Shaba Ádenqulqyzy: «Ulttyq ónerdi ulyqtaýǵa umtylyp júrmin»

Búrkitbaıdyń áni " Oı, Ǵaısha" 

 

 

Oryndvǵan: Shaba Ádenqulqyzy

Qurmetti  Shaba Ádenqulqyzy, shyǵarmashylyq keshińizdi ótkizeıin dep jatyr ekensiz, bári sátti bolsyn!  Kesh týraly az-kem oqyrmandarǵa aıta otyrsańyz.

- Shyǵarmashylyq kesh 16 qarashada Almatydaǵy Muhtar Áýezov atyndaǵy Akademıalyq drama teatrynda keshki saǵat 19.00-de ótetin bolyp belgilendi. Keshte aıtylatyn ánderdiń mazmuny jaǵynan ultymyzǵa maqtanysh bolyp kelgen halyq ánderi, elimizge belgili kompozıtorlardyń áıgili ánderi oryndalady. Sonymen qatar, ózim jazǵan ánderdi de oryndaımyn.  Qurmanǵazy atyndaǵy orkestrdiń súıemeldeýimen birneshe án bolady. Halqymyzdyń qasıetti qara dombyrasymen jáne gıtaramen de ánder aıtamyn. Keshtiń eń basty ereksheligi - tabıǵı tiri daýysta ótetindiginde. Keshke keletin arnaıy qonaqtar memleketttik syılyqtyń ıegeri Qaırat Baıbosynov, kóptiń kóńilinen shyǵyp júrgen ánshiler Toqtar men Beıbit, Nurlan Alban, Aqbota Kerimbekova, Ǵasyr toby, qazaq bıiniń úzdik sheberi Shuǵyla Saparǵalıqyzy jáne ózge de juldyzdar óz ónerin jurtqa usynady. Kesh táýelsizdigimizdiń 20 jylyna arnalyp  "Marjan qyz"  degen atpen uıymdastyrylyp otyr.

Ánshiligińizben birge kompozıtorlyq ereksheligińizdiń bar ekenin jaqsy bilemiz. Qansha án jazdyńyz, qalaı oryndalyp jatyr?

Qurmetti  Shaba Ádenqulqyzy, shyǵarmashylyq keshińizdi ótkizeıin dep jatyr ekensiz, bári sátti bolsyn!  Kesh týraly az-kem oqyrmandarǵa aıta otyrsańyz.

- Shyǵarmashylyq kesh 16 qarashada Almatydaǵy Muhtar Áýezov atyndaǵy Akademıalyq drama teatrynda keshki saǵat 19.00-de ótetin bolyp belgilendi. Keshte aıtylatyn ánderdiń mazmuny jaǵynan ultymyzǵa maqtanysh bolyp kelgen halyq ánderi, elimizge belgili kompozıtorlardyń áıgili ánderi oryndalady. Sonymen qatar, ózim jazǵan ánderdi de oryndaımyn.  Qurmanǵazy atyndaǵy orkestrdiń súıemeldeýimen birneshe án bolady. Halqymyzdyń qasıetti qara dombyrasymen jáne gıtaramen de ánder aıtamyn. Keshtiń eń basty ereksheligi - tabıǵı tiri daýysta ótetindiginde. Keshke keletin arnaıy qonaqtar memleketttik syılyqtyń ıegeri Qaırat Baıbosynov, kóptiń kóńilinen shyǵyp júrgen ánshiler Toqtar men Beıbit, Nurlan Alban, Aqbota Kerimbekova, Ǵasyr toby, qazaq bıiniń úzdik sheberi Shuǵyla Saparǵalıqyzy jáne ózge de juldyzdar óz ónerin jurtqa usynady. Kesh táýelsizdigimizdiń 20 jylyna arnalyp  "Marjan qyz"  degen atpen uıymdastyrylyp otyr.

Ánshiligińizben birge kompozıtorlyq ereksheligińizdiń bar ekenin jaqsy bilemiz. Qansha án jazdyńyz, qalaı oryndalyp jatyr?

