«50 jyl 6 aı 2 kún birge ómir súrdik», - dep Dımash Ahmetuly saǵynyshpen eske alatyn jan - onyń ómiriniń táttisi men ashysyn birge kórgen, adal mahabbaty, áýletiniń aıaýly kelini, súıikti jary - Zýhra Qonaeva edi.
Dinmuhamed Qonaevtyń jary - Zýhra Qonaeva
Zýhra Sháripqyzy 1916 jyly dúnıege kelgen. Ulty - tatar, on úshke kelgen shaǵynda anasy qaıtys bolyp, ákesi basqa áıelge úılenedi. Ákesi aýqatty noǵaılardyń biri bolǵan. Oqyǵany, toqyǵany kóp, orys tilimen qatar, aǵylshyn, fransýz tilderinen habardar bolǵan kisi. Zýhra Sháripqyzy ógeı anasymen syıysa almaı, úıinen ketýge májbúr bolady. On úsh jasynan bastap ózdiginen ómir súrýdi úırenedi. Minezdi, myqty bolyp qalyptasýy osydan bolsa kerek. Ol óziniń Ǵarıf degen aǵasyn óte jaqsy kórgen. Al aǵasy Almatyda turǵan. Keıin ol aǵasynyń shańyraǵyna kelip turady. Ony esepshilerdiń kýrsyna oqýǵa jibergen osy aǵasy. Orta bilimdi, esepshi ekonomıs mamandyǵyn alyp shyǵady. Dımash Ahmetuly bolashaq jaryn sol Ǵarıf aǵasynyń úıinen alǵash kórgen. Zýhra Sháripqyzy Dımash Ahmetulynan tórt jasqa kishi bolǵan.
Tanysý men tabysý
Dımash Ahmetuly Balqashta jumys istep júrgende Almatyǵa kezekti eńbek demalysyna keledi. Onyń Mahmud Baqaev degen kýrstasynyń áıeli jartylaı tatardyń qyzy eken. Sol kýrstasynyń áıeli hat jazyp, Dımash Ahmetuly arqyly Almatyda aǵasynyń úıinde turyp jatqan Zýhraǵa berip jiberedi. Almatyǵa kelgen Dımekeń áke-sheshesimen kórisip, hatta kórsetilgen meken-jaıdy izdep barady. Esikti jap-jas, sulý qyz - Zýhra Sháripqyzy ashady. Al Dımekeń sulý qyzdy bir kórgennen unatyp, ekeýi demalysty birge ótkizedi. Demalysy ótken soń jumysyna ketedi. Kelesi joly Almatyǵa kelgende Zýhra Sháripqyzyna úılenýge usynys jasap, ol kisi kelisim beredi. Osylaı 1939 jyldary ekeýi otbasyn qurady.
D.Ahmetulynyń týǵan qaryndasy Roza Qonaeva: «Óte jaqsy áıel bolatyn. Jaqsylyǵyn kóp kórdim. Jeńgemiz bizdi, kishkentaılardy erekshe jaqsy kóretin. Ol kisi úı sharýasyn óte jaqsy júrgizetin. Tamaqtyń neshe túrin pisiretin, keıin jeńgemnen kóp nárseni úırenbegenime ókinip qaldym. Men erkelep ony «Zına táte» dep ataıtynmyn. Atelege baryp bárimizge birdeı kástóm tikkizetin. Dımash aǵamnyń eski kóılegin sógip maǵan kóılek tigip bergen».
A.Asqarovtyń áıeli Fatıma Ǵalıqyzy: «Zýhra Sháripqyzy kishipeıil, jaıdary, qoly ashyq, dastarqany mol, kópshil, qonaqjaı adam edi. Ózin ulyqtyń áıelimin demeıtin. Qolynan kelmeıtin isi bolmaıtyn. Er - azamatty syılaýdy, qonaq kútýdi Zýhra qudaǵıymnan úırendim. Ekeýiniń bir-birine «Zúke», «Dımeke» desip, ózara iltıpat bildirip turatyndaryna súısinetinbiz».
