بالىقتىڭ باتاسى
2010-جىلى تامىز ايىندا شينجياڭ ۇيعىر اۆتونوميالى رايوندىق ساياسي كەڭەستىڭ بۇرىنعى ءتوراعاسى ءجانابىل سىماعۇل ۇلى جۇبايى زۇپيرا اپامىزدى ەرتىپ شىڭگىلگە كەلىپ، كەزىندە وزدەرىمەن بىرگە قىزىمەت ىستەگەن كونە كوز ساپتاستارىنىڭ باسىن قوسىپشاي بەرەدى. قوناقتار ورتاسىنداعى ۇستەلگە قۋىرماشتار كەلە باستاعاندا قاسىندا وتىرعان قۇرمانبەك اقىنعا ەل اعاسى جاكەڭ: «قانە قۇرمانبەك، بالىققا باتا جاساشى»-دەيدى توسىننان. سوندا ورىنىنان كۇلە تۇرەگەلگەن قۇرەكەڭ ىركىلمەستەن：
باۋىزداۋى وزىندە،
باتاسى قالاي بالىقتىڭ.
قولما-قول ىعىن تابا الماي،
تاپبەرمەدە تارىقتىم.
بالىقتىڭ باسى بەرى قاراپ،
باتاسىن ساتىپ الىپپىن.
بولارىن بىلمەي قاۋىپتىڭ،
ءبىر اۋرەنى تاۋىپپىن.
جازاسىنا دايىنمىن،
ايتا الماعان ايىپتىڭ.
باتا قىلعان جەرىم بار،
سيراعىنا تاۋىقتىڭ.
بالىقتىڭ جولى ۇرەمكە،
باتانى ءجۇر تاۋىپ كىم.
جاكەڭ قۇرمەت قىلعان سوڭ،
شايعا كەلىپ قالىپپىن.
ەڭ ۇلكەنى سىزگە ءتان،
اتاق بەنەن داڭىقتىڭ.
ۇزاق ءومىر كورىڭىز،
ب ا ق جۇلدىزىڭ جانىپ مىڭ.
تىلەگى وسى مەن ەمەس،
قارا ورمانداي حالىقتىڭ. -دەپ باتا جاسايدى.
ەشقاندا يىركىلىسسىز توگىلىپ كەتكەن اقىنعا وتىرعاندار قايران قالادى. جاكەڭ ءوزى دە: «سەنى از سىناعان جوق ەدىم، تاعى ءبىر ەمتيحاننان ىركىلمەي ءوتتىڭ، وسىنداي ورتالاردا ايتقان ولەڭدەرىڭ دالادا قالىپ قويماسىن» . -دەپ اشىق ريزالىق ءبىلدىرىپتى.
جيىنعا باتا
ساياسي ءماسىليحات كەڭەسى التاي ايماقتىق قىزىمەت كوميتەتىنى ءبىر رەتكى جيىنىن بۋىرشىن اۋدانىنىڭ ءۇشتاس جايلاۋىندا وتكىزەدى. بۇل جيىنعا شىڭگىل اۋداندىق ساياسي كەڭەستىڭ سول كەزدەگى ورىنباسار ءتوراعاسى قۇرمانبەك زەيتىنعازى ۇلى دا قاتىناسادى. جيىن باستالار الدىندا كوپكە ارنالعان كوك قاسقا تايدىڭ باتاسىن جاساۋعا كوپشىلىك اقىندى ۇيعارادى. سوندا قۇرەكەڭ:
بەرەكەلى حالىقتىڭ،
پەيىلى تەڭ كولمەنەن.
الدىما اكەپ ۇستاپ تۇر،
كوك قاسقا تايىن كولدەنەڭ.
اتا جولىن اتتايدى،
بۇعان باتا بەرمەگەن.
ساياسي كەڭەس سابىمىز،
ابىرويى ورلەگەن.
ار-نامىستا ءبىر بولعان،
ەتەنە ۇيىم ەلمەنەن.
پاراساتتىڭ قامباسى،
كەنىشى بىردەي كەنمەنەن.
قادىرى بار حالىققا،
ورىنى تورگە تورلەگەن.
كەلەدى ءجۇرىپ قىتايشا،
سوسياليستىك جولمەنەن.
ەڭسەسى بيىك ەلىمنىڭ،
التايدىڭ اسقار تاۋىنداي.
جۇرتىمىز جىگىن اشپاعان،
توننىڭ ىشكى باۋىنداي.
بولىنبەيتىن ءبىر تۇلعا،
جارىلماعان قاۋىنداي.
بارلىق ۇلىت تۋىسقان،
اعا مەنەن باۋىرداي.
ۇلىتقا، دىنگە بولىنبەي،
كوپ دەپ، از دەپ ايىرماي.
قويىنى قۇت قونىسى،
التاي مەنەن ساۋىرداي.
ماڭداي الدى ءىس بارما،
حالقىمىزدىڭ قامىنداي.
