Bolat Qurmanǵajy: Álaǵanyń «Tutqyn jolaýshysy»

 

               Álaǵanyń «Tutqyn jolaýshysy»

                                        (ádebı cyn)

 

   Aty ańyzǵa aılanǵan adamnyń biri – Álimǵazy Dáýlethanuly. Olaı deıtinimiz, ol dúnıelik bolǵan qoǵam qaıratkeri, saıasatker, aqyn Aıtan Núsiphan, marqasqa aq ıyq aqyn Járken Bódesh, qazir 80 jyldyq mereı tıy men shyǵarmashylyq keshi ótpek bolǵan tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty, profesor, jazýshy, sazger Á. Dáýlethanuly degen úsh dara tulǵanyń qytaıdaǵy «Mádenıet zor tóńkerisi» syndy ásire solshyldyq naýqannyń qandy sheńgelinen qashyp, sol kezdegi Sovet odaǵyndaǵy quramyndaǵy Qazaqstannan bostandyq izlep shegara buzyp ótýindeı jyrǵa aılanǵan taǵdyrlas ómirleri sebep bolǵan. Úsheýi de Alla bergen talanttarymen, mańdaılaryna jazǵan taǵdyr-táleılerimen rýhanıatymyzdyń úsh máýeli báıteregindeı kópke saıasyn tıgizdi desek artyq bolmas! Aramyzdaǵy abyz, bilgirligimen eline, artyndaǵy urpaqtaryna, jolyn qýǵan shákirtterine ónege-úlgisin qaldyryp, ónerin shashyp kele jatqan qaıtpas qaısar da jansebil qalamger Á. Dáýlethanulyna qurmetimiz sheksiz! Tarıhı jáne ǵıbyratqa toly shejireli ádebıetteriniń oqyrmanymyz. Onyń Ánshi, sazger, «Talantqa taǵzym» degen whatsapp jelisindegi ádebıet jáne óner tobynyń burynǵy jetekshisi Ábdirahman Áripuly marqumnyń muryndyq bolýymen jaryqqa shyqqan «Kósege» atty eki tomdyq jınaqtyń ekinshi tomyna basylǵan «Tutqyn jolaýshy» degen áńgimesin qunyǵa oqyp tańdanǵam. Sol týyndysy týraly tolǵanysymdy, saralaýymdy, taldaýymdy kóppen bóliskim keldi.

      Qazirge deıin Á. Dáýlethanulynyń jaryq kórgen tom-tom tarıhı jáne ǵylmı eńbekterinen tys, «Syrymdy aıtsam» atty povester jınaǵymen qatar qyrýar áńgimeler jarıalap, ádebıettiń proza janrynda óz bitim, bolmysyn, bógenaıyn bir qyrynan tamasha baıqata alǵan daralyǵyn bireý bilse, bireý bilmes te shyǵar?! Onyń 1991 jyly jazǵan «Tutqyn jolaýshy» áńgimesi tarıhı shyndyǵymen, sol shyndyqty baı da shyraıly, daryndy tilimen shynaıy sýrettep jetkizgendigimen qundy. Ádebıet tanýshy ǵalym Zeınolla Qabdolov: «Áńgimeniń shaǵyn janr ekeni ras, biraq ol eshqashan usaq nárse emes. Kerisinshe, eń bir iri nárse! Tamasha talanttyń, qabilettiń, sheberliktiń jemisi. Ádebıet tarıhy osyny kórsetip otyr» degen edi. Demek, keı kóp tomdy kesek romandar jazǵan qalamgerlerdiń naǵyz sýretkerligi romandarynan kezdese bermeýi de múmkin. Qaıta onyń «usaq-túıek» dep elenbegen shaǵyn áńgimelerinde jatýy da ǵajap emes! Jazýshynyń talanty men sheberligin bir ǵana oqıǵa nemese jymdasyp, japsarlasyp ketetin eki oqıǵany ǵana ózek etip, oqyrmanyn qysqa ýaqytta lazzatqa batyratyn, ne ókinishke qaldyratyn áńgime janry aldymen aıqyndaı alady.