- Negizinde án aıtý ata-babalarymyzdan jalǵasyp kele jatqan ereksheligim bolý kerek. Ákemniń de, sheshemniń de ónerge degen súıispenshiligi asa joǵary edi. Aýyl, eldiń ishinde ájeptáýir óleń aıtyp júretin. Eki ápkem jap-jaqsy án aıtady. Solardyń arasynan arnaıy óner qýyp, bilim jolyna túsip, kásiptik deńgeıge kóterilgen men boldym. Qytaıda kolejdiń mýzyka mamandyǵy boıynsha bilim alyp shyqqan soń, qyzmet jolymdy shákirt tárbıeleý baǵytynda bastap edim. Alla bergen óner shyǵar, ádemi ánderdi oryndaı júrip ózgeshe bir kúıge enip, jańa áýender shyǵara bastadym. Arnaıy kompozıtorlyq mamandyqty oqymasam da, baıaǵydan bizge belgili bolǵan halyq kompozıtorlarynyń jolyn qýyp, tolyqqandy ánderdi ómirge alyp keldim. Ári olardyń alǵashqy oryndaýshysy ózim boldym. Aýyzdan aýyzǵa taralǵan ánder el ishin kezip ketti. Birneshe án kassetalarym jazylyp, tyńdarmandarym jaǵynan yqylasqa bólendi. Bul meniń ónerge degen qyzyǵýshylyǵymdy tipti de tereńdete tústi.  Osylaısha 2002 jyly Qurmanǵazy atynaǵy Qazaq Ulttyq konservatorıasynyń daıyndyq kýrsyna qabyldanyp, osy oqý ornynyń arnaıy bóliminde 2004-2008 jyldary aralyǵynda halyq áni kafedrasynda dástúrli án klassyn bitirdim. Aıryqsha aıta ketetin jaıt, Qazaqstannyń halyq ártisi, dúldúl ánshi Qaırat Baıbosynov aǵamyzdyń sheberhanasynda shyńdalǵanym - meniń eń úlken oljam boldy. 2008-2010 jyldary osy oqý ornynyń magıstratýrasyn bitirdim. Dıplomdyq jumysymdy oıdaǵydaı qorǵap, úzdik nátıjemen oqýymdy tamamdadym. Oryndaýshylyq jáne án shyǵarý jaǵynan kásiptik deńgeıde qulshynystar tanytqandyǵymnan bolar, nátıje jaman emes. Qazirge deıin 30-ǵa tarta án jazdym. Sonyń jeteýi oryndalyp júr. Ónerdegi ózim syılaıtyn juldyzdar Ramazan Stamǵazıev, Ultý Qabaeva, Merýert Túsipbaeva sekildi ánshiler sahnaǵa alyp shyqty. Jalpy ózim oryndaǵan jıyrmadan asa án radıoda jıi berilip júr. Dál qazir T.Júrgenov atyndaǵy óner Akademıasynda dástúrli án bóliminde ustazbyn.

Sizdiń maqtan tutarlyq ónerińiz bolǵanymen, kógildir ekrannan kóp kórinbeıtin sebebińiz ne?

- Ózińizge belgili óner joly kim-kimge de jeńil emes. Búgingideı kúrdeli zamanda halyq ánimen halqymyzǵa tanymal bolý asa aýyr soǵyp tur. Dástúrli óner jaǵynda júrgen árbir adamnyń basyndaǵy muń - osy. Ýaqyt alyp kelgen jahandaný úrdisi óziniń artyqshylyǵy, abzaldyǵyn kórsetýmen birge, ulttyq qundylyqtarymyzǵa da zıanyn tıgizip jatyr. Ýaqyt solaı boldy eken dep, qasıetti ónerimizden qashqym kelmeıdi. Qazaqtyń halyq ánderinde, ulttyq kompozıtorlarymyzdyń ánderinde de ádemilik, sulýlyq, kórkemdik, tereń fılosofıa, danalyqqa bastar oı jatyr. Erte me, kesh pe, ultyn súıgen ul-qyzdar ulttyq boıaýy qalyń halyq qazynasyna toqtaıdy. Az sandy batystanǵan aǵaıyndardy esepke almaǵanda, basym kóp qaragóz qandastarym halyqtyq dástúrdi qorǵaıdy jáne qoldaıdy dep nyq senem. "Almaty - meniń júregimde" án festıvaliniń júldegeri bolǵandyǵym ult ónerine degen qurmet dep sezemin. "Úrı-aı" atty álbomymnyń tyńdarmandar jaǵynan jyly qabyldanýy sonyń aıǵaǵy.

Óner mektebińizden habar taptyq, ómir mektebi týraly ne aıtasyz?

- Jer janaty Jetisýdyń týmasymyn. Áıgili Han Táńiri bókterindegi Raıymbek aýdanyna jalǵasyp jatqan Órtekes óńiriniń qyzymyn. Aqyndar men batyrlarǵa besik bolǵan shuraıly ólke, uıyǵan qazaqy tirlik, óz ortasynda eseıtti. Atalardan qalǵan "Súıindiktiń súıkemesinen saqta" dep támsil bolǵan tildi-jaqty ónerdi ómirim degen ólkede eseıdim. Tamyrdan daryǵan qasıet búgingideı qara shańyraǵymyzdyń qara ordasynan bilim alý dárejesine deıin alyp keldi. Qaırat Baıbosynov sekildi aǵalarymyzben ózge de apalarymyzdyń aıalaýynda, alystan kelgen aǵaıynǵa qushaǵyn ashqan elimizdiń erkeletýinde oń-solymyzdy tanyp kelemiz. Mine, endi 10 jyl boıy ónerdegi izdenisimniń jaýaby retinde halyqtyń ónerin ózine qaıtarýdy maqsat etip, dástúrli ánderdi áspettegen shyǵarmashylyq eseptik keshimdi usynyp otyrmyn.

Oqyrmandaǵa aıtar oı-tilegińiz bar ma?

- Eń bastysy  - ǵasyrlar boıy arman bolyp, ańsap jetken táýelsizdigimiz baıandy bolsyn!  20 jyldyń jemisi men jeńisteri máńgilikke jalǵassa eken dep Jaratqanǵa jalynamyn. Ónerin órge súıregen ultymyz bar jerde uıatqa qaltyrmaıtyn ul-qyzy bolýǵa daıarmyz. Sizderdiń aqparat salasynda kópke jasaǵan qyzmetterińiz jemisti bolsyn dep tileımin.

Ulttyq ónerdi ulyqtaýjolynda umtylyp júrmin

Áńgimeńizge rahmet.

«Abaı-aqparat»

6alash usyndy