ساقينا سالۋ /ساقينا تاستاۋ/ – بوزبالالار مەن بويجەتكەندەردىڭ ويىنى. ويىنعا 10 نەمەسە 15 ويىنشى قاتىسادى. ويىندى جاستار جازدىگۇندەرى كوگالدى الاڭقايلاردا، ال قىس مەزگىلىندە ۇيدە دە ويناي بەرەدى. ساقينا سالۋ ويىنى كوڭىل كوتەرىپ، جاقىنىراق تانىسۋ ماقساتىندا جاستاردىڭ ءتۇرلى باسقوسۋلارىندا وينالادى. ءداستۇرلى ورتادا وزىندىك ەرەجەسىنە قاراي اتالمىش ويىننىڭ ەكى نۇسقاسى بار.
ساقينا سالۋ ويىنى. ق ر موم ماتەريالدارى بويىنشا سۋرەتتى سالعان ب.دوسىموۆ
1-نۇسقاسى. ويىن شارتى بويىنشا، ويىنشىلار ۇل-قىز ارالاسىپ، ارالارىنان ءبىر ادام ەركىن ءجۇرىپ وتەتىندەي دوڭگەلەنە وتىرادى. ولار قولدارىنىڭ ەكى الاقانىن بەتتەستىرىپ ۇستاپ وتىرۋعا ءتيىس. سوسىن ورتاعا قولىندا كادىمگى ساۋساققا سالاتىن ساقينا نەمەسە تيىن (باقىر) بار قىز شىعادى. ول ەكى الاقانىنىڭ اراسىنا ساقينانى سالىپ، ەكى قولىن بەتتەستىرىپ، وتىرعان ويىنشىلاردىڭ الاقانىنا، ياعني ۋىسىنا ساقينانى سالعانداي سىڭاي تانىتىپ، بۇكىل ويىنشىلاردى ارالاپ شىعادى. ساقينانى كىمنىڭ قولىنا تاستاپ كەتكەنىن ەشكىمگە بىلدىرمەۋى كەرەك. ساقينانى العان ويىنشى دا ونى بايقاتپاۋعا ءتيىس. وسىلايشا ساقينانى ءبىر ويىنشىنىڭ عانا قولىنا قالدىرىپ، وزگە ويىنشىلاردى تولىق ارالاپ شىققان قىز ورتاعا كەلىپ «اق قويانىم ىرشىپ شىق!» نەمەسە «اقشىمشىعىمدى بەر!» دەپ داۋىستايدى. وسى كەزدە ساقينانى العان ويىنشى مەن نەمەسە مەندە دەپ داۋىستاپ بىردەن ورتاعا شىعۋى ءتيىس. ويىن شارتى بويىنشا، وتىرعان ويىنشىلار وڭ نەمەسە سول جاعىنداعى ويىنشىنى باقىلاپ وتىراتىندىقتان، ونى ورنىنان تۇرعىزباي تارتىپ ۇستاپ قالۋى كەرەك. ەگەر ارىپتەسى ونى تارتىپ ۇستاپ قالسا، ساقيناسى بار ويىنشى ايىپتى دەپ تانىلادى. ال ۇستاي الماي قالعان جاعدايدا، وتىرعان ويىنشى ايىپتى ءوزى تارتادى. ايىپتالۋشىعا باسقا ويىنشىلار ءوزارا اقىلداسىپ ايىپ سالادى. سالىنعان ايىپقا بايلانىستى ول ولەڭ ايتادى، ويىنشىلاردى كۇلدىرەدى نەمەسە بيلەپ بەرۋى مۇمكىن.
2-نۇسقاسى. بۇل جەردە جوعارىداعى 1-نۇسقانىڭ مازمۇنى تولىعىمەن قايتالانادى. تەك ويىن شارتىندا ءبىرقاتار وزگەشەلىكتەر بار. ايتالىق، مۇندا ورتاعا 1 ۇل، 1 قىز شىعادى. مۇندا قىز ءبىر ويىنشىنىڭ قولىنا ساقينانى تاستاپ كەلگەن سوڭ جانىنداعى جىگىتكە «ساقينانى تاپ!» دەپ بۇيىرادى. جىگىت ءوز توپشىلاۋىمەن ويىنشىلاردىڭ بىرەۋىنە قاراپ «ساقينا سەندە!» نەمەسە «بەر ساقينانى!» دەيدى. ول ءدوپ باسىپ ساقينانى تاۋىپ السا، ويىن شارتى بويىنشا، ونەرىن كورسەتەدى. ال ىزدەۋشى جىگىت ساقينانى تابا الماسا، وندا ءوزى ايىپتى دەپ تانىلىپ ايىپ وتەيدى. سوسىن ورتاعا كەلەسى جۇپ شىعىپ، وسىلايشا ويىن جالعاسا بەرەدى.
ساقينا سالۋ ويىنى جاستاردى ەپتىلىك، سۇڭعىلالىق پەن قىراعىلىققا تاربيەلەيتىن ويىن بولعاندىعى ءسوزسىز.
پايدالانىلعان ادەبيەتتەر:
- توتەنايەۆ ب. قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارى. الماتى: قازاقستان، 1978؛
- شويبەكوۆ ر.ن. قازاق زەرگەرلىك ونەرىنىڭ سوزدىگى. الماتى: عىلىم، 1991؛
- ساعىندىقوۆ ە. قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارى. الماتى: راۋان، 1991؛
- ق ر موم – ماتەريالدارىنان؛ ومەە – ماتەريالدارىنان.
«قازاقتىڭ ەتنوگرافيالىق كاتەگوريالار، ۇعىمدار مەن اتاۋلارىنىڭ ءداستۇرلى جۇيەسى» ەنسيكلوپەديا 5 توم، PDF نۇسقاسىنان الىندى
6alash ۇسىنادى