      Áńgimede dańsaly ǵasyrlar qoınaýynan ún qatsa da, búgingi halqynyń júreginde saqtalǵan óner men danalyqty boılaryna sińirgen uly tulǵalar jaıly qalam terbeý asa aýyr jaýapkerlik pen sol dáýir sıpatyn nanymdy kesteleýde jatsa kerek. Osynaý kúrmeýi kúrdeli, shıesi jumbaqtaý dúr dúnıege nar táýekelmen bara bilgen Á. Dáýlethanulynyń «Tutqyn jolaýshysy» ishki bulqynys pen lırıkalyq shalqymanyń, ómirsheń óner men júrekte qalar danalyqtyń maıdandasqan psıhıkalyq drama qoıylymyndaı áserge bóleıtinin aıtsaıshy! Dástúrli qazaq ádebıeti úlgisimen zerdelengen, aıshyqtalǵan, yńǵyrýlanǵan, irgelengen bul áńgime 19 ǵasyrdaǵy qasaq saharasyndaǵy iri tulǵalar týdyrǵan básekeli óner saıysynyń tunyp turǵan  qaımaǵyn qalqyp alyp, oqyrmandaryna balmen aralastyryp, zámzámmen árlep usynǵandaı edi. Ony berile oqysańyz dúldil aqyn İlıas Jansúgirovtyń «Kúıshi» poemasyna elite arbalǵandaı kúı keshesiz. Keshesiz de keremetine bas shulǵýmen bolasyz jáne birge aralasyp ketkendeı bolasyz!...

  Oqıǵa kórkemdigi kóz súrindirgen Ór Altaıdaǵy jaz jaılaýdyń qaq ortasynda bolǵan. «Kóksalanyń Qasqabulaǵyna lyqsı kelip qonǵan Bejeń (kereıdiń Beısenbi bıi meńzeledi) aýyly kóshpeli qazaqqa Táńiri syılaǵan az kúngi qyzyqtyń dýman kórigin qulashtaı basyp, shalǵyny japyryla qoımaǵan masaty kóktiń ústinde qazdaı qalqyp turǵan shaǵy». «Ortadaǵy aq ordanyń tórine jaǵalaı jaıǵasqan» qadirli yǵaılary men syǵaılary Bejeń tartqan sıqyrly kúı qudiretine uıyp, «bal qymyzyna meltektep» otyrǵan kúnderdiń biri. El jer daýy, jesir daýy sıaqty máselelerin pir tutatyn Bejeńe sheshtiretin shaǵy da osy tus. Osy kezde bireýlerdiń tańǵa jýyq irgede qalǵyp otyrǵan urynyń ustalǵany, onyń bıden basqaǵa jaýap bermeıtini bıdiń qulaǵyna jetip, ortaǵa ákelinedi.

      «Kenet esikten soza sálem berip, qoıý, uzyn murtty, qyzyl shyraıly, tórt saıly kereı qalpaqty, yqsham syptyǵyr kıingen otyzdar shamasyndaǵy eńgezerdeı jigit kirip keldi de, eki qolyn keýdesine aıqastyra ustap, izet jasady». Ańtarylǵan elge bıden buryn kósemsı shaqpa tilderimen kekesin suraýlar qoıyp úlgergen jeńil aýyzdy utqyndaýshy onyń qalaı ustalǵanyn da jaıyp saldy. El Bejeńniń aýzyna qarady.

   «Basynda qara barqyttan syryp tigilgen órnekti taqıa, ústinde qara púlish pen juryndalǵan qysqa jeń, márı júndi qulyn teri taıjaqysyn jelbegeı jamylǵan bejeń saltanaty kimdi de bolsa jalt qaratar edi».

