قايدا بارساڭ دا – قورقىتتىڭ كورى. جوقتىقتىڭ شەڭگەلىنە مىقتاپ ءبىر ىلىككەن كەمباعال-كەدەي نە ىستەمەك؟! ارينە، الاسۇرىپ ويلانادى. باسىن تاسقا دا سوعادى، تاۋعا دا سوعادى. ءتىپتى بولماعان سوڭ كەيبىرەۋلەر ۇرلىق جاسايدى. الداۋ-ارباۋمەن شۇعىلدانادى. تىپتەن كىسى ولتىرۋگە دە بارادى. اقىنداردىڭ اراسىندا وندايلار كوپ ەمەس. ايتسە دە، وكىنىشكە وراي، بار. اتاقتى فرانسۋز اقىنى فرانسۋا ۆييون سونداي ىسكە ارالاسقان دەگەن ءسوز بار. كىم بىلگەن، سولاي بولسا، سولاي شىعار. ايتەۋىر ونىڭ ۇزاق جىلدار ۇستاتپاي قاشىپ جۇرگەنى راس. ادەبيەتشى-زەرتتەۋشىلەردىڭ ايتۋلارىنا قاراعاندا ونىڭ بەيبەرەكەت ءومىر سۇرگەنى انىق. ماستىقتىڭ كەسىرىنەن قانتوگىس توبەلەسكە ارالاسىپ، قىرسىققا شالىنعانى جانە ونى ءوزى دە مويىندايتىنى ونىڭ مىنا ولەڭىنەن بەلگىلى:
فرانسۋا،
الداعى
ءجۇرسىن جازاڭ ويىڭدا:
مىنا بوكسە سالماعى
تۇسەدى ەرتەڭ مويىنعا!
بۇل – جاي مويىنداۋ عانا ەمەس، وزىنە ءوزى ۇكىم شىعارۋ.
(قادىر مىرزا ءالي)
سەرج مەينار «ۇرىمىن، قانىشەرمىن، اقىنمىن مەن، مەن فرانسۋا ۆييونمىن» فيلمىندە اتى شۋلى شايىردىڭ شىنايى بەينەسىن كورسەتكىسى كەلگەن.
ادامنىڭ جارلىعا اينالعان كۇنى تانىستارىنان اجىرايتىنىن، ولىمنەن ەشكىمنىڭ قۇتقارا المايتىنىن جازعان، جاڭساق باسقان قادامدارى ءۇشىن مۇحتاجدىعىن كىنالاعان فرانسۋا ۆييون ۇمىتسىزدىكتەن، شاراسىزدىقتان شارشاعان جۇرەگىن ولەڭمەن جۇباتتى.
لە. وسيەتناما - 1
VI
قالاماساڭ دا انجەرگە كەتۋ جالعاندا-اي -
ولىمگە سۇيرەۋ ءوزىڭدى.
كوشەنى كەزدىم الاڭدارىمنان ارىلا الماي،
تاۋقىمەت جۇتتى ءتوزىمدى.
سانامدا – سوعىس... ال، جانىم - ولگەن... ءتان - ءتىرى،
ولىكتەي سۇلىق جاتىرمىن.
قۇتقارادى ەكەن جۇرەكتى كىمنىڭ جارقىلى،
قۇساعا بويدى ماتىردىم.
سەزىمنىڭ ۇلى ازابىن تاتقان باتىرمىن.
وسيەتناما - 2
حVII
باعزى زاماندا الەكساندردىڭ الدىنا
قاھارىن توككەن كەشەگى،
تەڭىزدە قاراقشىلىق جاساعان ۇزاق جىل،
شىنجىرىن سۇيرەپ ديومەد جەتكەن دەسەدى.
پاتشا سوتىندا كەۋدەسىن كەسىپ ءار سۇراق،
ءتونىپتى زالىم باسىنا.
سۇيەكتەن وتكەن سوزدەن ۋ عانا تامشىلاپ،
باقىتسىزدىق كەپتى قاسىنا.
