بوزىنگەن كۇي اڭىزى...

"بوزىنگەن" (حالىق كۇيى)

ورىنداعان: قالياكبار ۇلى بەيىلحان


كۇي-اڭىزى

اقتابان شۇبىرىندى، القا كول سۇلاما زامانى بولسا كەرەك. حالىق باسىنا كۇن تۋىپ، ەلىنەن، جەرىنەن ايىرىلعان اۋىل دۇربەلەڭگە تۇسكەن ءبىر شاقتا ورتا داۋلەتتى بىرەۋدىڭ اق ىنگەنى بولعان ەكەن. بوتاسى وققا ۇشادى دا، يەسى اق ىنگەنگە جۇگىن ارتىپ، كۇندى كۇنگە، ءتۇندى تۇنگە ۇرىپ بوسىپ، اۋا كوشكەن ەلمەن بىرگە كەتەدى. ءبىر جەرگە جەتىپ، كولىكتەردىڭ بەلىن سۋىتىپ، ادامدار دەمالادى. كەشكە تامان اق ىنگەن وزگە تۇيەلەردىڭ ىشىندە جوق بوپ شىعادى. ىزدەپ تاپپايدى. ال ىنگەن سول كەتكەننەن مول كەتىپ، بوتاسىنىڭ جەمتىگى قالعان جاققا قاراي بەت العان جولدا قالماقتاردىڭ قولىنا تۇسەدى. اشىققان جاۋلار شيبورىشە قاپتاپ، تارپا باسسالىپ، جىعىپ، ءتورت اياعىن بايلاپ، باۋىزداۋعا ىڭعايلانعان ساتتە، ىنگەن وتە ءبىر ايانىشتى داۋىسپەن ىڭىرسي بوزداپ، ەكى كوزىنەن جاس سورعالاپ، بەينە ادامشا جىلاعان ەكەن دەيدى. سول كەزدە وزدەرى اعا تۇتار بىرەۋى: «استارىڭداعى اتتارىڭدى سويساڭدار دا، انداعى ىنگەنگە تيىسپەڭدەر»، – دەيدى. بوسانعان بوزىنگەن الدىمەن وڭ جاعىنا قاراپ ءبىر بوزداپ، سول جاعىنا قاراپ ءبىر بوزداپ، ءۇشىنشى رەتتە الدىنا قاراپ ءبىر بوزداپ، العان باعىتىنا قاراي جەلە جونەلگەن ەكەن. بوتاسىنىڭ جەمتىگىن تاپقان سوڭ ءبىر تال ءشوپ جۇلماي جاتىپ سول جەردە ولگەن ەكەن.

بۇل كۇيدىڭ تاريحىن جازۋشى سويان قاجىباي ۇلى 1967 جىلى موڭعوليانىڭ قوبدا ايماعى، التاي اۋىلىنا ىسساپارمەن بارعان كەزدە ومان دەگەن قاريادان ەستىپ، ءوزى ايتۋلى دومبىراشى بولماسا دا، كۇي جەلىسىن ۇيرەنىپ كەلگەن بولاتىن. كۇي جەلىسىن بۇزباي، ازداپ جەتىلدىرىپ، سودان بەرى كوپ كادەسىنە جاراتىپ ءجۇرمىن.

كۇيگە ءمىن تاعۋشىلار دا، ءوزى يەسى بولماقشىلار دا تابىلادى. ەشبىرى بۇرا تارتا المادى. جازۋشى س.قاجىباي ۇلى سول كەزدەردە قۇراس-تىرىپ، الماتىدا باستىرعان موڭعوليا قازاقتارىنىڭ جىر جيناعىن «بوزىنگەن» دەپ تە اتادى. ءسويتىپ، بوزىنگەن زارى اتادان بالاعا جالعاسىپ، بۇگىنگى كۇنگە جەتتى.

مۇسايىپ قۇسايىن ۇلى

6alash ۇسىندى