   Áńgimede Bejeń jáne odan jasy kishi «ury» syndy eki keıipkerdiń bir dáýirdiń biri kúngeıinde, biri teriskeıinde, biri ishkeni aldynda, ishpegeni artynda, el bılegen bı, biri «ury» delinse de shyn syry, jan-dúnıesi áli pash bola qoımaǵan usqyndy azamat ekeni kıinýleriniń, qımyldarynyń, túr-tústeriniń sýrettelýinen qazirge deıingi daralaqtary, bolmystary alǵashqy adymda ańǵaryla bastaǵandaı. Oqyrmanyn entelete bastaýy da dál osy tusy. Ary qaraı «urynyń» kim ekeni óziniń bı aldyndaǵy búkpesiz baıanynan mundalaıdy.         

    «- Jer kórip, el taný – atamyzdyń salty, azamattyń mindeti ekeni belgili ǵoı. Ózderińiz sıaqty aýzy dýaly bıler men sheshender aıtpaýshy ma edi, torqaly toı, topyraqty ólim ortaq, batyrdyń mańdaıy, sheshenniń tańdaıy ortaq, júıriktiń júldesi, balýannyń bilegi ortaq, sheberdiń qoly, qyrannyń qıaǵy ortaq dep. Sol bárimizge ortaq qazynadan sybaǵa dámetip, jortyp júrgen jolaýshynyń biri edim. Aldaryńyzda kinám bolsa da, kúnám joq ekeni Allaǵa aıan. Qan maıdannan jaý túsirgendeı tektep-tekserýsiz baılap-matap tastaý sizdiń eldiń qaı josynyna jatatynyn surap bilgim keledi, jaqsylar!» deıdi áńgimedegi «ury» delingen azamat ózin aqtaı sheshen de oıly suraý tastap. Osy kezde «kúni-túni áýrelep sóılete almaǵan yzalynyń biri» bı aldynda ony shamyna tıe jábirleı jelkeleıdi sózben. Bul qosanjar dıalog onyń edáýir qınaý kórse de, bı aldyna barmaı til qatpaǵan qaısar da tektiligin, tutqyndaýshylardy pishtý qurly kórmegen órligin ańǵartyp, «ury» ońdy obrazyn tolystyra túsýge rol atqarady. Osydan soń onyń bar ishki dúnıesine oı júgirte, tyńqyldatyp otyrǵan dombyrasyn doǵaryp, sabyrlyq pen óreli keńdikke boı urǵan Bejeń bı jylylyq iltıpatyna kóshedi:

      « - Otyr, otyryp-aq sóıleı ber, jolaýshym. Jol bolsyn demeı sóz tappaıtyn, joǵary shyq demeı oryn tappaıtyn mánjýbasqa uqsamaıtyn kórinesiń ǵoı. Qymyz quıyńdar, aldymen sýsyndap alsyn!» dedi.

     «- Rahmet, aǵa, «saıaq ketseń, basyńnan taıaq ketpeıdi» degenge onsha sene bermeýshi edim, amal neshik, ony da kórip jatyrmyz. Maqul, aıtaıyn. «Tóreshiden qalsa qalsyn, aıtýshydan qalmasyn» degen bar ǵoı».