Aıaýly jar. Dana kelin
Dinmuhamed Ahmetuly respýblıkanyń birinshi hatshysy, Saıası búrosynyń múshesi bolǵan ýaqytta saıajaıda turdy. Sonda Dımash Ahmetulynyń jumystan shyǵyp,úıge qaraı ketti degen habar jetkende Zýhra hanym dastarqanyn daıyndap kútip otyryp, joldasy úıge kirgen betten onyń syrt kıimin sheship, tápishkesin aldyna qoıyp kútip alady eken.
Ol kisi- el aǵasynyń, memleket qaıratkeriniń jary ǵana emes, syrlas dosy bola bilgen. Zýhra Sháripqyzy- ımandy joldy kir shaldyrmaı kútken kisi. Sol zamanda qaıyn atasy Meńliahmet aqsaqaldyń jyly sýyn úzbeı, bes ýaqyt namazynan, juma saıyn meshitten qaldyrmaı, kóńilinen shyǵyp otyrǵan. Qarıanyń óle-ólgenshe rıza bop ketkenin týystary únemi aıtyp otyrady eken.
Ulty tatar bolsa da, qazaqy salt-dástúrdi qatań saqtaǵan bir áýlettiń ıbaly kelini ǵana emes, bir úlken eldiń anasy boldy.
Sonymen qatar Zýhra Sháripqyzy qazaq tilin jetik bilgen. Túrli memlekettik mańyzy bar kezdesýlerden keıin, elshilerdi, qonaqtardy ózi kútip, kez kelgen tamaqty ázirleı alatyn ismer kisi bolǵan. Án salǵandy jany súıgen.
Dımash Ahmetuly túrli is- saparmen el, jer aralap ketkende mindetti túrde kitap dúkenine kirip, jaryna túrli kitaptar satyp alǵan. Qońyraý shalyp, áıeliniń hál-jaǵdaıyn suramaǵan kúni bolmaǵan. Zýhra Sháripqyzy álem ádebıetin súıip oqyp, oqyǵan kitaptaryn únemi jaryna aıtyp bergen.
Zýhra Qonaevanyń bir kóregendigi ol kisi ómir boıy satyp alǵan zattary men múlikteriniń chekterin, kvıtansıasyn saqtap júrgen. D.Qonaevtyń úıin joǵary jaqtan tárkileýge kelgende, Zýhra Sháripqyzy ózi saqtaǵan chekterdi kórsetip, qarapaıymdylyǵyn dáleldegen. Shynynda da olar óte qarapaıym kisiler bolǵan.
Zýhra Qonaeva óte balajan kisi bolǵan. Alaıda taǵdyrdyń jazǵanymen joldasy ekeýine bala súıý baqyty buıyrmaı, Dımash Ahmetuly urpaqsyz dúnıeden ótti. Adal mahabbatynyń arqasynda únemi jaryn aýzynan tastamaı, janynda birge birge alyp júrgen. Qandaı bıik sezim?!
Ol kisi jastaıynan qant dıabetimen aýyrǵan eken. Alaıda, eshýaqytta syr bildirmegen. Ómiriniń sońyna qaraı densaýlyǵy syr bere bastaǵan. Sońǵy jyldary Zýhra Sháripqyzy aýyryp qınalǵanda, Dımash Ahmetuly bir eli qasynan shyqpaǵan. Tup-týra elý jyl alty aı eki kún otasqan jary Zýhra Sháripqyzy dúnıeden ótkende, qımastyqpen qoshtasyp basyna kók tasyn ornatqan. Jarynyń jyldyǵynda 1991 jyldyń sáýir aıynyń sońǵy kúnderinde eki jeti boıy úıden shyqpaı qoıǵan. Ómiriniń sońyna deıin aıaýly jaryn súıip ótken Dımash Ahmetuly 1993 jyly dúnıeden ótti. Ekeýi de adal mahabbattyń sımvoly!
materıal woman.bugin.kz saıtynan alyndy
6alash usynady
