جاڭا كىتاپ: اقىن باۋىرجان شورماق ۇلىنىڭ جاڭا جيناعى شىقتى

 قازاقتىڭ پوەزيا قازىناسىنا تاعى ءبىر سالماعى قورعاسىنداي جىر جيناعى قوسىلدى. الماتىداعى «ءۇشقيان» باسپاسىنان اقىن باۋىرجان شورماق ۇلى الپاشتىڭ «قايران شەشەم» اتتى جاڭا كىتابى جارىق كوردى.  

بۇگىنگى قازاق پوەزياسىندا وزىندىك قولتاڭباسى بار، اسىرەسە ارعى بەت شىنجاڭ قازاق ادەبيەتىنەن ءبىر كىسىلىك ورىن العان، بەلگىلى اقىن باۋىرجان شورماق ۇلىنىڭ بۇل جيناعىنا اۆتوردىڭ الۋان تاقىرىپتا وربىتكەن ولەڭدەرى مەن عازيز اناسىنا ارناعان «قايران شەشەم» اتتى پوەماسى بەرىلگەن.

اۆتوردىڭ بۇل كىتابىندا اعا جاسىنا ات باسىن بۇرعان اقىننىڭ فيلوسوفيالىق تۇجىرىمدارى مەن ءمولدىر ليريكالارى تىنىسى كەڭ جىر جولدارى ارقىلى  وقىرمانعا جول تارتۋدا. جيناق ولەڭسۇيەر قاۋىمعا اسەرگە تولى كۇي جانە تولعاقتى وي سىيلارى داۋسىز.

كىتاپ جالپى وقىرماندارعا ارنالعان. ءاز ناۋىرىزدىڭ لەبى ەسكەن ايەلدەر مەرەكەسىنىڭ قارساڭىندا وقىرماعا جول تارتقان اقجولتاي كىتاپتىڭ ىشىنەن اۆتوردىڭ بىر-ەكى ولەڭىن وقىرمانعا ۇسىنايىق.

 

تاعدىرىما ءتاڭىر جازعان سەرىگىم

 

قايىرىپ قارا قۇستاي ىرعاقتا تۇلەتتىڭ سەن،

كۇدىرلى جولدارىما قۇم توسەپ، گۇل ەكتىڭ سەن.

كوكجال ەم جاپان تۇزدە جاسقانباي جالقى جورتقان،

شىرعالاپ امالىڭمەن قوسىڭا تۇنەتتىڭ سەن.

 

تارپاڭداي تاعى ەدىم، تاك-تاك دەپ ۇيرەتتىڭ سەن،

تۇرمىستىڭ اۋەنىنە بىر-بىرلەپ بيلەتتىڭ سەن.

شاپ-شاعىن شاڭىراقتىڭ ابىرويىن ارتىپ ماعان،

سامايىمدى اعارتتىڭ سەن، شاشىمدى سيرەتتىڭ سەن.

 

باعىمدا قۇسىم بولىپ، تاڭداردا سايرادىڭ سەن،

كوگىمدە جۇلدىزىم بوپ جارقىراپ جاينادىڭ سەن.

اتتانسام اق ساپارعا تاڭىرگە تابىستاپ سەن،

تۇگەندەپ بەس قارۋدى بەلىمە بايلادىڭ سەن.

 

جەرىمدى ولپى-سولپى دەم سالىپ  تۇزەتتىڭ سەن،

تاڭداردى تولعاعى اۋىر بىرلىكتە كۇزەتتىڭ سەن.

كوگىلدىر كوكتەمدە قاسىڭا كەلىپ ەدىم،

جازىمدى جالعىز ءسۇيىپ سارعايعان كۇز ەتتىڭ سەن.

 

مەن سەنسىز جانىما جار جان تاپپاي اينالادان،

راحىم تىلەمەيمىن قايسى ءبىر قايمانادان.

ءوزىڭسىز بۇل دۇنيەدە بىلمەيمىن قايدا بارام؟

ءوزىڭسىز بۇل دۇنيەدە بىلمەيمىن قايدا قالام؟!

 

 

                ايەلدىڭ بابى

 

اقجايىق كۇننىڭ شۋاعى ايەلسىز، شىركىن، شۋاق پا؟

ايەلسىز ارمان ارمان با، ايەلسىز مۇرات مۇرات پا؟

ايەلدىڭ جانى ءجايلاۋ ما، ايەلدىڭ ءتانى التىن با؟

ايەلدىڭ كوزى مۇحيت پا، ايەلدىڭ قوينى جۇماق پا؟

 

قاڭتاردىڭ قاباعى اشىلار كومىلسە ايەل كۇلكىگە،

ۇقسايدى ايەل تەگىندە كۇلكىنىڭ عانا مۇلكىنە.

جيىرىلسا ايەل جىندانىپ ۇقسايدى داعى كىرپىگە،

قۇبىلسا ايەل ۇقسايدى قانسونارداعى تۇلكىگە.

 

ايەلدىڭ جانى گۇل راۋشان، سەزىمنىڭ زەڭگىر مەكەنى،

«جانىم-اۋ» دەگەن جالعىز ءسوز ومىرىنە ونىڭ جەتەدى.

كۇلدىرىپ الىپ جىلاتساڭ، جىلاتىپ الىپ كۇلدىرسەڭ،

كوكتەن تۇسكەن پەرىدەي قۇلپىرىپ ءتىپتى كەتەدى.

 

كوزدىڭ قۇرتىن سۋىرعان ايەلدەر ءاپپاق كيىك عوي،

جانارىڭمەن ايمالاپ، جۇرەگىڭمەنەن ءسۇيىپ قوي.

«سايتانىن» ونىڭ ءار قاشان سابىرىڭمەن قۇرىقتاپ،

ەركەلەت تە تۇزدە ونى، ۇيدە ءوزىڭدى بيىك قوي!

 

شىدا، شىدا، شىدا تەك، تەسىلسە دە قوس وكپەڭ،

شىڭعىرعان شىنىڭدى ايتساڭ دا سىرىڭدى سىق ەسەپپەن.

ول مىنگىزىپ جىبەرگەن جىعىلساڭ داعى ەسەكتەن،

قۇزعىنداتپاي پالەنى كوڭىلىن جاسا توسەكتەن.

 

ايەلدىڭ ءتانىن ەزسەڭ دە، ايىرما جانىن قۇنداقتان،

ايەلدى تانۋ، باعالاۋ – اۋىر جۇك ەرگە مىڭ باتپان.

ايەلدىڭ سىرتى جارالعان كادىمگى ەت پەن سۇيەكتەن.

ايەلدىڭ ءىشى جارالعان شەشۋسىز، شەكسىز جۇمباقتان.

 

بولسادا قانشا تاس قۇلىپ، الدىرمايتىن قامالداي،

ايۋ، ءيا، ايداھار، ارىستان، قاسقىر، قابانداي.

بولعانمەن ەرلەر ءبارى ءبىر ايەل الدىندا ءالجۋاز،

قور بولادى كوبىسى ايەلدىڭ بابىن تابا الماي.

 

كىتاپ اۆتورىنا جانە كىتاپسۇيەر وقىرمانعا قازاقتىڭ پوەزيا توعاناعىنا قوسىلعان ءتول ەڭبەكتىڭ جولى اشىق بولسىن ايتامىز!

ادىلەت احمەت ۇلى