    Áńgime aýany «ury» delingen segiz qyrly bir syrly ónerpazdyń Altaıdyń biraz eldi mekenderin aralap, án men kúıge, dýmandy dýǵa bólegenine oıysady da keıipker harektrin ashýǵa umtylys jasaıdy. Ásirese mynadaı oqıǵany da onyń aýzynan bergizip, Bejeń aýylyna qalaı jetkenine deıin aıanyshty barysqa músirketedi: Bir baı aýyldyń qyz-kelinshekteri baı syrtqa ketken oraıda neshe kún ony jibermeı káýkeýlep saýyq qurǵyzǵanyn maıyn tamyza áńgimeleıdi. Sapardan oralǵan baı ony «ádeıi jer sholyp júrgen jansyz, baýkespe ury eken!» dep kisendetkeni, jany ashyǵan qyz-kelinshekterdiń jasyryn egeý aparyp berip, kisenin qıyp qashýyna sebepker bolǵany qaǵys qaltyrylmaıdy. Ónerlpaz kókjaldyń qaıta qaıyrylyp kek alýǵa barmaǵany, kez kelgen bir myń salsa bir baspaıtyn qý kerikpen osy aýyldyń ústinen túskeni, shalqyǵan kúı áýenine esi ketip, «qulaǵynan arqandalyp qalǵandaı» irgeden saryndy kúılerdi kókeıine toqyp otyryp, qalǵyǵan shaǵynda qoldy bolǵany jipke tizilgendeı tápteshtelinedi. Ol ol ma, «kúı qumarlyqtyń paıdasy da, zıany da az bolmaıdy eken. ... Kúı qudireti meni erkimnen tys jaǵdaıǵa túsirgenin myna ur da jyq tasyrańbaılar qaıdan bilsin?!» degen ónerden júgen ustamaǵan, tipten áıgili ekenin de ańǵatqandaı emeýrini áńgime jelisin baıqaýsyz jerden shırata túskendeı me, nemene ózi?! Árıne, dál solaı!

      Áńgime aýany osy aradan oqıǵany sharyqtaý shegine qaraı bet aldyra bastaıdy. Oqyrman oıyn qudy bala kezimizdegi babalardyń qabaqtaryn túıe ǵalamat qyzyqtyń kókesin órbite jóneletin ertegileriniń eń dámdi jerindeı jeteleıdi. 

      « - Atyń kim, qaraǵym?»

      « - Atym elde Bázǵalam, túzde Jáıir bolady».

      « - Al, qanekı, kúıge qumar bolsań, kúıshi shyǵarsyń? Tartyp jibershi!».

      « - Iá, árýaq óziń jar bola gór! Degenińiz bolsyn, aǵa!». «Uzyn, álýetti bilegin túre sybanyp jiberip, maldas qura qulshynǵan alpamsadaı jigit kózi bal-bul janyp, aınala topqa, sosyn Bejeńe ot shasha qarady». «Ańsaǵan praǵyna taqymy endi tıgendeı ekpindetip, aldy-artynan jel turǵyzar ereýil kúıdiń birin kósip-kósip jiberdi». « Qyzylǵa tóngen qyrandaı ekiıyǵyn qomdap, dombyranyń astyńǵy ishegin jelpı oraǵytyp, shymshı shekip, keıde orǵyta oınaqtatyp, aq ordanyń syrtynan túnde estigen saryndy qońyr shertpelerdi birinen soń birin tópeı sorǵytyp, sydyrta shertip shyqty. Salaly saýsaqtardyń elpek qımylynan keıde erkeleı oınaqtap, keıde mamyrlaı maıpańdap, keıde bebeýleı zarlap, keıde yńyrana óksigendeı syrly saz áýeni mol-molynan tógilip jatyr. Kádimgi maıtalman Bejeńniń  kemel, sheber tartys mánerinen bir aýsashy!».

