كوپتەگەن ماتەريالدا، بالانى ءجيى ماقتاۋ ونىڭ تابىسقا جەتۋىنە كومەكتەسەدى، بالاعا كۇش-قۋات بەرىپ، ەرىك-جىگەرىن قايراۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى دەيدى. ءبىراق، بۇگىنگىنىڭ بالاسى ءۇشىن ماقتاۋ جانىنا مايداي جاقسا دا، كەرى اسەرىن بەرەدى. بالانىڭ ماقساتقا جەتۋى ءۇشىن ماقتاۋ ەمەس، باعىت-باعدار بەرۋ كەرەك ەكەن.
«ادامنىڭ ءبىر قىزىعى بالا دەگەن» دەمەكشى، ونىڭ جاقسى ازامات بولىپ قالىپتاسۋىنا اتا-انانىڭ كۇشى كەرەك، ماتەريالدىق، رۋحاني جاعىنان دا ۇنەمى قولداۋ كورسەتۋ قاجەت. ونىڭ ءار جەڭىسىنە شىن قۋانىپ، ءتىپتى دە بيىك شىڭداردى باعىندىرۋىنا سەنگەنى ءجون. ءبىراق ءار جەڭىسىنە قۋانۋ دەگەندى وزگەگە بالانىڭ كوزىنەن تىس، نە كوزىنشە اسىرا سىلتەپ ماقتاۋ كەرەك دەپ تۇسىنبەگەن ابزال.
بۇل بالانى ماقتاماۋ كەرەك دەگەن ءسوز ەمەس، ءار نارسە جونىمەن بولعانى دۇرىس. اتا-انانىڭ وسى قاتەلىگىنەن بالا ءومىربويى وپىق جەپ ءوتۋى مۇمكىن. بولار-بولماس دۇنيەگە ماقتاۋ ەستىپ ۇيرەنگەن بالا ۇلكەن ايدىنعا قادام باسقاندا، جىلى سوزدەردى ءجيى ەستىمەيتىنى انىق. سەبەبى، اتا-انا بالاسى جاساعان تىرلىگىنىڭ كەم-كەتىگىن تۇزەمەي، ۇنەمى وڭ باعالاپ جۇرسە، بالا «وسى جەتەدى» دەۋمەن جامان ۇيرەنەدى. سول قالپىنان تانباسا، بويعا ءسىڭىپ، العا ىلگەرىلەۋشىلىك دەگەن ۇعىمىنان ادا بولادى.
ماقتاۋ بەلگىلى ءبىر كەزەڭدە سەبى ءتيۋى مۇمكىن جانە عالىمدار وسىنى ءجيى ايتادى، ءبىراق، بۇل بولجام عىلىمي تۇرعىدا ءالى راستالىپ ۇلگىرمەدى.
بالانى قالاي ماقتاعان دۇرىس؟
پسيحولوگ ەددي برۋممەلمان بالاعا وڭ پىكىر ايتقاندا، ماقتاعاندا اسىرا ماقتاۋ سوزدەردى ايتۋدىڭ قاجەتى جوق دەپ ەسەپتەيدى. ەگەر ءسىز بالانى اسىرا سىلتەپ ماقتاپ جاتساڭىز، اقىلدى بالا كەلەسى ماقتاۋدى ەستىمەي قالۋدان قورقاتىن بولادى، سول ماقتاۋدى ەستۋ ءۇشىن، ءسىزدى قۋانتۋ ءۇشىن 100% ماقتاۋعا لايىق ەتىپ ورىنداۋعا كۇش سالادى. ال، اقىلى از بالا (اقىماق دەۋدەن اۋلاقپىز) سول ايتقانعا ماساتتانىپ، تاكاپپارلىققا بوي الدىرۋى مۇمكىن.
بالانىڭ قارىم-قابىلەتىن 20 جىل زەرتتەگەن ستەنفوردس ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى كەرول دۆەك ءبىرشاما زور ناتيجەگە كوز جەتكىزگەن. اتاپ ايتساق، قابىلەتتى بالانى قولداۋ مەن قيىن ءىستى ءبىتىرۋ ءۇشىن تالپىنعان بالانى ماقتاۋ تۋرالى تاجىريبە وتكىزگەن ەكەن. جاساعان جۇمىسى ءۇشىن نەمەسە اقىلى ءۇشىن ماقتاۋ ەستىگەن بالالار اراسىندا ايتارلىقتاي ايىرماشىلىق بولادى ەكەن.
اقىلدى بالالار قولىنان كەلەتىن ءىستى عانا جاساپ، ۋاقىتتى ۇنەمدەگەن. ال، باسقالاردى الدىنا بەرىلگەن تاپسىرمانىڭ ءبارىن جاساۋ ءۇشىن كۇش سالعان. ءبىراق الدىڭعى توپ 100 پايىز تولىق ءارى دۇرىس ورىنداعان، ال سوڭعىسى شالا ورىنداعان ەكەن.
دۆەك بالانى ماقتاۋدا ساقتىقپەن قاراعان ءجون دەپ ەسەپتەيدى. بالانى جاساعان جۇمىس ءۇشىن ەمەس، سول ءىستى جاساۋعا بەل بۋعانى ءۇشىن، تالپىنعانى ءۇشىن ماقتاۋ كەرەك دەيدى.
ارينە، بۇل ايتىلعانداردىڭ بارلىعى بالانىڭ جاسىنا تىكەلەي بايلانىستى. مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بالانى ماقتاۋ ارتىق بولمايدى، كەرىسىنشە كومەكتەسەدى. ال ودان ۇلكەندەرگە ماقتاۋ ايتاردا بايقاعان ءجون. دجەننيفەر حەندەرلونگ كورپۋس ەسىمدى پسيحولوگ 9 دا 11 جاس ارالىعىنداعى مەكتەپ وقۋشىلارىنا ءار ءتۇرلى تاپسىرما بەرگەن ەكەن. ولاردىڭ كەيبىرىنىڭ مىنەزىن، كەيبىرىنىڭ قىلىعىن، ەندى بىرەۋىنىڭ تاپسىرمانى ورىنداۋىن ماقتاسا، كەيبىرىن مۇلدەم ماقتاماعان. سودان سوڭ، ەشقايسىسى ورىنداي المايتىن تاپسىرما بەرگەن، ولاردىڭ العان اسەرلەرىن تەكسەرگەن ەكەن. مىنەزى مەن قىلىعى ءۇشىن ماقتاۋ ەستىگەن بالالار قيىن تاپسىرمانى ورىنداي الماعانى ءۇشىن قاتتى رەنجىپ، ساتسىزدىكتەرىنە مۇڭايىپ قالعان. الدىڭعى تاپسىرمانى ورىنداۋعا تالپىنعان نەمەسە دۇرىس ورىنداعان بالالار قيىن تاپسىرمانى قاتەسىز ورىنداعانعا دەيىن تاپجىلماعان.
دەمەك، بالانى ورىنسىز ماقتاۋ كەلەسى ءبىر ساتسىزدىگىندە ساعىن سىندىرۋى مۇمكىن. جەتىستىگىن ءوز كوزىمەن كورىپ، سەزىنگەن بالانى قولداساڭىز، كەلەسى جولى ءوز كۇشىنە سەنىپ، قالاي دا جەتىستىككە جەتۋگە تالپىنادى.
جالپى كىشكەنتايىڭىزدا ماقتاۋ ەستىگەندە قانداي اسەردە بولاتىنسىز؟ ال ەسەيگەندە شە؟
ەربول كەمالي ۇلى
6alash ۇسىنادى
