol tartqan kitapqa Ǵazız Raıystyń ómir joly men ǵylymı eńbekteri jóninde jasalǵan baıandamalar, estelikter, arnaýlar toptastyrylǵan. Kitapty Baqytjan Zıadauly qurastyrǵan.
Jınaqtyń birinshi bólimine belgili ádebıettanýshy, ǵalym-ustaz Ǵazız Raıystyń Qytaı Halyq Respýblıkasynda ótken 70 jas mereıtoıynda, sol elde turatyn qoǵam qaıratkerleriniń, qalamdas dostarynyń, ǵalymdardyń jáne áriptesteriniń baıandamalary; ekinshi bólimine Atamekeni Qazaqstanǵa qonys aýdarǵannan keıin, osy jerdegi joǵary oqý oryndary men ǵylymı zertteý ınstıtýttarynda birge qyzmet atqarǵan áriptesteriniń Ǵ. Raıys dúnıeden ozǵan soń aıtqan, jazǵan estelik sózderi engizildi.
Jınaqta Ǵazız Raıystyń basyp ótken ómir joly, eńbekkerligi, ultjandylyǵy sekildi adamı qasıetteri ǵana sóz bolyp qalmastan, onyń qazaq ádebıeti, ádebıettaný, estetıka, pedagogıka jóninde jazǵan ǵylymı zertteý eńbekterine jasalǵan taldaýlar bar. Sondyqtan, atalǵan kitapty Ǵazız Raıystyń ómiri men ǵylymı eńbekterine, ádebıetke, ádebıettanýǵa, estetıka ǵylymyna, oqytý metodıkasyna qyzyǵýshylyq tanytatyn, osy salany zertteıtin, izdenis jasap júrgen jas ǵalymdardyń – doktoranttar men magıstranttardyń, stýdentterdiń paıdalanýyna bolady.
Ǵazız Raıys 1944 jyly 10 qyrkúıekte Toly aýdanynyń Buǵyty ózeniniń boıynda dúnıe esigin ashqan. 45 jyldyq aǵartýshylyq ómirinde 68 maqala, 34 oqýlyq, 5 ǵylymı kitap jazdy. 1978 jyly lektor, 1987 jyly dosent ataǵyn alǵan. Fakúltet dekany bolǵan. Ol Qytaı Jazýshylar odaǵynyń, Qytaı Fólklorshylar qoǵamynyń, Qytaı az sandy ulttar ádebıetin zertteý ǵylymı qoǵamynyń, Shynjań Jazýshylar odaǵynyń, Shynjań Aýyz-ádebıeti qoǵamynyń múshesi. Onyń ómir joly men óner joly, aty-jóni, jazǵan shyǵarmalary «Qytaıdyń álemge áıgili adamdar», «Qytaı ǵalymdary», «Qytaı azsandy ult ǵalymdary», «Qytaı talanttary» qatarly tórt ensıklopedıalyq sózdikterde tanystyrylǵan-dy.
Ǵazız 13 kitaptyń, 97 maqalanyń avtory. Ár dárejeli oqý oryndary úshin 34 oqýlyq qurastyrǵan. «Babalar sózi» atty 100 tomdyq iri ǵylymı jumystyń jeti tomyn jasaýǵa qatysqan. Arab jazýymen jazylǵan 29 batyrdyń sıpattamalaryn qazaqsha kırıll jazýyna aýdarǵan jáne qazaq fólklorynyń elektrondyq jınaǵynyń 34-tomyn daıyndaýǵa qatysqan kórinekti maman, belgili mádenıet qaıratkeri.
Ǵazızdiń Qazaqstanda jarıalanǵan eńbekteri:
- «Samuryq» (tarıhı roman,«Úsh qıan» baspasy, 2007)
- «Shyńyraýdan shyńǵa» (maqalalar jınaǵy, «Mıras» baspasy, 2010)
- «Sóz óneri teorıasy» (oqýlyq, «Tańbaly» baspasy, 2010) Bul oqýlyq túrik, Qazaq ýnıversıtetiniń talaby boıynsha 2011 jyly qaıta basylǵan.
- «Estetıka» (oqýlyq, 2012 jyly «Óner» baspasy)
- «Qaraǵaıbastaý» (óleńder jınaǵy, «Óner» baspasy)
- «Barlyǵy urpaq úshin» (maqalalar jınaǵy, «Óner» baspasy).
Sanaly ǵumyrynda ult úshin ushan teńiz sharýa tyndyrǵan San qyrly tulǵa ótken jyly qaıtys bolǵan edi. Marqumnyń jaqyndary biregeı qalam ıesiniń muralaryn aldaǵy ýaqytta halyq qazynasyna qosýǵa daıyn.
Mıras Altaı
