Búgin Almatydan birneshe jańa kitap jaryq kórgeninen habar aldyq. Solardyń biri «El tarıhy – qazyna». Avtory Qazaq oqyrmandaryna beıtanys Maǵazbek Mıanuly atty aqsaqal shekaralar jabylardyń aldynda ǵana atajurtqa oralǵan eken. Maǵazbek aqsaqaldy áýesqoı tarıhshy deýge bolady. QHR Shynjańnyń İle aımaǵynda ómir súrgen aqsaqal búgingi tańda Almatyda turady eken. Avtor Uly Abaıdyń shyǵarmalaryna bala kezinen beri ornap qalǵan súıispenshiligi, dástúrli mal sharýashylyǵynda júrip quımaqulaq qarttardan estigen-bilgeni negizinde maqalalar jazyp jergilikti baspasózde jıi jarıalap turady eken. 1980 jyldary Qytaıda saıasat ońalyp, rýhanı muralarǵa kóńil bóline bastaǵan tusta, kóptep kitap oqýǵa qoly jetip, qalam tartýy da jıileı túsken Maǵaz aqsaqal sol kezeńderde qazaq tarıhynyń bir bostyǵyn toltyrýdy armandap qolyna qalamyn sert ustaıdy.
Beınetti ǵumyrdyń zeınetin táýelsiz elindegi ul-qyzynyń qolynda kórip otyrǵan qalam ıesi buryn-sońdy jazǵan maqalalaryn jınap-terip, rettep baspaǵa usynypty. Kitapta avtor Qadyrǵalı Jalaıyr eńbekteri men Qytaıdaǵy qandastardan shyqqan Nıǵymet Myńjan, Sultan Janbolatuly, Jaqyp Myrzaqanuly, Jaqyp Júnisuly qatarly tarıhshylardyń eńbekterinen dálelder keltire otyryp, arǵy betke aýǵan qandastar tarıhyn, ásirese İle óńiriniń ótken-ketkenin túgendeýge tyrysqan. On segizinshi ǵasyrdyń arǵy-bergi kezeńine sholý jasaı kelip, Esenkeldi bı, Qyzaı ana, Sybanbaı bı, Sybanquldyń shabýyly, Dárkembaıdyń el shekarasynan úsh ret kóship ótýi, Kókqamyrdyń eli men jer tarıhy, t.b. taqyryptar avtordyń eńbeginde beınelengen.
Kásiptik tarıhshy nemese jazýshy bolmasa da, jergilikti aımaqtyń jer-sý ataýlarynan tartyp, Shyǵysqa aýǵan jurttyń úsh ǵasyrlyq tarıhyn tizbekteýde óziniń nemere aǵasy, shejireshi qart Maqsut Sharafıulynyń eńbekterine, shejirelerine súıene otyryp, biraz derekterdiń betin ashady.
Atalǵan kitaptyń tóte jazýdaǵy nusqasy da birge basylyp shyqqan.
Aldaǵy ýaqytta «El tarıhy – qazyna» atty kitaptyń tanystyrylmy ótip, oqyrman qaýymǵa usynylady. El qazynasyna qosylý aldynda turǵan kitap avtoryna qutty bolsyn aıtamyz.
Erzat Erkin
6alash usynady
