1950 jyly Koreı túbeginde tutanǵan soǵysqa (1950-1953) Qytaıda búkil el boıynsha kómek ataý naýqany bastalady. Sol kezde soǵysqa ushaq ataǵan qazaqty bilesiz be? Ol qazaqtan shyqqan jomart shýaq Basbaı Sholaquly.
Qytaı arhıvinde 1951 jyly Soltústik Koreıaǵa kómekke ataǵan ushaqqa ketken Basbaı baıdyń malynyń tizimi saqtalǵan. Sol arhıvte Basbaıdyń 4 myń qoı, 100 jylqy, 100 sıyr, 100 túıe, 100 sári altyn ataǵany jazylǵan. Yrysy shalqyǵan baıdyń sol ushaq satyp alýǵa ketken shyǵynynyń orny úsh jyldyń ishinde qaıta tolypty. Basbaı Koreıaǵa ushaqty syılaıtyn kezde, soǵys ushaǵy degen nárseni ózi kózimen kórmekshi bolyp áýejaıǵa kelgen soń: «Áttegen-aı, mynadaı ekenin bilgende ekeýin syılasam bolǵandaı eken, qos aqqýdaı birge ushyp, birge qonatyn», - depti. Sol joly mıllıardtar elinen tek eki adam ǵana ushaq ataǵan. Biri - qazaqtyń baıy Basbaı bolsa, ekinshisi qytaılyq baı káspker Chań Shıańú.
1941 jyly Ekinshi dúnıejúzilik soǵys kezinde aldyńǵy shepte qan keship jatqan Qazaqstandaǵy qazaq baýyrlaryna arnap, 500 atty er-turmanymen jiberdi. 1945–1947 jyldary Qytaıdaǵy úsh aımaq azattyq tóńkerisine 1000 qoı, 100 sıyr, 250 at kómek atady.
Basbaı Sholaquly 1889 jyly qazirgi Qytaı jerindegi Tarbaǵataı aımaǵynyń Shaǵantoǵaı aýdanynda týǵan. 1953 jyly 4 qarashada Qytaıdyń ishki qalalaryn aralap júrip tosyn naýqastan Hańjý qalasynda qaıtys bolǵan.
Basbaıdyń artyna qaldyrǵan bir murasy - Basbaı qoıy. Arqar-quljamen býdandastyrylǵan bul qoıdyń et túsimi joǵary, qysta qardyń ústine qozylap, qozysyn aıaqtandyryp kete beredi. Eti óte dámdi. Qoshqarlarynda birneshe múıiz bar.
6alash usynady