      Áńgimedegi «tutqyn jolaýshynyń» shynaıy obrazy, ishki dúnıesi, asa suńǵyla kúıshi ekeni oqıǵa rıtiminiń birtindep órbiýine ilese ashyla berýden tys, sol dáýirdegi ańǵal da búkpesiz eldiń ishinara qara dúrsin, alkeýde, qotıyn uldarynyń shash al dese, bas alatyn nadandyǵyn da bir qyrynan kórsete bilgen. Áńgime bastalǵan tustan bergi kórkem tabıǵat pen tórt túlik maldyń jaılaý tósindegi sýrettelýleri, sal-serilerdiń sońǵy tuıaǵyndaı saltanat qurǵan keıipkerdiń eldi aýzyna qaratqan óneri, onyń tutqynnan bosap, aq orda irgesine kelýi, Bejeńniń kúmbirli kúı áýenderi, tutqynnyń olardy qalt jibermeı qaǵyp alýy jáne oyń jábirlenýi barysyndaǵy kórkem estetıkalyq sheberlikter, ishki monologtar, tolǵanystar, utymdy teńeýler sol dáýir kartınasyn qınalyp-qysylmaı-aq kóz aldyǵa keltirip bergen. Dala zańyna baǵynǵan saharalyqtardyń has óner ıesin tegin tektemeı jatyp, aq tánine qara daq túsirip baılap-mataǵan ápestikteri Bejeńniń júzin qyzartyp, súıekterine tańba bolardaı uıatty da eptilikpen jetkizgen. Bejeńniń kúılerin ózine aınytpaı shertip bergen qaıtalanbas talant ıesine ne derin bile almaı ishteı kúbirlep yńǵaısyzdanǵan adamgershilikke toly qasıetteri men ónerge degen qurmet psıhıkasy tamasha ashylǵan.

      Áńgime oqıǵasy osylaı óristep bara jatyp, jolaýshyny áspettep, «kúnmen teń nur bar, myńmen teń bir bar», naızaǵaı da asyly bar jerge túspeı me dep oılaǵan bı ony oń jaǵyndaǵy aıý terisine otyrǵyzyp jatady. Dál osy kezde «ilkige sozylǵan únsiz súkinatqa jan kirdi». Igi jaqsylar qoǵadaı japyrylysa qaýqyldasa qoshamettese bastady. Jolaýshynyń kózi jańylmaı «aq sary óńdi, qunystaý, et jendi, badyraq kóz» berekesizdeý Bereke degen tóreden ózin tanyǵan, tanymaǵanyn suaıdy. Ol álginde tutqyn bop turǵanda kekete ilkimdegen adam. Suraqtan ózin alyp qasha tanymaıtyn bop bezek qaqty. Tutqyn jolaýshy: « E, qaıdan tanısyń, tanıtyn jóniń de joq shyǵar. Naıman men Kereıdiń sorpasy men qymyzyna ábden toıyp, jalyń qulaǵyńnan asqan soń, esiń ekeý, kóziń tórteý bola qalǵan eken ǵoı. Átteń, astyńda mańdamy kók sholaq atyń bolsa, ústińde jalba-julba sur shekpeniń bolsa, qolyńda qara shashaqty muqyl naızań bolsa, óziń qashyp-pysyp kirerge tesik tappaı júrseń, meni baǵana tanyp, bas salar ediń-aý! Munyń jón-aq. «Úrkkende túıe jaman, qoryqqanda tóre jaman» degen ras eken, sen tóresiń ǵoı. Kún ystyq bolsa sańmúıizińmin dep tasqa shyǵyp alasyń, osylaısha. Kún sýyq bolsa músápirińmin dep qýysqa kirip alasyń. Baýyry sýyq, tegi jat senderdiń tekterińdi kim tektepti?...» deıdi. Sóıtip, keıipkerimizdiń on jyldyń aldynda aýylyn Dórbitter shaýyp, ózi qashyp júrgende basynan sıpap, baýyryna tartyp es qatqanyn betine basady. Bul detel qystyra baıandalǵanymen, tutqynnyń qaıyrymdy da qara qyldy qaq jaratyn ádiletti, shynshyl, zerek jan ekenin tolyqtyra túsedi. Bul da jazýshynyń sheberligine saıady.