تاڭ قالدىرعان تابىسى،
ەندىكپەنەن بويلىقتى.
كىمدە ىنتىماق بەرەكە،
تەڭدىك بولسا سول مىقتى.
بەيبىت قوعام قۇرايىق،
بەرەكەلى ورنىقتى.
قوعام تۇگەل قولدادى،
قادىرلەپ وسى ۇيىمدى.
ويلارى دا ورىندى،
ۇسىنىسى سىيىمدى.
التى اۋدان، ءبىر قالادان،
ەل اعاسى جيىلدى.
قۇتتىقتايمىن قۇرمەتپەن،
سالتاناتتى جيىندى. -دەپ توگىلتىپ باتا بەرگەن ەكەن.
اقىندار ايتىسىنا باتا
تارباعاتاي ايماعىنىڭ شاۋەشەك قالاسىندا وتكىزىلگەن ايماقتىڭ كەزەكتى اقىندار ايتىسىنا قۇرمانبەك زەيتىنعازى ۇلىن قۇرمەتتى قوناق رەتىندە شاقىرادى. وسى تورقالى تويدىڭ باتاسىن جاساۋ جولىن قۇرمانبەك اقىنعا سىيلايدى. توپتى كورسە ارقاسى قوزاتىن اقيىق اقىن سول مايداندا:
اسقار تاۋدىڭ ايبىنىن بەرسىن،
ءتورت مۇحيتتىڭ ايدىنىن بەرسىن.
سارقىلمايتىن بايلىعىن بەرسىن،
قۇلىستايدىڭ قۇتىن بەرسىن،
قۇتىن بەرسە ءبۇتىن بەرسىن.
الەمدە باردىڭ بارلىعىن بەرسىن!
التى قۇرلىقتىڭ كەڭدىگىن بەرسىن،
تەرەزەڭنىڭ تەڭدىگىن بەرسىن.
ەڭسەسى بيىك ەلدىگىن بەرسىن،
ورقاشاردىڭ ورلىگىن بەرسىن.
باسبايدىڭ جومارتتىعىن بەرسىن،
دەمەجاننىڭ ەرلىگىن بەرسىن!
دۋبەكتەي ءبىلىم بەرسىن،
قايراقبايدىڭ كۇيىن بەرسىن،
كاسىمبايدىڭ ءۇنىن بەرسىن.
ومارعازىنىڭ ويىن بەرسىن،
زاداقاننىڭ ءتىلىن بەرسىن.
بەردىقانداي بەس اسپاپ بولىڭدار،
جامالقاننىڭ جىرىن بەرسىن!
ءانىڭ اۋەلەي بەرسىن،
ورەنىڭ ماۋەلەي بەرسىن.
ونەرىڭ ورلەي بەرسىن،
ورىنىڭ تورلەي بەرسىن.
بيلىگى بارلار بىلىكتى بولسىن،
ءبىلىمى بارلار ىرىقتى بولسىن.
ۇلدارىڭ رۋحتى بولسىن،
قىزدارىڭ قىلىقتى بولسىن!
ەلىڭ ىرگەلى بولسىن،
كوركەيىپ گۇلدەنە بەرسىن.
ىستەرىڭ ىلگەرى بولسىن،
اقىندارىڭ جۇلدەلى بولسىن! -دەپ اقتارىلعان ەكەن.
ءتىلاشار تىلەۋگە باتا
تىلەۋىمىز ءتىلاشار،
ۇلتتىڭ سالتى ۇناسار.
وسى جوسىن بولماسا،
بالانىڭ ءتىلىن كىم اشار.
ءتىل اشار تىلەۋ بولعاندا،
اعايىن باسىن قۇراسار.
ءۇمىتىمىز ۇكىلى،
ۇرپاقپەنەن ۇلاسار.
ءتىلاشار دەگەن نە سالت دەپ،
سابيلەر بىزدەن سۇراسار.
جيىرەنشە دەي جۇيىرىك بول،
شارشى توپتا سىناسار!
بالامىز باقىتتى بولسىن،
بالدان ءتاتتى بولسىن.
ءبىلىمدى ميلى بولسىن،
ءتىلدى، جاقتى بولسىن.
ءىسى باپتى بولسىن،
قادامى ءساتتى بولسىن!
ءسوزى مايدا بولسىن،
ارمانى ايدا بولسىن.
تىلەگەن تىلەگىنە جەتىپ،
كوپ تويى الدا بولسىن!
سوزگە شەبەر بولسىن.
ىسكە شوگەل بولسىن.
ءومىر بەرسىن، ونەر بەرسىن،
ونەگەلى ورەن بولسىن.
ۇلىحپاننىڭ جاسىن بەرسىن،
جاسى عاسىر بولسىن.
تالابى ۇستەم بولسىن،
مۇراتى اسىل بولسىن!
6الاش ۇسىندى
