وتكەن عاسىردىڭ باسىندا، ياعني 1915-20 جىلدارى رەسەيدەگى پاتشالىق بيلىك قۇلاتىلىپ، يمپەريا تاعدىرى ۋاقىتشا ۇكىمەت پەن كەڭەستىك بولشيەۆيكتەردىڭ قولىنا الما-كەزەك ءوتىپ، قۇيقىلجىپ تۇرعان زاماندا قازاق زيالىلارى اۆتونومدى تاۋەلسىز قازاق مەملەكەتىن قۇرۋعا ۇمتىلدى. وسى ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن ساياسي پارتيا قۇردى. ونىڭ اتىن «الاش» دەپ اتادى.
قازاق زيالىلارى وسىلاي ساياسي پارتيانىڭ نەگىزىن قالاپ العان سوڭ، ۇلتتىق ۇكىمەت ورناتۋ ءۇشىن جالپى قازاق قۇرىلتايىن وتكىزۋ قاجەت دەگەن شەشىمگە كەلدى. ياكي، 1917 جىلدىڭ شىلدە جانە جەلتوقسان ايلارىندا ەكى رەت ورىنبور قالاسىندا جالپى قازاق قۇرىلتايىن وتكىزدى.
اسىرەسە، 1917 جىلى 5-12 جەلتوقساندا ورىنبوردا وتكەن ءىى جالپى قازاقتىق قۇرىلتايىندا: «قازاق-قىرعىز اۆتونومياسى «الاش» دەپ اتالسىن! ۇلت كەڭەسى قۇرىلىپ، ونىڭ اتى «الاشوردا» بولسىن!» دەگەن شەشىم قابىلداندى. ۇلت كەڭەسىنىڭ (ۇكىمەتتىڭ) ورتالىعى (استاناسى) رەتىندە سەمەي قالاسى تاڭداپ الىنادى.
ءسويتىپ ەل بولۋدىڭ قامىنا كىرىسكەن الاشتىقتار وبلىستىق بولىمشەلەر قۇرىپ، كەڭسەلىك باسقارۋ ءىس-قاعازدارى ارقىلى رەسمي تۇردە جۇمىسىن باستاپ كەتەدى. ءقازىر بۇل قۇجاتتاردىڭ بارلىعى سەمەي قالاسىنداعى قازىرگى زامان تاريحىن قۇجاتتاندىرۋ ورتالىعىندا ساقتاۋلى تۇر.
اتالمىش مەكەمەنىڭ عىلىمي-انىقتامالىق جانە قۇجاتتاردى پايدالانۋ ءبولىمىنىڭ باسشىسى لاۋرا قادىروۆانىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، الاشوردانىڭ كەڭسەلىك ءىس-قاعازدارىنىڭ قولدانىلۋى 1918 جىلدىڭ ماۋسىم ايىنان باستاپ، 1919 جىلدىڭ قازان ايى ارالىعىن قامتيدى ەكەن.
وسى ارالىقتا جان-جاققا جولدانعان كەڭسە قۇجاتتارى ۇلت كەڭەسىنىڭ ارنايى بلانكىسىنە جازىلىپ، ونى رەسميلەندىرۋ ءۇشىن ءمور باسىلعان. ءموردىڭ جيەگىن اينالدىرا ورىس تىلىندە «ۆسەكيرگيزسايا نارودنىي سوۆەت الاش-وردا» دەگەن ءماتىن جازىلسا، دوڭگەلەك ىشىندە قازاق تىلىندە، اراب الىپبيىمەن «قازاق قىرعىزدىڭ ۋاقىتشا ۇكىمەتى الاش-وردا» دەپ جازىلعان ەكەن.
بەكەن قايرات ۇلى