      Otyrǵandardy sabyrǵa, berekege shaqyryp, «Keńes» kúıin aıaqtaı bergende, tutqyn kúıshi onyń dombyrasyna qolyn sozdy. Álgi kúıin aınytpaı ózine shertip berdi. Bı jasy kishi bolsa da, ónerine tánti bolǵan, osy bir ilýde bir kezdesetin kúı mánjúnin kúı saıysyna shaqyrdy. Áńgime oqıǵasy osy óńirde tuńǵysh bolǵan, bir táýlikke jalǵasqan kúı saıysymen sharyqtaı bastady. Oqyrman lırıkalyq, romantkalyq, batyrlyq, el men jer, dúldúldder júrisine, shabysyna t.b. san qyrly, ǵalamat syrly da tylsym quıqyljyǵan saryndy kúı qudiretine shomdy. Qyzyl kúreń dombyra eki kúıshini sańlaqtandyra, órshelendire, daýyldata berdi. Tyńdarmandary tań atyp, kelesi uly sáskege deıin qalaı tyrp etpeı uıyǵandaryn da sezbedi. Kereı men Ýaq syndy jaýynger taıpalardyń rýhanı álemindegi básekeli saıysy erteń-aq jalpaq qazaq dalasyna jetedi. Solaı boldy da. Bezektep perne qýǵan qos kúıshiniń saýsaqtary perishte qanattaryndaı sebeleı berdi. Sıqyrly kúı tyńdarmanyn tutqyndasa, qıal teńizine júzdirip, oı jumbaqtaryna qundaqtady. Óner ataýlyda shek joq bolǵanymen, tektilik tegershiginen kóktegen talant óz daralyǵymen, ózgesheligimen, tańdaı qaqtyrar jańalyǵymen jalt qaratary ǵana óz týyn jelbirete alady. Áńgimedegi eki júırik daraboz qazaq dalasyn kúıge bóktire erkin kósildi-aı kelip! Qazaq kúı tarıhynda beleń bergen mynadaı qaǵystardyń denin qaldyrmaı paıdalandy deýimizge ábden bolar. Aıtalyq, jappaı, kezek, shertpe, shýyrtpaly, terme, sıpaı, shappa, jaryspa, ilme, kóbe, tyrnaq, údeme, sabalaq, julyna, syrǵyma, maıda, jeldirme, jorǵa, syńar, qos, jetim, jel, samal, jibek, quıyn, bezek t.b. tolyp jatqan  qaǵystar. Perne basýda da kóz ilestirmeı nyq, syrǵyta, dirildete, taıǵaq, qos, ýystaı, soza, qashqaqtaı, qarasha, jebeleı, jeldirme, janaı, attap, qýalaı, qurma, shalys t.b. basýlardan ekse qalmady.

      Áńgimedegi eń sheshýshi, oqyrmanyn qaıran qaldyrǵan, eshkim kútpegen kenettik ózgeris sharyqtaý dabylyn qaqqandaı boldy. Kórkem shyǵarmanyń kókeıtesti zar shaǵy da osy tusta qyrannyń ana-myna emes, aıaq astynan shyndyq dep qabyldaýǵa kelmeıtin buǵydaı dáýdi ile salyp kókke qalyqtaǵanyndaı tosyndyq syılady. Ańyzǵa aılanǵan real ómirdegi kúıshilik saıystyń  ǵajaıyp  qubylysyna ne dersiń?!

      Sáskege jetken saıyskerlerdiń «ury» dep qorlanǵan otyzda orda buzar jasy, batyr Baıannyń qandasy – Bázǵalam Aıqynbaıuly kóz kórip, qulaq estimegen tyń ónerin pash etti. Ol oń aıaǵyndaǵy kóksaýyr etigin sýyryp tastap, «bir jabastaı otyra qalyp, baqaıymen maıpańdatyp jańa bir kúıdi tartyp ala jóneldi». El óz kózderine ózderi senbeı qaldy.

      « - Bı aǵa, eger qabyl alsańyz osy kúıimdi sizdiń asqaq tulǵańyzǵa bas ıip, qurmet etkenimniń belgisi retinde arnaǵym kelip otyr. Sizge unasa atyn «Jolaýshy» dep qoısam deımin!».

