Kúná – ıesin qorlaıdy!

Halyqtyń bolashaǵy keıingi jastaryna baılanysty. Aqyl-esi durys jurt urpaq tárbıesine aıryqsha mán beredi. Urpaq tárbıesi – memlekettiń ustyny, ulttyń tuǵyry.

Qazaqta: «Uıada ne kórseń, ushqan­­­da sony ilersiń» degen maqal bar. Demek, balańyzǵa qandaı tárbıe beresiz, óskende sonyń jemisin jeısiz. Islam sharı­ǵatynda, ózi jamandyqqa úıir adam, balasyna «jat qylyq isteme» dep aıtqanymen paıda joq. Sebebi ol – jalǵanshyl, ótirikshi pende sanatynda. Mysaly, ózi araq ishedi, biraq balasyna «araq ishpe» dep aıtqan adamnyń sózi qabyl emes.

Erte zamanda halqymyzdyń mazhab ata­sy Ábý Hanıfaǵa bir áıel kelip: «Ustaz, myna balam baldy kóp jeıdi, sodan bet-aýzy isinip ketti. Duǵa oqyp, dem salyp berińizshi» deıdi. Ǵulama ustaz: «Bul qoldan keletin sharýa eken, 40 kúnnen keıin alyp kel balany» dep ony qaıtarady. Arada 40 kún ótken soń áıel balasyn alyp keledi. Ábý Hanıfa jaryqtyq balanyń basynan sıpap turyp: «Bal jeme, jaraı ma?» deıdi. Bar bolǵany osy. Bala sol sátten bastap bal jemeıdi. Áıel oılaıdy: balamnyń basynan bir sıpaý úshin 40 kún kúttirgeni nesi. Sodan bir kúni áıel Ábý Hanıfaǵa jolyǵyp kókeıdegi suraǵyn qoıady: «Balama bir sátte dem saldyńyz, ne sebepti 40 kún kúttirdińiz?». Ustaz aıtypty: «Ózim de baldy jaqsy kórýshi edim, sol sebepti 40 kún bal jemeı oraza ustap baryp, balańa dem saldym. Áıtpegende, ózim bal jep júrip, balaǵa «bal jeme» desem duǵa qabyl bolmas edi».

Oý, aǵaıyn! Óziń araq ishesiń, óti­rik aıtasyń... sodan keıin «balam aqy­­lymdy almaıdy, aıtqan sózime kón­beıdi» dep nalısyń. Kórdińiz be, qazaq­tyń «kúná – ıesin qorlaıdy» degeni osy.

«Egemen Qazaqstan» gazeti