گەرمانيالىقتار: كىتاپسىز وتباسى – تەرەزەسىز ءۇي

گەرمانيانىڭ كەز كەلگەن جەرىنەن كىتاپ وقىپ وتىرعان ادامدى كورەسىڭ. ولاردى تەك مەكتەپ اۋلاسىنان عانا ەمەس، الاڭ، ايالداما، كوفەحانا مەن ساياباقتاردا دا كەزدەستىرۋگە بولادى. قاشاندا ءاربىر گەرمانيالىقتىڭ سومكەسىنەن بىر-ەكى كىتاپ تۇسپەيدى. ارەدىك ۋاقىت شىعا قالسا كىتاپتارىن الىپ وقي وتىرادى. 

بۇدان بولەك، گەرمانيالىقتار كىتاپ وقۋ مەملەكەتتىڭ بولاشاعىنا اسەر ەتەدى دەپ تۇسىنەدى، ۇنەمى كوپ كىتاپ وقۋ جاستار مەن جاسوسپىرىمدەردىڭ ءبىلىم الۋ شەبەرلىگىن ارتتىرىپ، قابىلداۋ مەن ويلاۋ قابىلەتىن جوعارىلاتادى دەپ قارايدى. سوندىقتان اتا-انا مەن مەكتەپتىڭ قاداعالاۋىنان سىرت، ۇكىمەت تە بالالاردى كىتاپ وقۋعا شابىتتاندىرىپ وتىراتىن قوعامدىق ءىس-شارالار اسا ءمان بەرەدى. ءتىپتى بەسىنشى سىنىپ وقۋشىسىنا دا وقىرمان بيلەتىن بەرىپ، كىتاپحانادان كىتاپ الىپ وقۋىنا رۇقسات بەرەدى.   

گەرمانيادا جۇبايلار بالاسى دۇنيەگە كەلە سالا كىتاپقا اۋەستەنۋگە تاربيەلەيدى. وندا بالانىڭ تۇڭعىش ويىنشىعى كىتاپ بولادى. اكە-شەشەسى ءار كۇنى ۇيىقتار الدىنا بالاسىنا كىتاپ وقىپ بەرەدى نەمەسە بالاسىمەن بىرگە كىتاپ وقيدى. 

گەرمانيانىڭ باستاۋىش مەكتەپ وقۋشىلارى ساباقتى نەگىزىنەن تۇسكە دەيىن عانا وقيدى. ال كىتاپحانا ساباقتان بوساعان ۋاقىتتى پايدالانىپ وقۋشىلارعا الۋان ءتۇرلى مانەرلەپ كىتاپ وقۋ ءىس-شارالارىن ءجيى ۇيىمداستىرادى. مۇعالىمدەر ورتا مەكتەپ وقۋشىلارىنا تاقىرىپتىق تاپسىرمالاردى بەرۋ ارقىلى سوعان قاتىستى كوپتەگەن كىتاپتى وقۋىن تالاپ ەتەدى.

گەرمانيادا ءار وتباسىندا كىتاپ سورەسى، كىتاپ وقۋ بولمەسى جوبالانىپ قانا قويماي، ءتىپتى، قوناق ۇيىنە دە كىتاپ قويادى. ونداعى كىتاپتاردى ءۇي يەلەرى تولىعىمەن وقىپ شىعادى. كىتاپ سورەسى ەجەلدەن ءۇي بەزەندىرۋدىڭ ماڭىزدى ءبىر بولەگىنە اينالعان. گەرمانيانىڭ ءاربىر وتباسىندا 300-دەن استام كىتاپ ساقتالىپ، شامامەن ادام باسىنا 100 دەن استام كىتاپ تۋرا كەلەدى ەكەن. سوندىقتان دا گەرمانيالىقتار «كىتاپسىز وتباسىن – تەرەزەسىز ءۇي» دەپ سانايدى.

6alash ۇسىنادى