      «Bejeń ýaqtyń daýsyz óner sańlaǵyn jerden tik kótere turǵyzyp, tershigen aı mańdaıyn, araı júzin óziniń kesteli shaıly oramalymen aıalaı súrtip, qushyrlana qushaqtady».

      « - Bárekeldi, qabyl aldym, jeńdiń, sabazym! Ozdyń, pyraǵym! Jol seniki, jeńildim! Talabyń Ór Altaıdaı asqaqtasyn! Mereıiń Qara Ertisteı tasysyn!».

      Kórkem shyǵarmadaǵy eń basty sharttyń biri – shyraıly til. Á. Dáýletqanulynyń «Tutqyn jolaýshy» atty áńgimesi qazaq rýlyq, taıpalyq, handyq, bılik júıesiniń sońǵy kezeńderindegi sahara ómirindegi rýhanı oqıǵa bolǵandyqtan, sol dáýirge laıyq til qoldanýǵa erek kóńil bólgen. Áńgimedegi oryndy qoldanǵan jutynǵan sýretteýleri, ózi janynan shyǵarǵan sóz tirkesteri men maqal-mátelder, qanatty sózder oqıǵanyń nanymdylyǵyna talmaıtyn qanat bitirgen. Máselen: « ... Tyqyr kerdiń kkızdeı uıysqan betegeli belegiri men quıqaly teksheleri», «Shoq-shoq bálekeı qaraǵaılar...», «mama aǵashtyń arasyna kerilgen eshkiniń júnin aralastyra esken jumsaq qyl arqan...», «...qymyzyna meltektep», «osharyla bet aldy», «aýmaǵyn ıekpen órgizip, qabaqpen jýsatady», «eki jigit eki shetinen qaıqaıta kótergen nópir baýyrsaq», «montany turys», «tóbeden urǵandaı sharaı toptyń aldynda», «aýyldyń tezqatarlaý shaqar qarıasynyń biri», «qara púlishpen juryndalǵan qysqa jeń, márı júndi qulyn teri taıjaqysyn jelbegeı jamylǵan, belindegi kúmis sapysy oń jambasyna salbyraǵan», «kóptiń aldy – talqy, bıdiń aldy – tez, sóz – shynyna, pyshaq – qynyna toqtaıdy», «qotandaǵy qoıdyń irge jaýy emes, alystan ańsap, qıannan toıat izdegen kókjaldyń biri boldyń», «jol bolsyn demeı sóz tappaıtyn, joǵary shyq demeı oryn tappaıtyn mánjýbas», «jaýyr qý týlaǵy», «qus qanatty praǵyna taqymy endi tıgendeı», «quıma qulaq tutqyrlyǵy», «sol-aq eken, ilkige sozylǵan únsiz súkinatqa jan kirdi», «qyzyl shyraıly, naýsha jigit», « Uzyn qara murttynyń shalǵysyn qulaǵyna qaraı serpe qaıyra tastap, dóńgelek shoqsha saqalyn salaly saýsaqtarymen qamtı saýyp», «keden keden boldy, kedergi neden boldy», «tileý – dostan, qaza – qastan, bary ıginiń – bári ıgi, keńes – aqyldyń kilti, ashý – sózdiń bulty» t.b.                       

      Álaǵanyń 80 jastyq mereıli toıy men shyǵarmashylyq keshine qutty bolsyn aıta otyryp, jeńgemiz ekeýine myqty densaýlyq, januıalaryna baqyt tileımin!

 

                                  Bolat Qurmanǵajyuly Ákejan

       Aqyn, jazýshy, jýrnalıs, synshy, Álem Halyqtary jazýshylary,

         Túrki Álemi jazýshylar odaǵynyń, QR avtorlar qoǵamynyń,

              Tańjaryq Halyqaralyq qorynyń múshesi, Halyqaralyq

                   B. Maılın atyndaǵy ádebı syılyqtyń, QHR

                          memlekettik az sandy ulttar aqparat

                                   syılyǵynyń ıegeri

       

                                           02.08.2023 j.