LIV
مەن نەلىكتەن بوستاندىققا قۇمارمىن،
ەركىندىگىمدى ۇرلايتىن
مەكەندەردەن قاشاتىندى شىعاردىم.
قوشتاسۋعا قۇقىلىمىز ءبىز دە ەندى،
باتپاۋ ءۇشىن قايعىعا،
كوڭىلىمىزدى كوتەرەتىن كۇز كەلدى.
قۇشتارلىققا، ماحابباتقا اربالعان،
قۋانىشتى ساتتەرگە
از ەكەن عوي بار عۇمىرىن ارنار جان!
ءوتىنىش
مولاعا اقشاسىز باراتىنىمدى
بارلىعى ءبىلۋى ءۇشىن،
زىمىراپ ۇشىڭدار،
بار داۋىستارىڭمەن ايقايلاپ ۇشىڭدار،
مەنىڭ اپپاق قاناتتى ولەڭدەرىم!
جورامال باللاداسى
جورامالدايمىن،
وتكەنگە ورالا المايمىن!
قاي جاننىڭ قالاي كيىنەتىنىن،
قاباعى بۇلتتىڭ قاي كەزدە تۇيىلەتىنىن،
تونەتىنىن دە ءقاۋىپتىڭ نەگە،
پەندەنىڭ ءزارۋ بولارىن الىپ كۇنگە دە،
تاڭداۋىم عانا جاڭالىق اشاتىنىن دا،
قاي جەرگە اسپان مونشاعىن شاشاتىنىن دا،
نايزاعايلاردىڭ مامىردا وينايتىنىن دا،
تەرەڭ جىرانىڭ تامشىعا تويمايتىنىن دا،
بىلەمىن!
ءوزىم تۋرالى ەشتەڭە بىلمەيمىن، ءبىراق.
جەلگە ۇشقان شاعىمداردى دا،
قامىققاندى دا،
ساعىنعاندى دا،
ءسات سايىن وتىرىك ايتاتىنىمىزدى،
ساۋال اۋلىنان جاۋاپپەن قايتاتىنىمىزدى،
ءقىمنىڭ دوس، كىمنىڭ دۇشپان ەكەنىن،
قاسقىردىڭ نەندەي نارسەگە قۇشتار ەكەنىن،
تۇسكى اسقا نەنىڭ دايىندالعانىن،
الىستايتىنىن ۋايىمنان ءبارى،
بىلەمىن!
ءوزىم تۋرالى ەشتەڭە بىلمەيمىن، ءبىراق!
ەستە جوق ەسكى زاماندا ۇمىتىلعان كۇن،
تاعدىرىن وزگەرتكەندىگىن ۇلى تۇلعامنىڭ،
كىمنىڭ كوز الدى ماستىقتان بۇلدىراعانىن،
كىمنىڭ قۇلدىراعانىن،
شىن ماحابباتتى سەزىنگەن اقىماقتاردى،
زۇلىمدىق مۇلدە جويىلعان اتىراپتاردى،
تالانتتى باقىتسىزداردى،
بىلەمىن،
ءوزىم تۋرالى ەشتەڭە بىلمەيمىن، ءبىراق.
ءومىردىڭ كەيدە تولقىتاتىنىن،
ءومىردىڭ كەيدە قورقىتاتىنىن،
تاۋلاردىڭ، كولدىڭ، قىراتتىڭ كوبىن،
جەردىڭ بەتىندە جۇماقتىڭ جوعىن،
ءبارىنىڭ كۇيتتەيتىندىگىن كوڭىلدىڭ قامىن،
ءبارىنىڭ تاتاتىندىعىن ءولىمنىڭ ءدامىن،
بىلەمىن،
ءوزىم تۋرالى ەشتەڭە بىلمەيمىن، ءبىراق!
ورىس تىلىنەن اۋدارعان مارلەن عيلىمحان
6alash ۇسىنادى
